Światłoterapia jest stosunkowo nową formą leczenia, która przynosi efekty u osób z objawami depresji, zwłaszcza tych, które zmagają się z sezonowym zaburzeniem afektywnym. W tym artykule dowiesz się więcej o światłoterapii, jej działaniu i skuteczności, abyś mógł zdecydować, czy jest to metoda leczenia odpowiednia dla Ciebie.
Czym jest terapia światłem?
Światłoterapia, zwana też czasem fototerapią, to rodzaj leczenia z wykorzystaniem lampy lub zestawu do terapii światłem, zaprojektowanego tak, by naśladował światło naturalne.
Urządzenie umieszcza się w pobliżu miejsca, w którym pacjent pracuje lub wykonuje inne czynności. Z czasem powinno ono przynieść ulgę w objawach, ponieważ światło ma pozytywnie wpływać na chemię mózgu.
Na przykład, uważa się, iż naturalne światło wpływa na produkcję serotoniny, która poprawia nastrój, a także może wpływać na sen. [1] [2]
Dlatego terapia światłem może być szczególnie przydatna dla osób zamieszkałych w miejscach o mniejszym nasłonecznieniu lub w miesiącach jesiennych i zimowych. Ten brak światła słonecznego został powiązany z objawami depresji, a w następnym rozdziale dowiesz się więcej na temat związku między światłem a depresją.
Sezonowe zaburzenie afektywne
Sezonowa choroba afektywna (SAD), powszechnie nazywana depresją sezonową, jest formą depresji, która dotyka około 5 procent populacji Stanów Zjednoczonych i może trwać do 40 procent roku. [2
Większość osób doświadcza depresji sezonowej w miesiącach jesiennych i zimowych, jednak niektórzy zmagają się z nią także latem.
Chociaż choroba ta jest powiązana z porami roku, uważa się, iż sezonowe zaburzenie afektywne dotyka przede wszystkim ludzi, którzy mieszkają najdalej na równiku.
Na przykład w takich miejscach, jak Alaska, kraje skandynawskie, Argentyna, a choćby Antarktyda, występują objawy depresji. Ze względu na swoje położenie na kuli ziemskiej są one narażone na mniejsze nasłonecznienie niż inne miejsca na świecie, co powoduje, iż częściej występuje tam SAD.
Chociaż SAD nie jest w pełni poznana, uważa się, iż brak światła słonecznego zakłóca rytm okołodobowy i przyczynia się do zaburzenia równowagi chemicznej w mózgu, podobnie jak u osób cierpiących na duże zaburzenia depresyjne.
W rzeczywistości nie ma znaczącej różnicy między depresją sezonową a dużą depresją. W Podręczniku Diagnostyczno-Statystycznym 5. edycji (DSM-5) Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego zaburzenie afektywne sezonowe to Duża depresja z objawami sezonowymi.
W związku z tym, oprócz głównego elementu, jakim jest brak światła słonecznego, SAD ma te same oznaki i objawy dużej depresji, takie jak [3]
- Obniżony nastrój
- Zmęczenie i niepokój
- Apetyt i zmiany wagi
- Utrata euforii lub przyjemności z wykonywanych czynności
- Poczucie winy, bezwartościowości, beznadziejności itp.
- Myśli samobójcze
Jednak w przeciwieństwie do dużej depresji, która może być bardziej uporczywa, objawy depresji w przebiegu sezonowego zaburzenia afektywnego mogą często ulec poprawie lub całkowicie ustąpić w miarę upływu problematycznych pór roku lub długich okresów braku światła słonecznego.
Mimo to, objawy te mogą być trudne do zniesienia w czasie ich występowania i właśnie wtedy światło w leczeniu depresji może okazać się korzystne.
Zalety i wady terapii światłem
Istnieje wiele powodów, dla których ludzie decydują się na leczenie depresji światłem, ale są też inne czynniki, których należy być świadomym, rozważając tę opcję. Oto niektóre z nich:
Dlaczego ludzie próbują terapii światłem?
- Poszukują bezpiecznej metody leczenia z mniejszą liczbą skutków ubocznych
- Chcą uzupełnić kurację lekami antydepresyjnymi
- Muszą unikać leków (np. w czasie ciąży) i chcą znaleźć alternatywę
- Jest wygodna w użyciu i nieinwazyjna
Oprócz powyższych punktów, w wielu przypadkach lampa do wykrywania depresji pozwala pacjentom na zmniejszenie dawki leków w zależności od postępów, jakie osiągają.
Na co należy uważać wybierając terapię światłem
- Lampa może nadwyrężyć lub wysuszyć oczy, zwłaszcza jeżeli jest umieszczona bezpośrednio przed pacjentem.
- U niektórych osób powoduje mdłości i bóle głowy.
- Mimo iż lampy do terapii depresji zwykle odfiltrowują jak najwięcej promieniowania UV, długotrwałe naświetlanie może podrażniać skórę lub powodować oparzenia słoneczne.
- W rzadkich przypadkach może powodować drażliwość lub nasilać objawy maniakalne u osób cierpiących na zaburzenia dwubiegunowe.
Lampy na depresję są ogólnie uważane za dość bezpieczne i niosą ze sobą minimalne ryzyko, ale dzięki świadomości jego istnienia i zachowaniu ostrożności można w pełni wykorzystać możliwości lampy na depresję.
Jak stosować terapię światłem w leczeniu depresji?
Przy poszukiwaniu odpowiedniej lampy na depresję zaleca się stosowanie takiej, która emituje światło o natężeniu 10 000 luksów. Luks to jednostka miary jasności, a 10 000 luksów najbardziej odpowiada naturalnemu światłu dziennemu. [4]
Aby terapia światłem przyniosła efekty, nie jest konieczne stosowanie jej przez cały dzień. Zwykle wystarcza rozpoczęcie od 10-15-minutowych sesji i stopniowe dochodzenie do sesji 45-minutowych. W sumie kilka godzin dziennie powinno wystarczyć, aby zaobserwować poprawę, a większość osób zauważa największe korzyści z terapii, stosując ją rano. [4]
Jeśli posiadasz lightbox lub możesz uzyskać dostęp do lightboxu, który emituje mniej luksów niż 10 000, będziesz musiał po prostu zwiększyć ekspozycję na światło, aby zobaczyć ten sam efekt. Na przykład, jeżeli masz do dyspozycji lightbox o natężeniu 2500 luksów, będziesz musiał poświęcić od 40 minut do godziny, aby uzyskać taką samą korzyść.
Istnieje również kilka dodatkowych czynników, które należy wziąć pod uwagę podczas ustawiania lightboxa, takich jak [4].
- Rozmiar – nie chcesz, aby był on zbyt mały, ponieważ każdy ruch może potencjalnie usunąć światło z oczu.
- Ustawienie – aby ograniczyć odblaski, staraj się ustawić lightbox w taki sposób, aby był skierowany w dół, w stronę twarzy. Niektóre osoby zauważyły jednak rezultaty umieszczając go podczas pracy na biurku.
- Bezbarwność – lampa powinna emitować światło białe, a nie kolorowe.
- Filtr UV – spróbuj znaleźć lampę, która filtruje jak najwięcej promieni UV. Podobnie jak naturalne światło słoneczne, promienie UV emitowane przez lampy mogą podrażniać skórę i uszkadzać oczy, jeżeli nie zostaną odizolowane.
Wiele osób zauważa poprawę już po kilku dniach stosowania światłoterapii, ale jeżeli nie widzisz rezultatów od razu, nie martw się – u niektórych osób zmiany mogą potrwać kilka tygodni, podobnie jak w przypadku leków antydepresyjnych.
Należy pamiętać, iż jeżeli po sześciu tygodniach nie nastąpiła żadna poprawa, należy rozważyć inne możliwości lub dodatkowe metody uzupełniające terapię światłem.
Lampy słoneczne na depresję nie powinny być jednak jedynym sposobem leczenia, który stosujesz, jeżeli zmagasz się z jakimkolwiek rodzajem depresji, w tym z sezonową chorobą afektywną. jeżeli to możliwe, należy je stosować równolegle z psychoterapią depresji i lekami.
Zmiany lub uzupełnienia planu leczenia należy zawsze konsultować z lekarzem lub psychiatrą.
Do czego jeszcze można stosować terapię światłem?
Oprócz depresji, światło może być pomocne w wielu innych problemach, z którymi borykają się ludzie, takich jak [1]:
- Zaburzenia snu
- Jet lag
- Dostosowanie się do innego harmonogramu pracy
Terapia światłem może być skuteczna w tych warunkach i sytuacjach, ponieważ pomaga wyregulować rytm okołodobowy danej osoby i przywrócić ją na adekwatne tory, aby była bardziej produktywna.
Czy masz depresję?
Ogólnie rzecz biorąc, depresja ma złożony zestaw objawów, a postawienie adekwatnej diagnozy wymaga wizyty u lekarza lub specjalisty z zakresu zdrowia psychicznego.
Depresja to coś więcej niż uczucie smutku czy przygnębienia, a jeżeli nie jest leczona, może być bardzo uporczywa i znacznie obniżyć jakość życia danej osoby, dlatego adekwatnym postępowaniem jest jak najszybsze znalezienie pomocy.
Jeśli poznałeś już objawy depresji i nie jesteś pewien, czy powinieneś szukać pomocy, rozważ wypróbowanie tego testu na depresję.
Jego wypełnienie zajmuje bardzo kilka czasu, a może pomóc w rozważeniu kolejnych kroków i rozpoczęciu leczenia, jeżeli wyniki wskażą, iż możesz mieć depresję.
Podsumowanie
Terapia światłem okazała się niezwykle obiecująca dla osób zmagających się z depresją, zwłaszcza z sezonowym zaburzeniem afektywnym. Włączenie lampy na depresję do schematu leczenia wraz z terapią i lekami może przynieść najlepsze możliwe rezultaty i odmienić Twoje życie. Aby dowiedzieć się, czy cierpisz na depresję, wykonaj nasz szybki test online na depresję.
Więcej informacji
- mind-diagnostics.org/blog/depression/light-therapy-for-depression-does-it-work
Referencje
- Mayo Clinic Staff. (2017, February 08). Light therapy. Retrieved from https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/light-therapy/about/pac-20384604
- American Psychiatric Association. (2020, October). Seasonal Affective Disorder (SAD). Retrieved from https://www.psychiatry.org/patients-families/depression/seasonal-affective-disorder
- Casarella, J. (2019, September 17). Signs of Clinical Depression: Symptoms to Watch For. Retrieved from https://www.webmd.com/depression/guide/detecting-depression
- The University of Michigan. (, 2018). Seasonal Affective Disorder & Light Therapy Toolkit [Brochure]. University of Michigan Depression Center. Retrieved from https://ummentalhealth.info/toolkit-download/pdf/SADAndLightTherapy.pdf
