Czy nazwa sukraloza brzmi znajomo? jeżeli czasami czytasz składy na opakowaniach żywności, możliwe, iż ją spotkałeś. To jeden z najpopularniejszych słodzików bezkalorycznych używany w tej chwili do słodzenia żywności i napojów. Znajdziesz ją praktycznie wszędzie – w gumie do żucia, cukierkach, napojach dietetycznych, a choćby w żywności dla sportowców.
Sukraloza, podobnie jak inne zamienniki cukru, jest popularna, bo pozwala ludziom cieszyć się słodyczą bez zbędnych kalorii czy dodatku cukru. Jednakże istnieją raporty, które sugerują, iż powinno się jej unikać, bo może być szkodliwa dla zdrowia. Jak jest naprawdę? Dziś przyjrzymy się bliżej temu, czy uwzględnianie sukralozy w diecie jest zdrowe.
Czym jest sukraloza?
Sukraloza, znana również jako E955, to współczesny bezkaloryczny (nieodżywczy) słodzik, który pełni funkcję popularnego zamiennika dla tradycyjnego białego cukru. Jest do 600 razy słodszy od cukru i nie pozostawia nieprzyjemnego posmaku kojarzonego ze sztucznymi słodzikami. Dzięki intensywnie słodkiemu smakowi wystarczy jedynie odrobina sukralozy, by osiągnąć tę samą słodkość co w przypadku cukru, co czyni ją niezwykle wydajną alternatywą dla cukru w produkcji żywności. Sukraloza jest szeroko stosowana w przemyśle żywieniowym, jako dodatek do napojów, cukierków, gum do żucia, batonów i innych produktów, gdzie słodki smak bez kalorii jest pożądany. [1]
Jak odkryto sukralozę?
Historia sukralozy jest fascynująca i można powiedzieć, iż zaczęła się od szczęśliwej pomyłki. W 1976 roku Shashikant Phadnis, student Queen’s College w Londynie, pracował nad projektem dotyczącym białego cukru (sacharozy). W trakcie eksperymentu, jego przełożony polecił mu zbadanie substancji, którą właśnie stworzyli. Jednakże w skutek nieporozumienia, zamiast ją przetestować (ang. „test”), posmakował ją (ang. „taste”). Na szczęście nie stało się nic złego — wręcz przeciwnie. Odkrył, iż nowopowstała substancja była wyjątkowo słodka. Ten drobny błąd doprowadził do odkrycia nowego sztucznego słodzika. [1]
Po tym przełomowym odkryciu firma Tate & Lyle, która współpracowała z uczelnią, zaczęła badania nad sukralozą. Wraz z Johnson & Johnson, opracowali pierwszy słodzik na bazie sukralozy pod nazwą Splenda, który trafił na rynek w 1991 roku. W tym czasie sukralozę dopuszczono do użytku w Kanadzie. Pozwoliło to na dodawanie jej do żywności jako zamiennika dla cukru, a ludzie mogli kupować małe saszetki Splendy z sukralozą.
Została wprowadzona na rynek amerykański w 1998 roku, kiedy amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła ją do stosowania w żywności. Unia Europejska, a konkretnie Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), zatwierdził ją w 2004 roku. [12]
Te produkty mogą Cię zainteresować:
Jaka jest różnica między sukralozą a sacharozą?
Sukraloza i sacharoza na pierwszy rzut oka mają podobne nazwy i struktury chemiczne. Nic w tym dziwnego, skoro sukraloza to pochodna sacharozy. Jednakże mają one znaczące różnice. Sacharoza, znana jako zwyczajny biały cukier, to prosty disacharyd (złożony z glukozy i fruktozy), który w organizmie rozpada się i dostarcza nam energii. Z kolei sukraloza nie jest zamieniana w organizmie na kalorie — ma po prostu słodki smak.
Jak powstaje sukraloza?
Sukraloza jest produkowana poprzez chemiczną modyfikację sacharozy. Mówiąc dokładniej, niektórych z grup hydroksylowych (połączenia tlenu i wodoru) w cząsteczkach sacharozy, które są zastępowane chlorem. Tak zwane chlorowanie sacharozy może brzmieć niepokojąco, ale tak naprawdę nie jest wcale niebezpiecznym procesem. Substancja pozostaje bezpieczna do spożycia, a kluczową różnicą jest to, iż zachowuje się ona całkowicie inaczej w organizmie. W przeciwieństwie do sacharozy sukraloza praktycznie nie wchłania się do organizmu. Jedynie około 16% spożytej porcji przedostaje się z jelita do krwioobiegu. Dlatego jest ona uznawana za słodzik nieodżywczy — ilość sukralozy, która jest wchłaniania i może dostarczyć kalorii, jest znikoma.
Dzięki temu procesowi produkcji sukraloza jest także 600 razy słodsza od sacharozy. Pomimo tego, iż smakuje podobnie do cukru, ale w przeciwieństwie do niektórych sztucznych słodzików (np. sacharyny), nie ma nieprzyjemnego posmaku. To dlatego jest w tej chwili tak popularna i często stosowana w przemyśle żywieniowym.
Gdzie stosuje się sukralozę?
Dzięki przyjemnemu smakowi i adekwatnościom sukraloza stała się ulubionym słodzikiem w wielu produktach. Początkowo była ona skierowana do osób z nadwagą lub mających cukrzycę, które muszą schudnąć i kontrolować poziom cukru we krwi, ale w tej chwili jest stosowana w wielu różnych produktach. Oznacza to, iż mogą one mieć mniej kalorii niż gdyby stosowano w nich cukier. Jakie typy produktów zawierają więc sukralozę najczęściej?
- Napoje słodzone
- Wyroby cukiernicze
- Guma do żucia
- Mrożone desery
- Dressingi i słodkie sosy
- Syropy
- Produkty gotowe do spożycia
- Żywność dla sportowców
- Przekąski proteinowe i fitness (batony, ciastka, itd.)
- Leki – można ją znaleźć w niektórych syropach lub pastylkach
Możesz także kupić sukralozę w czystej postaci w formie kropel, jak na przykład Flavor Drops, czy w proszku, jak Splenda, by stosować ją w domu jako słodzik. Można nią słodzić herbatę, kawę i praktycznie wszystko, do czego chcesz dodać słodyczy bez cukru. Możesz ją także dodać do wypieków i przygotowywanych potraw. Używając jej w ulubionych przepisach na słodko, możesz oszczędzić sporo kalorii. Niektóre badania sugerują, iż wytrzymuje temperaturę do 120°C, ale większość zgadza się, iż jest stabilna w wyższych temperaturach, które są typowe dla gotowania i pieczenia. [8,17]
Chciałbyś dowiedzieć się więcej na temat innych słodzików używanych w produktach? Znajdź listę sztucznych słodzików w artykule Sztuczne słodziki: Pozytywne i negatywne strony słodkiego smaku bez kalorii.
Jakie korzyści zdrowotne oferuje sukraloza?
1. Wspomaga odchudzanie
Osoby na diecie, które lubią podjadać słodycze, często mają problem z ograniczeniem cukru. Jak pewnie wiesz, znaczne zmniejszenie spożycia cukru to zwykle główny priorytet podczas odchudzania. Cukier często sabotuje wysiłki dążące do deficytu kalorycznego i skutecznego zrzucenia tłuszczu. To źródło tak zwanych „pustych kalorii,” które nie dostarczają nic poza energią – w przeciwieństwie do białek lub złożonych węglowodanów. Co więcej, cukier znajduje się zwykle w bogatych w kalorie produktach o minimalnej wartości odżywczej. Nadmierne spożycie cukru zwiększa ryzyko nadwagi i otyłości, więc ograniczenie go jest najważniejsze podczas utraty wagi.
Tutaj do gry wchodzi sukraloza, która oferuje eleganckie rozwiązanie. Zapewnia ona słodycz bez kalorii, co pozwala osobom na diecie na zaspokojenie ochoty na słodycze bez wpływu na ilość przyjmowanych kalorii. Sukraloza jak żaden inny sztuczny słodzik jest popularnym narzędziem podczas utraty wagi, które pomaga ludziom trzymać się obostrzeń dietetycznych.
Sukraloza może być pomocna dla osób, które chcą zgubić kilka upartych kilogramów tłuszczu, a także dla osób ze znaczną nadwagą lub otyłością, które mogą wpływać na zdrowie. Pewnie wiesz, iż nadwaga jest blisko związana z problemami zdrowotnymi, jak wysokie ciśnienie lub cukrzyca.
Jednakże należy pamiętać, iż zdrowa utrata wagi nie polega jedynie na zastąpieniu cukru słodzikiem. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) poinformowała niedawno, iż sztuczne słodziki nie powinny być stosowane na dłuższą metę podczas utraty wagi i zapobieganiu chorobom metabolicznym. Przyczyna leży w ich potencjalnym wpływie na apetyt, który omówimy później. Trzeba więc pamiętać o ocenie, czy sztuczne słodziki są dla ciebie odpowiednie i czy polegasz tylko na nich podczas utraty wagi. [16]
Podstawą zawsze powinna być a zróżnicowana i zbilansowana dieta bogata w świeże produkty. Ważne jest także, aby ograniczyć spożycie cukru przy dążeniu do długoterminowego deficytu kalorycznego. W tych ramach możesz cieszyć się przekąskami i napojami zawierającymi sukralozę i przez cały czas pozwalać sobie na słodycze i desery.
Jeśli chcesz poznać ogólne wskazówki dotyczące utraty wagi, nie przegap naszego artykułu 15 Wskazówek, jak schudnąć, zacząć ćwiczyć i zdrowo się odżywiać.
2. Pomaga regulować poziom cukru we krwi
Pewnie masz świadomość, iż ograniczenie spożycia cukru jest najważniejsze dla osób, które chcą monitorować swój poziom cukru (glikemię). Spożycie cukru powoduje nagłe skoki glikemii i poziomu insuliny, co może być problematyczne dla osób, których organizmy nie potrafią regulować jej poziomu. Osoby chore na cukrzycę lub o zmniejszonej tolerancji na glukozę, często z towarzyszącą insulinoopornością, muszą szczególnie uważać i szukać sposobu, by unikać tych skoków. Co ciekawe, wahania poziomu cukru we krwi mogą także wpływać na osoby zdrowe – co często objawia się w formie apetytu na słodycze i spadkami energii.
Sukraloza może być tutaj przydatnym wsparciem. Nie jest to cukier, więc nie podnosi poziomu cukru we krwi ani insuliny, co pozwala osobom, które muszą pilnować glikemii na cieszenie się słodyczą. Jest doskonałym zamiennikiem cukru dla diabetyków, ale choćby osoby zdrowe mogą korzystać z jej zalet. Poprzez ograniczenie ilości przyjmowanego cukru i częściowe zastąpienie go sukralozą, możesz doświadczyć mniejszego apetytu na słodycze, stabilniejszych poziomów energii i mniejszego zmęczenia.
3. Korzyści dla zdrowia jamy ustnej
Wiesz, iż nadmierne spożycie cukru to także ryzyko dla twoich zębów? Cukier karmi bakterie w jamie ustnej, które zamieniają go w kwasy organiczne. Mogą one atakować i uszkadzać szkliwo. Kiedy spożycie cukru jest zbyt duże, w połączeniu ze słabą higieną jamy ustnej, istnieje zwiększone ryzyko próchnicy.[9]
Sukraloza, w przeciwieństwie do cukrów, nie jest przekształcana w kwasy przez bakterie jamy ustnej, więc ten szkodliwy proces nie zachodzi po jej spożyciu. Zmniejszając spożycie cukru i zastępując go sukralozą, możesz poprawić zdrowie zębów.
Czy sukraloza wiąże się z jakimiś zagrożeniami?
1. Może mieć negatywny wpływ na mikrobiom jelitowy
Pewnie słyszałeś informacje o tym, iż sukraloza może być szkodliwa dla mikroflory bakteryjnej. Gdyby była to prawda, byłoby to poważnym zmartwieniem, bo potrzebujemy korzystnych bakterii, drożdży i innych gatunków, które tworzą naszą mikroflorę jelitową, by dbać o zdrowie. Poprawny skład mikrobiomu wpływa nie tylko na trawienie, ale także na odporność, a choćby na zdrowie psychiczne. [6]
Jednakże, jeżeli przyjrzymy się wpływowi sukralozy na mikroflorę, trafimy na wiele badań, które sugerują, iż nie ma powodu do obaw. Zmiany w składzie mikroorganizmów obserwowano często u zwierząt podczas badań, w których stosowano nadmiernie wysokie dawki słodzików. Tych wyników nie można przekładać bezpośrednio na ludzi. [1]
Kiedy badany jest wpływ sukralozy na ludzką mikroflorę jelitową, naukowcy często dochodzą do wniosków, iż sukraloza nie ma znaczącego wpływu na skład mikroorganizmów. Poszczególne składy mikrobiomów mogą się od siebie różnić, ogólne rozumienie jest takie, iż dopóki słodzik jest spożywany w ramach zalecanego dziennego spożycia, nie ma powodu do obaw o jego szkodliwy wpływ na bakterie jelitowe. Dzienne spożycie omówimy za chwilę, ale na teraz wystarczy powiedzieć, iż aby je przekroczyć, trzeba by wypić kilka litrów Coca-Coli Zero dziennie. [1,8,11]
Jednak każdy jest inny, tak samo jak mikrobiom każdej osoby. Ponieważ naukowcy wciąż badają ten obszar, a nasza wiedza nie jest doskonała, możliwe, iż sukraloza może mieć negatywny wpływ na skład mikroorganizmów w naszych jelitach. Dlatego też rozsądnie jest spożywać ją z umiarem.
Odkryj nasze bestsellery:
2. Może wpływać na apetyt
Wielu z nas sięga po sukralozę i inne słodziki, aby powstrzymać ochotę na słodycze i unikać zbędnego podjadania. Jednak według niektórych badań wydaje się, iż ciało może być zbyt mądre, aby dać się oszukać.
Cukier, którego staramy się unikać, stosując słodziki, aktywuje tzw. ośrodki nagrody w mózgu, które produkują dopaminę i inne podobne substancje. Wywołują one przyjemne uczucie po zjedzeniu produktów bogatych w cukry i tłuszcze (słodycze, słone przekąski, itd.). Produkty zawierające słodziki mogą być słodkie, ale według niektórych naukowców nieodpowiednio zadowalają nasze mózgi, ponieważ nie wpływają tak silnie na ośrodki nagrody. To oznacza, iż choćby jeżeli zjesz lody ze słodzikiem, przez cały czas możesz mieć ochotę na te tradycyjne. jeżeli ulegniesz, rezultatem może być wyższe spożycie kalorii, a z czasem potencjalny przyrost masy ciała. [14]
Innym sposobem, w jaki sukraloza może wpływać na apetyt, jest oddziaływanie na hormony biorące udział w kontrolowaniu sytości, takie jak insulina, inkretyny (np. peptyd glukagonopodobny 1) lub leptyna. Zdaje się, iż sukraloza może brać udział w procesach, w których te hormony sygnalizują mózgowi, iż jesteśmy najedzeni i zadowoleni, co może skutkować zwiększonym spożyciem pokarmu. Jednak ten efekt sukralozy nie pozostało dobrze poznany. [1,7,13]
Tak jak istnieją badania wskazujące na negatywny wpływ na apetyt, tak samo istnieje wiele badań, w których ten efekt nie został zaobserwowany. W związku z tym nie jest konieczne unikanie sukralozy, ale ważne jest, aby nie spożywać jej w nadmiarze. Zaleca się również upewnienie się, iż twoja dieta jest zbilansowana, z wystarczającą ilością białka lub na przykład błonnika, który pomaga kontrolować sytość, bez względu na to, czy sukraloza jest częścią twojej diety. [5,14]
Jakie inne potencjalne zagrożenia niesie ze sobą sukraloza?
- U niektórych osób może powodować problemy trawienne, takie jak wzdęcia, gazy, biegunka lub zaparcia.
- Może mieć negatywny wpływ na trawienie u osób cierpiących na zespół jelita drażliwego (IBS).
- Nie każdemu może smakować ten słodzik. Chociaż nie ma typowego sztucznego posmaku niektórych innych słodzików, to i tak smakuje inaczej niż cukier.
Jak sukraloza zachowuje się w organizmie?
Sukraloza jest jak cichy turysta, który bezgłośnie spaceruje po lesie. Kiedy dostaje się do organizmu, porusza się niemal niezauważalnie, pozostawiając minimalne ślady. Wyobraź sobie picie napoju słodzonego sukralozą—substancja ta przemieszcza się przez układ trawienny, ale twoje ciało ledwo ją wchłania. Około 84% sukralozy opuszcza organizm w postaci niezmienionej wraz z kałem. Niewielki procent, który dostaje się do krwiobiegu, jest gwałtownie wydalany z moczem, głównie w swojej pierwotnej postaci. Tylko 2-3% sukralozy jest metabolizowane i przekształcane w metabolity przez organizm. [1,8]
Nie ma dowodów sugerujących, iż sukraloza przenika przez barierę krew-mózg lub łożysko. Ponadto nie jest rozpuszczalna w tłuszczach, więc nie trzeba się martwić o magazynowanie jej w tkance tłuszczowej. W ten sposób sukraloza działa bardziej jako nieangażujący się obserwator, niż jako aktywny uczestnik w naszym metabolizmie, minimalizując jakiekolwiek ryzyko gromadzenia jej w organizmie. [8]
Czy sukraloza jest bezpieczna?
Jeśli dbasz o swoją dietę, to prawdopodobnie zadałeś już sobie to pytanie. Często czytamy, iż sukraloza i inne słodziki są niebezpieczne i szkodliwe oraz iż powinniśmy ich unikać. Na przykład kiedyś podejrzewano, iż sukraloza zwiększa ryzyko raka pęcherza moczowego. Jednak nie zostało to potwierdzone, a dziś sukraloza jest uważana za bezpieczną. W końcu, gdyby tak nie było, władze nie zatwierdziłyby jej do stosowania w żywności.
Sukraloza jest w rzeczywistości dopuszczona do użytkowania w prawie wszystkich krajach. W Unii Europejskiej dostała zielone światło w 2004 roku i otrzymała oznaczenie E955. Fakt, iż ma numer „E”, oznacza, iż przeszła badania i analizę literatury naukowej, a następnie została dopuszczona do stosowania w żywności.
Jaka jest bezpieczna dawka sukralozy?
Sukraloza, podobnie jak inne słodziki, ma wartość Dopuszczalnego Dziennego Spożycia (ADI), która jest ilością słodzika, którą można bezpiecznie spożywać każdego dnia. W przypadku sukralozy ta wartość to 15 mg na kilogram masy ciała. W praktyce oznacza to, iż osoba o wadze 70 kg może bezpiecznie spożywać 1050 mg sukralozy dziennie. Osiągnięcie takiej dawki jest dość trudne, o czym świadczy fakt, iż średnie Szacowane Dzienne Spożycie (EDI) jest znacznie niższe i wynosi 7–140 mg na dzień. Jest to od 7,5 do 150 razy mniej niż ADI. [4,15]
Czy sukraloza jest bezpieczna w czasie ciąży?
Kobiety w ciąży są naturalnie ostrożne w kwestii tego, co wchodzi w skład ich diety. Jako iż sukraloza jest sztucznym słodzikiem, początkowo może rodzić obawy. Nie ma się jednak czym martwić. Jako iż porusza się w organizmie w prawie nienaruszonej formie i nie przenika przez łożysko, jest uznawana za bezpieczną choćby podczas ciąży. [3,10]
5 mitów na temat sukralozy
Sukraloza, wraz z innymi słodzikami, od dawna jest gorącym tematem, który jest pod stałą obserwacją. Obawy dotyczące bezpieczeństwa jej stosowania i wpływ na zdrowie pojawiają się dość często. Jakie mity i błędne przekonania na temat sukralozy możesz napotkać?
1. Powoduje raka
Istnieją obawy, iż sukraloza może zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworów, a choćby uszkadzać nasze DNA. Jednak badania nie potwierdziły tych podejrzeń. Wręcz przeciwnie, zarówno Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), jak i amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) uznały sukralozę za bezpieczną do spożycia przez ludzi. [2]
2. Jest niebezpieczna, ponieważ zawiera chlor
Chociaż sukraloza zawiera atomy chloru, jej struktura chemiczna jest stabilna, a organizm nie rozkłada jej na związki toksyczne. Chlor w sukralozie nie występuje w szkodliwej formie i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, gdy jest spożywany w normalnych ilościach.
3. Metabolizuje się w organizmie jak cukier
W przeciwieństwie do cukru sukraloza nie jest prawie wcale metabolizowana przez organizm. Większość sukralozy przechodzi przez układ trawienny bez zmian i jest wydalana z moczem i kałem. To oznacza, iż nie przyczynia się do poziomu przyjmowanej energii, w przeciwieństwie do cukru.
4. Podnosi poziom cukru we krwi
Badania wykazały, iż sukraloza nie podnosi poziomu glukozy we krwi u osób zdrowych ani u cukrzyków. Ten słodzik jest więc uważany za bezpieczną alternatywę dla cukru, choćby dla diabetyków.
5. Powoduje przyrost masy ciała
Badania na ludziach nie wykazały, iż sukraloza bezpośrednio przyczynia się do tycia. Wręcz przeciwnie, jest często stosowana jako zamiennik cukru podczas diety w celu zmniejszenia ilości przyjmowanych kalorii. Teoretycznie może ona delikatnie zwiększać apetyt u niektórych osób, ale nie wpływa na metabolizm w sposób, który prowadzi do magazynowania tłuszczu.
Co z tego zapamiętać?
Jeśli chcesz ograniczyć ilość spożywanego cukru, sukraloza jest zamiennikiem, który zapewnia słodycz bez zbędnych kalorii. Jest popularna podczas odchudzania i jest również znana jako „cukier” dla diabetyków. Wokół jej reputacji krąży wiele mitów, ale badania nie potwierdziły obaw co do jej bezpieczeństwa. Sukraloza może być więc uznawana za bezpieczny słodzik, zaakceptowany przez specjalistyczne instytucje i może stać się częścią twojej diety. Oczywiście trzeba pamiętać o spożywaniu jej z rozwagą i zachowaniu zrównoważonej diety i zdrowego stylu życia.
Zaciekawił cię dzisiejszy artykuł? Podziel się nim ze znajomymi i rodziną.
