Dekompensacja czynności wątroby jest najważniejszym klinicznym czynnikiem rokowniczym chorobowości i śmiertelności wśród pacjentów z marskością wątroby. Wśród osób z wyrównaną chorobą 10-letnie ryzyko wystąpienia wodobrzusza, krwotoku z przewodu pokarmowego, encefalopatii wątrobowej i żółtaczki wynosi odpowiednio 40 proc., 25 proc., 28 proc. i 33 proc. U ponad 11 proc. pacjentów z wyrównaną marskością wątroby każdego roku dochodzi do dekompensacji czynności wątroby, co skutkuje spadkiem mediany przeżycia poniżej dwóch lat.
Nieselektywne beta-blokery, takie jak propranolol czy nadolol, zalecane w długotrwałym leczeniu nadciśnienia wrotnego u pacjentów z wyrównaną marskością wątroby, okazały się jak dotąd najskuteczniejszą opcją zapobiegania dekompensacji. Pojawiły się jednak nowe opcje leczenia, takie jak rifaksymina, będąca bezpieczną, dostępną i skuteczną farmakoterapią tej grupy chorych, która może poprawić jakość życia i przedłużyć przeżycie bez przeszczepu, niezależnie od zaangażowanych czynników etiologicznych.
Pacjenci z marskością wątroby wykazują zmiany w mikrobiocie, wzrost przepuszczalności jelitowej i związaną z tym translokację bakteryjną, co przyczynia się do nasilenia stanu zapalnego. Rifaksymina oprócz wpływu na mikrobiotę jelitową redukuje stan zapalny, zmniejsza interakcje bakterii z enterocytami i poprawia integralność nabłonka jelitowego, zapobiegając translokacji bakteryjnej. Ponadto połączenie propranololu i rifaksyminy w porównaniu z samym propranololem wiąże się z istotnym zmniejszeniem nadciśnienia wrotnego. Chociaż rifaksymina jest w tej chwili zarejestrowana do zapobiegania nawracającej encefalopatii wątrobowej, może również odgrywać rolę w zapobieganiu innym dekompensacjom czynności wątroby.
Wiele badań klinicznych oceniało związek między stosowaniem rifaksyminy a powikłaniami związanymi z chorobą wątroby, wykazując, iż rifaksymina może zmniejszać ryzyko dalszej dekompensacji u pacjentów z niewyrównaną marskością wątroby. U pacjentów w grupie wysokiego ryzyka z wyrównaną marskością wątroby w analizie post-hoc RCT porównującej rifaksyminę w dawce 1100mg/d z placebo wykazano, iż rifaksymina istotnie zmniejsza ryzyko dekompensacji czynności wątroby (HR = 0,41, 95 proc. CI: 0,25–0,67; p <0,001). Odkrycie to zostało potwierdzone następnie w prospektywnym, randomizowanym, otwartym badaniu klinicznym opublikowanym w 2021 r.
Wystąpienie dekompensacji czynności wątroby stanowi najważniejszy czynnik prognostyczny w naturalnym przebiegu marskości wątroby. Nieselektywne beta-blokery są w tej chwili podstawą zapobiegania dekompensacji, ale nowe terapie, takie jak rifaksymina, mogą zmniejszyć zachorowalność i śmiertelność związaną z wątrobą, poprawić jakość życia chorych i ograniczyć społeczno-ekonomiczne obciążenie marskością wątroby, niezależnie od czynników etiologicznych.
