Testosteron – objawy niedoboru lub nadmiaru u kobiet i mężczyzn

Testosteron to hormon steroidowy należący do androgenów, który jest jednym z najważniejszych męskich hormonów płciowych, odpowiadając m.in. za drugorzędowe cechy męskie oraz przebieg spermatogenezy. Hormon ten występuje również w organizmie kobiet, gdzie także pełni ważne funkcje, chociaż niewątpliwie to u mężczyzn jego produkcja jest nasilona.

Wielu osobom testosteron kojarzy się z męskością i jest to dobre skojarzenie, gdyż jest to istotny hormon płciowy u mężczyzn, jednak nie tylko dla nich jest on istotny. Zarówno w organizmie mężczyzny, jak i w organizmie kobiety testosteron odgrywa bardzo ważne funkcje, dlatego jego prawidłowy poziom (w tym odpowiedni dla wieku i płci) jest kluczowy, by organizm funkcjonował prawidłowo. Zarówno testosteron za niski, jak i testosteron za wysoki nie są pożądanymi stanami i mogą się wiązać z szeregiem problemów zdrowotnych. Jakie są objawy niedoboru i nadmiaru testosteronu u kobiet i mężczyzn? Więcej informacji na temat testosteronu można znaleźć w tym artykule.

Co to jest i za co jest odpowiedzialny testosteron?

Produkty wspomagające w stosowaniu diety

Sprawdź produkty wspomagające stosowanie diety:

Odchudzanie i oczyszczanie

Preparaty wapnia

Testosteron to jeden z męskich hormonów płciowych należących do androgenów. Jest to hormon steroidowy nierozpuszczalny w wodzie. Jego prawidłowy poziom w męskim organizmie jest najważniejszy dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania, a zarówno testosteron za niski, jak i testosteron za wysoki mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Produkcją testosteronu u mężczyzn zajmują się jądra, a konkretnie śródmiąższowe komórki Leydiga na skutek stymulacji przez przysadkę mózgową uwalniającą hormon luteinizujący. Dodatkowo testosteron jest syntetyzowany w nadnerczach. Hormon ten jest obecny również w organizmie kobiet i tam także pełni najważniejsze role na wielu płaszczyznach funkcjonowania organizmu. U kobiet – oprócz wspomnianej syntezy w nadnerczach – testosteron powstaje w niewielkich ilościach również w jajnikach, a w przypadku kobiet w ciąży dodatkowo testosteron jest wytwarzany przez łożysko.

Hormon testosteron jest istotny dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu, dlatego jego synteza u płci męskiej rozpoczyna się już na etapie życia płodowego. To właśnie testosteron u chłopców odgrywa kluczową rolę w wykształcaniu się pierwszorzędowych cech płciowych, w tym w wykształceniu męskich narządów płciowych. Na dalszych etapach rozwoju jego adekwatny poziom jest niezbędny dla prawidłowego przebiegu spermatogenezy, czyli powstawania i dojrzewania plemników. Testosteron odpowiada też za drugorzędowe cechy płciowe męskie, w tym za powstanie zarostu na twarzy, niski głos, odpowiednie proporcje barków do bioder czy rozwój masy mięśniowej. Jest również bardzo istotny dla sfery seksualnej, mając wpływ na popęd płciowy.

Jeśli szukasz środków i leków na potencję skorzystaj z możliwości zakupu online preparatów bez recepty przedstawionych poniżej:

Jak testosteron wpływa na kobiety i mężczyzn?

Poziom testosteronu w organizmie zależy od wielu czynników, w tym od wieku danej osoby i jej płci, ale również od czynników takich jak aktywność czy pora dnia (u mężczyzny najwyższy poziom testosteronu jest w godzinach porannych, a najniższy w godzinach wieczornych).

U kobiet testosteron powstaje w nadnerczach i jajnikach. Odpowiada między innymi za:

• prawidłowy poziom libido,
• właściwe funkcjonowanie jajników,
• wahania nastroju i funkcje poznawcze,
• pracę układu sercowo-naczyniowego i ochronę układu nerwowego,
• odpowiednią mineralizację kości.

U mężczyzn testosteron powstaje w jądrach i nadnerczach. Odpowiada głównie za:

• poziom libido i płodność,
• wtórne męskie cechy płciowe, w tym zarost na twarzy i owłosienie męskie, rozwój masy mięśniowej, niski ton głosu,
• spermatogenezę,
• gwałtowny skok wzrostu w okresie dojrzewania,
• powiększenie penisa, jąder i moszny.

Kto powinien zbadać poziom testosteronu?

Badanie poziomu testosteronu powinna wykonać osoba, która obserwuje objawy mogące świadczyć o jego nieprawidłowym poziomie we krwi, w tym poziomie zbyt wysokim lub poziomie zbyt niskim. Wskazaniem do badania poziomu testosteronu w organizmie mogą być m.in.:

• zaburzenia dojrzewania płciowego u chłopców (dojrzewanie opóźnione lub przyspieszone),
• zaburzenia erekcji u mężczyzny i spadek popędu seksualnego,
• guzy jąder lub guzy jajników,
• zespół policystycznych jajników,
• nadmierne owłosienie u kobiety (hirsutyzm),
• łysienie androgeniczne u kobiety,
• obniżenie głosu u kobiety,
• wrodzony przerost kory nadnerczy,
• guzy kory nadnerczy,
• marskość wątroby.

Niedobór testosteronu u kobiet – objawy i co może oznaczać?

Choć niski testosteron to głównie problem mężczyzn, u kobiet również stan ten może mieć powikłania. Jak wcześniej wspomniano, testosteron u kobiety jest istotny dla zachowania zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Szczególną rolę odgrywa w regulacji libido, ale ma też znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania jajników, a zatem dla kobiecej płodności, poza tym warunkuje zachowanie adekwatnej gęstości kości, nastroju itd.

Zbyt niski poziom testosteronu u kobiet może mieć związek z problemami z libido, poza tym może się objawiać zmęczeniem, zaburzeniami nastroju, utratą masy kostnej oraz osłabieniem mięśni.

Do spadku poziomu testosteronu u kobiet dochodzi wraz z wiekiem i wejściem w okres menopauzy, poza tym za wspomniany stan może też odpowiadać usunięcie jajników, a także niewydolność jajników lub nadnerczy, niedoczynność tarczycy, stosowanie niektórych leków czy nowotwór przysadki mózgowej.

Niedobór testosteronu u mężczyzn – objawy i na co wskazuje?

Testosteron jest kluczowym hormonem płciowym u mężczyzn, dlatego jego niedobór może być bardzo odczuwalny. Za niski testosteron u mężczyzny może się wiązać z niepłodnością i spadkiem libido, czyli spadkiem zainteresowania seksem, poza tym może mu towarzyszyć spadek masy mięśniowej oraz przybieranie na wadze. Sylwetka mężczyzny nabiera wówczas kobiecych kształtów, co oznacza, iż jego biodra się zaokrąglają, a przy tym dochodzi do zarysowania biustu i brzucha. Dodatkowo jądra zmniejszają objętość, a męskie owłosienie rzednie. Zbyt niski testosteron u mężczyzn objawy daje też w postaci zmian osteoporotycznych kości, a choćby może się wiązać z takimi objawami jak spadek motywacji do codziennych aktywności, nieuzasadnione zmęczenie, niska samoocena i apatia czy depresja.

Za niski testosteron u mężczyzn może świadczyć o upośledzeniu syntezy tego hormonu w jądrach. Przyczyną może być chociażby ich mechaniczne uszkodzenie lub uszkodzenie innego typu (np. infekcja wirusowa taka jak świnka). Ze zbyt niskim poziomem testosteronu mogą mieć do czynienia również mężczyźni z niewydolnością jąder. Niedobór testosteronu u mężczyzn można zaobserwować również w przypadku chorób podwzgórza lub przysadki, poza tym stan ten jest charakterystyczny dla bezpłodności oraz niektórych chorób o podłożu genetycznym. Niekorzystny wpływ na poziom testosteronu u mężczyzn ma również tryb życia, w tym spożywanie w nadmiarze alkoholu oraz palenie papierosów. Spadek poziomu testosteronu w organizmie może mieć jednocześnie związek z zespołem metabolicznym.

Wysoki testosteron u kobiety – objawy

Zbyt wysokie stężenie testosteronu jest równie niekorzystne dla zdrowia, co stężenie testosteronu zbyt niskie. U kobiety wysoki testosteron objawy może dawać w postaci nasilonego trądziku i obniżonego tonu głosu, a także wzrostu masy mięśniowej i spadku objętości piersi. Wysoki testosteron u kobiet może się też objawiać łysieniem androgenowym i powiększeniem łechtaczki, a oprócz tego nadmiernym owłosieniem ciała, w tym twarzy (hirsutyzm).

Jeśli u kobiety testosteron jest zbyt wysoki, może to świadczyć o nadczynności tarczycy lub guzie nadnerczy, ewentualnie o wrodzonym przeroście kory nadnerczy. Za wysokie stężenie testosteronu jest ponadto stanem, który może występować u kobiet w przypadku guza jajnika, a oprócz tego jest problemem towarzyszącym zespołowi policystycznych jajników.

Nadmiar testosteronu u mężczyzny – jak się objawia?

Testosteron kojarzy się z męskością, jednak należy wiedzieć, iż zbyt wysoki poziom testosteronu u mężczyzn nie jest stanem korzystnym. Nie jest to częsty stan i zwykle dotyczy kulturystów i sportowców, którzy – w celu powiększenia masy mięśniowej – przyjmują preparaty z testosteronem. Nadmiar testosteronu jednak prowadzi nie tylko do wzrostu masy mięśniowej, ale i do szeregu innych objawów, w tym wielu niekoniecznie pożądanych. Może powodować zaburzenia erekcji, wahania nastroju oraz wzrost agresji, poza tym jest przyczyną niepłodności oraz rozrostu prostaty i związanych z tym stanem zaburzeń oddawania moczu. Za wysoki testosteron u mężczyzny objawy daje też w postaci trądziku oraz skłonności skóry i włosów do nadmiernego przetłuszczania się. Mogą się z nim wiązać także zaburzenia lipidowe, które zwiększają ryzyko poważnych problemów z układem sercowo-naczyniowym, a także zaburzenia snu i bezdech senny.

Jeśli wysoki testosteron występuje u chłopca, może świadczyć o zbyt wczesnym dojrzewaniu płciowym. Zbyt wysoki poziom testosteronu u mężczyzny – jeżeli nie wiąże się ze stosowaniem preparatów na przyrost masy mięśniowej – może świadczyć np. o guzie jądra.

Testosteron niezgodny z normą – co dalej?

Wskazań do badania poziomu testosteronu u mężczyzn może być wiele, podobnie jak u kobiet. Oznaczenie poziomu testosteronu we krwi będzie wskazane zarówno przy objawach wskazujących na nadmiar tego hormonu, jak i przy objawach charakterystycznych dla jego niedoboru. Poziom testosteronu niezgodny z normą należy skonsultować z lekarzem. Na podstawie samego wyniku tego badania trudno bowiem o jakąkolwiek diagnozę. Lekarz prawdopodobnie w ustalaniu przyczyny nieprawidłowego poziomu testosteronu u mężczyzny lub kobiety weźmie pod uwagę obserwowane objawy towarzyszące takiemu stanowi, dlatego są tu najważniejsze informacje, które pacjent poda lekarzowi w wywiadzie. Nie bez znaczenia są też informacje o ogólnym stanie zdrowia danej osoby, chorobach, z którymi się zmaga, a choćby lekach, które przyjmuje. prawdopodobnie lekarz pacjenta z nieprawidłowym poziomem testosteronu skieruje na badania dodatkowe, zależnie od podejrzewanego źródła problemu. Dopiero po ustaleniu przyczyny zbyt niskiego lub zbyt wysokiego poziomu testosteronu będzie można wdrożyć odpowiednie działania korygujące.

Bibliografia:

• http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2097 [dostęp online 11.2024]
• https://my.clevelandclinic.org/health/articles/24101-testosterone [dostęp online 11.2024]
• https://en.wikipedia.org/wiki/Testosterone [dostęp online 11.2024]