Jak pomóc dziecku radzić sobie z presją i wymaganiami szkolnymi?

Najcenniejszą rzeczą, którą możemy dać naszym dzieciom, jest czas i uwaga.

Szkoła to miejsce, w którym dzieci rozwijają swoje umiejętności i zdobywają wiedzę, ale może być także źródłem ogromnego stresu. Jako rodzice, możemy odegrać istotną rolę w pomaganiu naszym dzieciom w radzeniu sobie z wymaganiami szkolnymi. Oto kilka praktycznych strategii:

1. Rozmawiaj z dzieckiem o jego uczuciach

Wspieraj otwartą komunikację z dzieckiem. Zadawaj pytania o jego uczucia i doświadczenia w szkole. Nie wystarczy zapytać ogólnie, „Jak było w szkole?”. Na to pytanie dziecko zwykle odpowiada „fajnie” a my wracamy do swoich zajęć. Zadaj konkretne pytania, na przykład:

• „Jakie lekcje dzisiaj były najbardziej interesujące?”
• „Czy masz teraz jakieś trudności w nauce?”
• „Czy wiesz, iż zawsze możesz porozmawiać ze mną o swoich zmartwieniach?”

Rozmawiając z dzieckiem, skup się na nim, słuchaj aktywnie, odłóż telefon, skoncentruj się na rozmowie, zadawaj pytania pogłębiające.

Przykład: jeżeli Twoje dziecko wyraża zaniepokojenie nadmierną ilością pracy domowej, możesz omówić, jak skutecznie organizować czas i rozwiązywać zadania.

2. Pomagaj w zarządzaniu czasem

Dzieci, które potrafią efektywnie zarządzać czasem, są w stanie zredukować stres związany z nauką. Wspólnie z dzieckiem stwórz harmonogram nauki, uwzględniając w nim przerwy na odpoczynek. Naucz je, iż zarządzanie czasem to nie tylko klucz do sukcesu w nauce ale i do lepszego samopoczucia.

Przykładem może być:

• 30 minut nauki matematyki,
• 10 minut przerwy na świeże powietrze lub przekąskę,
• 30 minut nauki języka obcego.

Przykład: jeżeli Twoje dziecko ma problemy z organizacją czasu, możecie razem opracować plan tygodniowy, w którym zapisujecie godziny przeznaczone na naukę, przerwy i czas wolny. Grafik może obejmować nie tylko zadania ale i bardziej przyjemne aktywności, jak na przykład wspólne lody w środę po szkole:)

3. Wspieraj zdrowe nawyki

Zdrowe nawyki żywieniowe, regularna aktywność fizyczna i odpowiedni sen mają ogromne znaczenie dla zdolności dziecka do radzenia sobie ze stresem. Aktywność fizyczna wpływa na mózg, zwiększa poziom pewności siebie, daje poczucie sprawczości oraz przynależności do grupy rówieśniczej.

Przykłady wpływu aktywności fizycznej na mózg to:

• Poprawa koncentracji.
• Redukcja poziomu stresu i lepsza regulacja emocji.
• Wzrost wydolności intelektualnej.

Przykład: Zachęć swoje dziecko do aktywności fizycznej, na przykład wspólnego biegania, jazdy na rowerze czy udziału w zajęciach sportowych.

4. Pomagaj w radzeniu sobie z problemami

Nauka jest procesem pełnym wyzwań. Zachęć swoje dziecko do radzenia sobie z problemami, ucząc je trwałości i elastyczności. Pytaj o konkretne sytuacje i reakcje, na przykład:

• „Co myślisz, iż poszło źle w tej sytuacji, i jak możemy to poprawić?”
• „Czym możemy zająć się najpierw, aby pomóc Ci się lepiej czuć?”

Warto podkreślić, iż w pierwszej kolejności należy zadbać o dobre samopoczucie dziecka, ponieważ stres może utrudnić przyswajanie wiedzy i osiąganie dobrych wyników szkolnych.

Przykład: jeżeli Twoje dziecko otrzymało mniej niż satysfakcjonującą ocenę, możecie razem analizować, gdzie popełniono błąd i jakie kroki podjąć, aby się poprawić. Jednak zawsze podkreślaj, iż najważniejsze jest, żeby dziecko czuło się dobrze ze sobą i swoją nauką.

5. Praktykujcie techniki relaksacyjne

Naucz dziecko technik relaksacyjnych, które pomogą mu kontrolować stres. Przykładem może być ćwiczenie oddechowe. Włącz to w codzienne aktywności, na przykład podczas spaceru. Razem skupcie się na głębokim, spokojnym oddychaniu. To doskonały sposób, aby oswoić dziecko z technikami relaksacyjnymi.

Nie musisz choćby nazywać tych aktywności, techniką relaksacji i uważności może być wspólne układanie puzzli, gra w Jengę czy budowanie z klocków. Chodzi o to, żeby skupić się na chwili obecnej, wyciszyć zewnętrzne stresory i uspokoić umysł. Dodatkowym atutem będzie wzmocnienie waszych więzi.

6. Komunikacja z nauczycielami i psychologiem szkolnym

Rodzice powinni aktywnie uczestniczyć w edukacji swojego dziecka, co obejmuje także komunikację z nauczycielami i psychologiem szkolnym. Rodzic powinien zaangażować się, gdy:

• Dziecko wykazuje wyraźne spadki w wynikach szkolnych lub trudności w nauce.
• Dziecko wykazuje objawy dużego stresu, takie jak bezsenność, zmiany w zachowaniu czy nagłe pogorszenie zdrowia.
• Dziecko ma problemy z prześladowaniem.
• Dziecko ma trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami.

W takich przypadkach, rodzice powinni zachęcać dziecko do otwartej rozmowy o problemach i próbować zrozumieć jego punkt widzenia. Następnie warto podjąć działania w celu rozwiązania sytuacji, takie jak kontakt z nauczycielami lub psychologiem szkolnym, by uzyskać fachową pomoc.

Badania neurobiologiczne u dzieci i młodzieży

Ostatnie badania z zakresu neurobiologii dostarczają cennych informacji na temat tego, jak dzieci i młodzież reagują na sytuacje stresowe w odmienny sposób niż dorośli. Zrozumienie tych różnic jest najważniejsze dla odpowiedniego wsparcia i rozpoznawania objawów stresu u młodszych osób.

Mózg dzieci i młodzieży przez cały czas się rozwija, szczególnie obszary związane z kontrolą emocji i procesowaniem stresu. Badania wykazują, iż te obszary, takie jak korowód przedczołowy, rozwijają się stopniowo i nie osiągają pełnej dojrzałości aż do wieku dorosłego. To oznacza, iż młodsze osoby mogą mieć trudności w kontrolowaniu emocji i reagować na stres bardziej impulsywnie niż dorośli.

Agresja i wycofanie dziecka

Sposobem radzenia sobie z problemami i stresem może być podobnie jak u dorosłych agresja, samookaleczanie lub wycofanie. U dziecka ta reakcja może być bardziej intensywna. Ponad to kora przedczołowa, która odpowiada między innymi za racjonalne myślenie, planowanie i nasze reakcje na stresory wciąż nie jest pełni rozwinięta.

Pamiętajmy, iż o ile dziecko przejawia niechęć do nas lub innych osób bądź wykazuje zachowanie, którego nie akceptujemy może być to wołanie o zwrócenie uwagi lub zagubienie. Wyposażeni w tę wiedzę będziemy mogli skutecznie pomóc dziecku zamiast nieświadomie nasilać jego objawy.

Długotrwały stres dziecka

Badania również podkreślają, iż długotrwałe narażenie na stres w okresie dzieciństwa i młodości może mieć negatywny wpływ na rozwijający się mózg. To może prowadzić do problemów z regulacją emocji, funkcjami wykonawczymi oraz zdolnością do radzenia sobie ze stresem w przyszłości.

Jako rodzice nie uzyskujemy automatycznie instrukcji obsługi młodego człowieka, każdy z nas popełnia w dobrej wierze wiele błędów wychowawczych, powiela krzywdzące schematy z własnego dzieciństwa lub nie jest w stanie nawiązać satysfakcjonującej więzi z dzieckiem.

W obecnych czasach dysponujemy wiedzą na ten temat, warto aby jako rodzić poszukiwać tej wiedzy. Możemy zacząć od publikacji, książek lub podcastów. Warto także zwrócić się o poradę do specjalisty, psychologa lub psychoterapeuty. Pomoże nam on dobrać odpowiednie narzędzia aby zapewnić dziecku najlepsze warunki dorastania.

Podsumowanie

• Obserwuj
• Słuchaj
• Zrozum poziom rozwoju
• Bądź wsparciem
• W razie potrzeby szukaj pomocy specjalistycznej

Rozumienie, iż dzieci i młodzież reagują na stres inaczej niż dorośli, jest najważniejsze dla skutecznego wsparcia i zapewnienia zdrowego rozwoju emocjonalnego. Działając w oparciu o wiedzę z zakresu neurobiologii, rodzice mogą lepiej zrozumieć i pomóc swoim dzieciom w trudnych chwilach.

Życzymy dobrego dnia. W razie potrzeby jesteśmy do Twojej dyspozycji.
Zespół Holisens