W tym dniu warto przypomnieć o tym, jak ważne jest zdrowie psychiczne, w jaki sposób zadbać o swój dobrostan psychiczny oraz u kogo szukać pomocy. Wydarzenie to ma również uwrażliwiać na potrzeby osób, które doświadczają kryzysu psychicznego i przełamywać stereotypy. Na końcu artykułu znajdziecie adresy sopockich punktów wsparcia dla dzieci, młodzieży i dorosłych.
Zdrowie psychiczne jest tak samo ważne jak zdrowie fizyczne i ma ogromny wpływ na nasze codzienne życie, aktywność zawodową i relacje z innymi. Zdrowa psychika to klucz do harmonijnego życia, więc warto o nią dbać. Nie ma jednej recepty na zachowanie dobrego zdrowia psychicznego. Ważne jest aby znaleźć czas dla siebie, na relaks, aktywny wypoczynek na świeżym powietrzu. Równie ważne jest pielęgnowanie dobrych relacji z innymi, a także zdrowy sen czy dobre odżywianie.
W życiu każdego człowieka przychodzą trudniejsze momenty, pojawiają się sytuacje kryzysowe. jeżeli zauważymy, iż dzieje się z nami coś niepokojącego i ciężko nam samemu uporać się z problemem, warto zwrócić się o pomoc do specjalistów.
W dzisiejszych czasach słowo „kryzys” odmienia się przez wszystkie przypadki, a jednocześnie statystyki pokazują, iż w sytuacjach kryzysowych wciąż rzadko sięgamy po pomoc psychologiczną. Jakie są rodzaje kryzysów, czym się różnią i kiedy warto, a kiedy już bezwzględnie należy zwrócić się do specjalisty?
Czy to już kryzys?
Kryzys jest od zawsze wpisany w życie człowieka, bo wiąże się ze zmianą i z wypracowaniem nowych strategii radzenia sobie z życiowymi wyzwaniami. Już w dzieciństwie doświadczamy zmieniających się warunków, np. kiedy dziecko, które dotychczas przebywało pod opieką rodzica, w znanym sobie, domowym środowisku, trafia do żłobka czy przedszkola i musi stawić czoła nowemu otoczeniu. Jest to typowy kryzys rozwojowy, czyli taki, który stwarza okazję do ćwiczenia mechanizmów adaptacji, przydatnych nam potem przez całe życie. Kryzys rozwojowy bywa również nazywany kryzysem normatywnym, co oznacza iż tego typu kryzysy są adekwatne wszystkim ludziom, są spodziewane, zatem częściowo można się do nich przygotować. We wspomnianym przykładzie dziecka będą to oczywiście przygotowania zainicjowane przez rodziców – np. rozmowy o tym, jak może wyglądać pobyt w przedszkolu, wspólne oglądanie książeczek o emocjach, uczestnictwo dziecka w adaptacji przedszkolnej itp. Dzięki pozytywnemu przejściu kryzysu dziecko ma okazję uzyskać poczucie sukcesu i poradzenia sobie z sytuacją trudną.
W kolejnych etapach życiowych mogą pojawić się kryzysy związane z dojrzewaniem, wchodzeniem w dorosłość, szukaniem swojej tożsamości (kryzys tożsamości). Tu wciąż jest istotna rola bliskich, aby potrafili być oparciem dla młodego, poszukującego człowieka, ale również aby wspierali jego samodzielność, także w kwestii stawiania ważnych pytań i szukania odpowiedzi. W niektórych przypadkach może być pomocne skorzystanie z profesjonalnej pomocy, ale pamiętajmy, iż czasem nieoceniające wysłuchanie zagubionego nastolatka może być tym, czego on najbardziej potrzebuje.
W następnych latach przyjdzie nam się zmierzyć z kryzysami związanymi ze zmianą ról społecznych – wejściem w rolę małżonka, rodzica (zwłaszcza przy pojawieniu się pierwszego dziecka), następnie rodzica po wyprowadzeniu się już dzieci z domu, czy z odnalezieniem się w roli emeryta. I znów – czasem tego typu kryzysy nie będą wymagały dodatkowego wsparcia profesjonalistów, czasem po prostu świadomość, iż jest to sytuacja potencjalnie trudna, sytuacja ważnej zmiany życiowej daje ulgę, a czasem warto zasięgnąć porady psychologa lub lekarza psychiatry.
Kiedy to zrobić? Na pewno wówczas, gdy czujemy, iż zmiana nas przerasta, iż nie radzimy sobie z nią, iż początkowy niepokój i lęk nie mija. Również wtedy, kiedy mamy poczucie, iż sprawy wymykają się spod kontroli, gdy dotychczasowe sposoby radzenia sobie przestają działać, a poczucie niepewności i przytłoczenia nie ustępuje. Czasami może to objawiać się również poznawczo – utrzymujące się problemy z koncentracją i pamięcią, brak zdolności skupienia się, zebrania myśli. Może też wystąpić odczuwanie wzmożonego napięcia w ciele, kłopoty ze snem, łaknieniem i inne objawy długotrwałego stresu.
Powyższe symptomy pojawiają się bardzo często w drugiej grupie kryzysów, czyli w tzw. kryzysach sytuacyjnych. Są to zwykle sytuacje niespodziewane, w których dominującym odczuciem jest utrata kontroli i panowania nad własną sytuacją życiową. Rodzi to frustrację i lęk, pesymistyczne myślenie o przyszłości, a choćby tendencje autodestrukcyjne i samobójcze. W takich przypadkach konieczne jest skontaktowanie się z lekarzem psychiatrą!
Przyczyny kryzysów sytuacyjnych mogą być globalne – np. klęski żywiołowe, kryzysy ekonomiczne, zagrożenia epidemiologiczne, jak i osobiste – poważna choroba własna czy bliskich, kryzys małżeński, rozwód, śmierć najbliższej osoby itp. Mogą również pojawić się kryzysy spowodowane mniej typowymi wyzwalaczami, a jednak stanowiącymi dla konkretnej osoby tak silne obciążenie psychiczne, iż utraci ona swoje dotychczasowe zdolności adaptacyjne.
Każdy przypadek doświadczania kryzysu jest indywidualny i nie należy go bagatelizować, gdyż nie rodzaj sytuacji, w której się znajdziemy, a zburzenie równowagi psychicznej jest głównym wyznacznikiem przeżywania kryzysu. jeżeli nie potrafimy jej odnaleźć samodzielnie – nie wahajmy się skorzystać z pomocy! [Opr. Agnieszka Januszewska, psycholog Punktu Interwencji Kryzysowej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie]
Przeżywasz kryzys i trudne chwile? Skorzystaj z pomocy specjalistów
Jeśli przeżywasz trudne chwile, konflikty wewnętrzne lub z bliskim osobami, czujesz się zagubiony i bezradny, nie możesz sobie poradzić z trudnymi emocjami, nie widzisz sensu życia, nachodzą Cię myśli samobójcze, doświadczasz przemocy … Pamiętaj, iż są osoby, które chcą i mogą Ci pomóc!
Wsparcie dla dorosłych:
- Punkt Interwencji Kryzysowej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie, al. Niepodległości 876, od poniedziałku do piątku, w godz. 8.00-19.00, tel. 58 550 14 14, 609 680 115, Bezpłatne wsparcie psychologa oraz prawnika.
- Sopocki Telefon Wsparcia w Sytuacjach Kryzysowych prowadzony przez Stowarzyszenie Wsparcia i Interwencji „Support” pomaga osobom w kryzysie: dorosłym, dzieciom i młodzieży. Pod nr tel. 690 538 228 dyżuruje zespół specjalistów: od poniedziałku do piątku w godz. 20.00-8.00 oraz w weekendy i święta przez całą dobę.
- Punkt Informacyjno-Konsultacyjny w Akademii Don Kichota – bezpłatne wsparcie psychologiczne dla osób w kryzysie psychicznym oraz informacja o ofercie wsparcia w obszarze zdrowia psychicznego. Akademia Don Kichota, al. Niepodległości 829, konsultacje telefonicznie (wtorki od 16.00 do 19.00) oraz w formie stacjonarnej (wymagane wcześniejsze umówienie się). Tel. 733 123 221.
- Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym, 800 70 2222, bezpłatnie, całodobowo, 7 dni w tygodniu.
- Kryzysowy Telefon Zaufania – 116 123, bezpłatnie, codziennie od 14.00 do 22.00. Poradnia Telefoniczna udziela pomocy psychologicznej osobom doświadczającym kryzysu emocjonalnego, samotnym, cierpiącym z powodu depresji, bezsenności, chronicznego stresu.
Wsparcie dla dzieci i młodzieży:
- Sopocki Telefon Wsparcia Dzieci i Młodzieży prowadzony przez Stowarzyszenie Wsparcia i Interwencji „Support”, tel. 690 538 228, od poniedziałku do piątku, w godz. 16.00-20.00.
- Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Sopocie, Władysława IV 23, tel. 58 551 51 33 lub 882 433 500, od poniedziałku do piątku, w godz. 8.00-18.00. Pracownicy PPP Sopot udzielają wsparcia dzieciom, młodzieży i ich rodzicom.
- Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży prowadzony przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę, 116 111 bezpłatny, działa całodobowo (24/7)
- Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – 800 12 12 12, telefon i czat internetowy (na stronie Rzecznika: brpd.gov.pl) są czynne przez całą dobę, 7 dni w tygodniu.
- Telefon i czat zaufania Towarzystwa Przyjaciół Dzieci – ogólnopolska linia pomocy psychologicznej dla dzieci i młodzieży. Codziennie w godz. 14.00 – 22.00 pod numerem tel. 800 119 119 dyżurują psycholodzy i pedagodzy.
