Sztuczna inteligencja podnosi efektywność i bezpieczeństwo leczenia

Rośnie wpływ sztucznej inteligencji na rozwój medycyny i ochrony zdrowia. Rozwiązania AI, znajdują zastosowanie w coraz większej liczbie obszarów. Potencjał sztucznej inteligencji tkwi zarówno w profilaktyce, diagnozowaniu, jak i terapii chorób. Sztuczna inteligencja może dostarczyć cenne informacje dotyczące przyczyn i leczenia chorób.

O kierunkach rozwoju, potencjale oraz obawach związanych z rozwojem AI rozmawiali czasie FOZ w Karpaczu uczestnicy panelu pt „ Czy sztuczna inteligencja to większe bezpieczeństwo w medycynie?”: prof. Henryk Skarżyński (dyrektor Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu), prof. Andrzej Czyżewski (kierownik Katedry Systemów Multimedialnych Politechniki Gdańskiej), prof. Piotr Skarżyński (kierownik w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu), Cezary Mazurek (pełnomocnik dyrektora ICHB PAN ds. PCSS) oraz prof. Ryszard Tadeusiewicz z Akademii Górniczo-Hutniczej.

Profesor Henryk Skarżyński rozpoczynając dyskusję wyraził swoje wątpliwości do teoretycznych ocen algorytmów sztucznej inteligencji. Jego zdaniem, teoretyczne rozważania czasem wydają się niewiarygodne i trudno szacować, jakie rzeczywiste korzyści przynosi stosowanie AI. Zwrócił także uwagę na obawy związane z możliwością utraty pracy przez naukowców i praktyków, zastępowanych przez zaawansowane programy oparte na AI.

Profesor Ryszard Tadeusiewicz podzielił się swoimi doświadczeniami związanych z sieciami neuronowymi i ich zastosowaniami w medycynie. Wskazał na ogromny potencjał sztucznej inteligencji, ale jednocześnie zaznaczył konieczność zachowania ostrożności w jej rozwoju, tak aby nie utracić nad nią kontroli.

Profesor Andrzej Czyżewski zwrócił uwagę na znaczący wkład Polaków w rozwijanie AI, zarówno w kraju, jak i za granicą, w tym szczególną rolę prof. Ryszarda Tadeusiewicza, który był jednym z prekursorów prac nad AI w Polsce, sięgających lat 70. Podkreślił, iż polska kreatywność i pomysłowość przyczyniły się do wielu osiągnięć w tej dziedzinie. Polska jest także jednym z pierwszych państw w Europie, gdzie powstał kierunek naukowy ze specjalnością Uczenie Maszynowe i Sztuczna Inteligencja.

Dyrektor Cezary Mazur podkreślił znaczenie podejścia transdyscyplinarnego w badaniach nad AI i jej potencjałem w diagnostyce chorób oraz ocenie skuteczności terapii. Jego zdaniem D transdyscyplinarność sprawia, iż zaczynamy stawiać w medycynie nowe pytania – m.in. dotyczące patomechanizmów i żródeł chorób, których nie jesteśmy w stanie jeszcze wyleczyć. W tym obszarze kryje się ogromny potencjał AI, uczenia maszynowego i analizy danych.

Profesor Piotr Skarżyński zauważył, iż wiele osób widzi w sztucznej inteligencji potencjał do wykorzystania w diagnostyce i leczeniu chorób, szczególnie w krajach mniej rozwiniętych, postrzegając AI jako „game changer.” Dla przedsiębiorców pojawia się ogromna szansa na rozwinięcie takich rozwiązań, które będą w stanie dotrzeć do szerokiego grona odbiorców na rynku. Natomiast ze strony takich organizacji jak Światowa Organizacja Zdrowia, oczekiwania są inne – przede wszystkich chodzi o wczesną diagnostykę chorób, szczególnie tych, których leczenie jest bardzo kosztowne. Dotyczy to zwłaszcza państw mniej zamożnych. Sztuczna inteligencja w tej chwili przynosi korzyści zwłaszcza we wczesnej diagnostyce, np. w radiologii czy rehabilitacji narządu zmysłów.

Praktyczne zastosowanie AI

Profesor Ryszard Tadeusiewicz zauważył, iż obawy o utratę pracy w zawodach medycznych są przedwczesne. Sugerował, iż sztuczna inteligencja może być użyteczna jako narzędzie do pozyskiwania i filtrowania informacji, wspomagania podejmowania decyzji medycznych, sterowania aparaturą medyczną i zarządzania służbą zdrowia. Zdaniem prof. Tarasiewicza, algorytm AI nie zastąpi całkowicie lekarza, może jednak służyć jako narzędzie wspierające lekarzy i poprawiające jakość opieki zdrowotnej.

Profesor Andrzej Czyżewski zwrócił uwagę na konieczność dostarczania dużych ilości danych dla algorytmów sztucznej inteligencji. W obszarze medycyny problemem jest w tym kontekście poufność danych pacjentów. Zasugerował otwarcie dostępu do anonimizowanych danych medycznych oraz wprowadzenie procedur certyfikacji, aby wspomóc rozwijanie systemów diagnostycznych dla lekarzy. Rozmaite technologie, jak np. blockchain pozwalają ce na uwiarygodnienie danych, są już dostępne. Brakuje jednocześnie procedur, nie ma ośrodka decyzyjnego, mechanizmu taryfikacji rozwiązań uwzględniających algorytmy sztucznej inteligencji.

Dyrektor Cezary Mazurek mówił o zastosowaniach sztucznej inteligencji w okulistyce, szczególnie w monitorowaniu i diagnozowaniu chorób oczu, takich jak np. jaskra. Podkreślił, iż wykrycie procesów patologicznych na wczesnym etapie pozwala na skuteczniejsze interwencje terapeutyczne jeszcze zanim siatkówka straci ok. 30 proc. komórek światłoczułych. Dlatego ważne jest wychwycenie tego procesu wcześniej przed pojawieniem się pierwszych symptomów. Jednocześnie przypomniał, iż nie znamy powodów zachorowania na jaskrę i iż nie wszystkie osoby, mające problemy z ciśnieniem w oku, finalnie zachorują. W procesie diagnostycznym sztuczna inteligencja dostarcza informacji, którzy z pacjentów są negatywnie dodatni – mimo braku objawów są kwalifikowani jako chorzy.

Profesor Piotr Skarżyński wskazał na potencjał AI w monitorowaniu zdrowia dzieci i przyspieszaniu procesu diagnozy oraz leczenia. Również jego zdaniem bardzo istotne jest, aby rozwiązania prawne nadążały za postępem technologicznym. Profesor Henryk Skarżyński wskazał na potencjał sztucznej inteligencji w diagnozowaniu chorób, zwłaszcza choroby Alzheimera, na wiele lat przed tradycyjnymi metodami. Wspomniał o badaniach nad analizą próbek głosu w kontekście profilaktyki zdrowia. i w tym kontekście o konieczności badań przesiewowych.

Natomiast profesor Czyżewski wyraził przekonanie, iż Polska ma duży potencjał w dziedzinie sztucznej inteligencji i nie pozostaje w tyle za innymi krajami, takimi jak USA czy Chiny. Jak zaznaczył, w tej chwili naukowcy wracają do Polski, aby rozwijać tę dziedzinę.