Sztywność poranna

Sztywność poranna to objaw charakterystyczny zwłaszcza dla choroby zwyrodnieniowej, ale również dla wszelkich innych chorób reumatycznych przebiegających z zajęciem stawów. Objawia się z samego rana, gdy po przespanej nocy chcemy wstać z łóżka. Dolegliwość tę opisuje się jako problem z szybkim i efektywnym poruszaniem w stawach i chwilowe ograniczenie ich ruchomości.

Sztywność poranna – przyczyny

Do najczęstszych przyczyn sztywności porannej stawów zaliczamy reumatoidalne zapalenie stawów oraz chorobę zwyrodnieniową stawów. Reumatoidalne zapalenie stawów jest przewlekłą chorobą tkanki łącznej, przebiegającą z nawracającymi stanami zapalnymi stawów. Przyczyny nie są znane, sugeruje się wpływ czynników genetycznych i środowiskowych. Z kolei choroba zwyrodnieniowa rozwija się wskutek znacznego obciążenia stawów lub uszkodzenia ich powierzchni, co może mieć miejsce w przebiegu otyłości, zbyt intensywnych i obciążających sportów, przeciążeń mechanicznych związanych z pracą zawodową. Ryzyko choroby zwyrodnieniowej wzrasta wraz z wiekiem, ponieważ im jesteśmy starsi, tym mniej kolagenu tworzy się w naszym organizmie.

Pozostałymi możliwymi przyczynami sztywności porannej są:

• polimialgia reumatyczna;
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK), czyli tak zwana Choroba Bechterewa;
• osteoporoza;
• łuszczycowe zapalenie stawów;
• dna moczanowa.

Diagnostyka opiera się na badaniach krwi i moczu oraz na zdjęciach RTG stawów, które powodują najwięcej dolegliwości. W skrajnych przypadkach pojawia się konieczność zbadania płynu stawowego.

Sztywność poranna – objawy

Sztywność poranna może odnosić się do jednego stawu, kilku stawów lub mieć charakter uogólniony i dotyczyć całego ciała. Objawia się jako uczucie oporu w stawie podczas próby wykonania ruchu. Przykładowo, osoba, która przez kilka godzin leżała może mieć problem ze zgięciem kręgosłupa lędźwiowego, natomiast osoba, która przez 2 godziny oglądała w kinie film, może mieć problem ze wstaniem, ponieważ wskutek sztywności utrudnione będzie wyprostowanie stawów kolanowych. Sztywność poranna pojawia się jednak z samego rana, po przespanej nocy. Ustępuje, gdy wykonamy kilka ćwiczeń gimnastycznych lub gdy zajmiemy się wykonywaniem czynności dnia codziennego.

Na podstawie dodatkowych objawów można zawęzić pole poszukiwań danej choroby. Przykładowo, w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) charakterystycznym objawem jest ból oraz symetryczne obrzęki stawów śródręczno-paliczkowych i międzypaliczkowych bliższych, a często również stawów śródstopno-paliczkowych. Z kolei w przebiegu choroby zwyrodnieniowej ból i sztywność dotyczą głównie dużych stawów i struktur, np. stawów kolanowych czy kręgosłupa.

Sztywność poranna to objaw, który powinien zawsze zostać skonsultowany z lekarzem ortopedą lub reumatologiem. jeżeli bowiem wiąże się z chorobą przewlekłą, wskutek zmian destrukcyjnych w stawach i tkankach okołostawowych wraz z upływem czasu zaczną powstawać przykurcze mięśni, zaniki mięśniowe, zniekształcenia stawowe, a w konsekwencji ograniczenie ruchomości stawów zmagających się ze sztywnością.

Sztywność poranna – leczenie

Nie ma skutecznych sposobów na wyleczenie chorób reumatycznych lub choroby zwyrodnieniowej stawów. Można natomiast opóźniać degenerację stawów i niszczenie chrząstki stawowej. Bardzo istotny jest odpowiedni tryb życia:

• redukcja masy ciała w przebiegu nadwagi i otyłości, aby nie obciążać nadmiernie stawów;
• zdrowa i zbilansowana dieta bogata w białko, kwasy tłuszczowe NNKT oraz minerały i witaminy;
• dodatkowa suplementacja witaminy D, kwasu hialuronowego i kolagenu;
• unikanie stresu, który zaostrza objawy wielu chorób;
• regularna aktywność fizyczna o umiarkowanej intensywności, najlepiej codziennie.

Objawowo w przypadku sztywności sprawdzają się zabiegi z zakresu ciepłolecznictwa. Wybierając się do pracowni fizykoterapii można również poprosić o zabiegi z zakresu magnetoterapii. Innowacyjną metodą ostatniego czasu są iniekcje komórkami macierzystymi, które pozwalają na odbudowę powierzchni stawowej. Metoda jest efektywna, ale bardzo droga. W przebiegu chorób reumatycznych można stosować farmakoterapię, jednak leki rzadko pomagają na sztywność poranną.

	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej adekwatności lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, iż skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej...
	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, iż wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Sierakowska M., Wysocka-Skurska I., Sierakowski S., Krajewska-Kułak E., Problemy zdrowotne pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów w zależności od stosowanej terapii farmakologicznej, Problemy Pielęgniarstwa, 2/2013.
2. Szmyrka-Kaczmarek M., Kowalewski K., Bóle kręgosłupa w schorzeniach reumatycznych, Polski Przegląd Neurologiczny, 6/2010.
3. Wiśniewska U., Kowalczuk K., Pacjent w sytuacji trudnej z rozpoznanym reumatoidalnym zapaleniem stawów.