Nederlandse pensioenfondsen moeten breken met Amerikaanse vermogensinvesteerders en hun invloed op de klimaatkoers van bedrijven terugpakken. Dit bepleit de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) in een dinsdag verschenen artikel in economenblad ESB. Amerikaanse vermogensbeheerders drukken momenteel een grote stempel op de koers van Nederlandse bedrijven.
Vier grote Amerikaanse vermogensbeheerders - BlackRock, Vanguard, State Street en Fidelity - controleren samen 11,8 procent van de Nederlandse beursgenoteerde bedrijven. De vijf Nederlandse tegenhangers Achmea, PGGM, Robeco, APG en Aegon beheren daarentegen slechts 0,9 procent van de aandelen. Het aandeelhouderschap verschuift volgens SOMO "in rap tempo" van Nederlandse naar Amerikaanse partijen, terwijl Nederlandse partijen voorheen domineerden.
Zo meldt de Volkskrant dat BlackRock alleen al 7,5 procent van de AEX-aandelen bezit via vijftien verschillende fondsen, waarmee het de grootste individuele belegger is geworden. Deze verschuiving naar Amerikaans aandeelhouderschap is dramatisch toegenomen sinds 2000.
Verlies van Nederlandse invloed
Pensioenfondsen als ABP en PFZW beheren hun vermogen weliswaar deels via Nederlandse beheerders, maar sturen ook miljarden naar de Verenigde Staten. Hoewel pensioenfondsen formeel hun stemrecht behouden, zou de impact daarvan gering zijn volgens SOMO. Investeerders maken relatief weinig gebruik van hun stemrecht, waardoor Amerikaanse vermogensbeheerders namens hen kunnen stemmen en vaak tegen klimaatresoluties stemmen.
NOS meldt dat slechts tien procent van BlackRocks vermogen doorstemmogelijkheden toestaat, wat betekent dat BlackRock voor negentig procent van zijn bezittingen stemt volgens interne richtlijnen. Amerikaanse vermogensbeheerders steunden in 2023 slechts 1,4 procent van de ESG-resoluties, het laagste percentage sinds de metingen begonnen.
Europese vergroeningsplannen onder druk
Europa werkt aan het vergroenen van de industrie, waarvan de financiering deels moet komen uit kapitaal dat wordt beheerd door Amerikaanse partijen. Hierdoor ontstaat volgens SOMO "een wrang contrast" waarbij "Nederlandse strategische keuzes over klimaat en industrie uiteindelijk elders worden gemaakt". Deze situatie wordt versterkt doordat BlackRock begin 2025 de klimaatbeleggersalliantie verliet, beïnvloed door het beleid van de Trump-regering, zo meldt NOS.
Institutionele beleggers zoals pensioenfondsen moeten daarom hun invloed vergroten, stelt SOMO. "Wie honderden miljarden beheert namens miljoenen Nederlanders, heeft de verantwoordelijkheid om duurzaamheid niet alleen te beloven, maar ook daadwerkelijk af te dwingen", aldus de organisatie. Dit maakt volgens SOMO "echt rentmeesterschap weer mogelijk: actieve, inhoudelijke betrokkenheid bij de strategische koers van bedrijven".
Bronnen gebruikt: "ANP", "de Volkskrant", "NOS" Let op: Dit artikel is bewerkt met behulp van Kunstmatige Intelligentie.
