Znajomość czynników indukujących zaostrzenia przewlekłych dermatoz jest bardzo ważna, zwłaszcza jeżeli dany czynnik jest modyfikowalny. Takim jest z pewnością stres, który - jak się przypuszcza - przyczynia się do zaostrzeń łuszczycy.
Uważa się, iż stres jest jednym z czynników wyzwalających zaostrzenia łuszczycy. “Uważa się” to słowo-klucz, gdyż założenie to opiera się na wynikach głównie retrospektywnych badań obserwacyjnych, z wieloma ograniczeniami, w tym ryzykiem błędu systematycznego. Ostatnio pojawiające się publikacje były niejednoznaczne w ocenie związku stres-zaostrzenia łuszczycy, a kwestia jest przecież bardzo istotna. Zespół badaczy ze Szwecji i Stanów Zjednoczonych dostarczył jednych z nielicznych dobrej jakości dowodów, które przedstawiono na łamach prestiżowego „Journal of The European Academy of Dermatology and Venereology”.
Skorzystano z danych medycznych szwedzkiej armii, która udostępniła dane 1 669 422 młodych mężczyzn (mediana wieku 18,3 lat) odbywających obowiązkową służbę wojskową. Odporność na stres w momencie poboru została oszacowana dzięki standardowych wywiadów częściowo ustrukturyzowanych i została podzielona na trzy kategorie: niska, średnia i wysoka. Dane uczestników śledzono w rejestrach od momentu poboru do wojska do pojawienia się łuszczycy lub łuszczycowego zapalenia stawów, zgonu, emigracji lub - w przypadku braku powyższych - do końca 2019 roku.
Wykazano, iż u mężczyzn o najniższej kategorii odporności na stres ryzyko łuszczycy i łuszczycowego zapalenia stawów jest istotnie podniesione - wynosi ono odpowiednio 31 i 23 proc. Dodatkowo - po uwzględnieniu wyłącznie pacjentów hospitalizowanych z powodu ciężkich postaci zaostrzeń - ryzyko rosło o odpowiednio 79 i 53 proc. Przy okazji pozyskano cenne dane epidemiologiczne - początek łuszczycy i łuszczycowego zapalenia stawów wystąpił odpowiednio w 1,9 i 0,6 proc. przypadków, a wśród 58,8 proc. osób z łuszczycowym zapaleniem stawów na którymś etapie obserwacji rozpoznano także postać skórną.
Wyniki badania sugerują, iż niska odporność na stres pod koniec okresu dojrzewania wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia łuszczycy u mężczyzn. Podkreślają także ogromne znaczenie troski o dobrostan psychiczny w leczeniu łuszczycy, zarówno ze strony samego pacjenta, jak i personelu sprawującego nad nim opiekę.
