Smak Słowa – lekcja polskiego dla dzieci z ASD z okazji Dnia Tosta

Wprowadzenie

W klasie unosi się ciepły, delikatny zapach przypieczonego chleba, który otula uczniów niczym miękka kołdra w chłodny poranek. Rozpoczyna się podróż w świat doznań, gdzie słowa nabierają smaku, dźwięku i dotyku.

Dzieci biorą do rąk tosty, badając ich strukturę opuszkami palców. Nauczyciel prosi wszystkich o zamknięcie oczu i wsłuchanie się w ciszę. Dzieci przełamują tosty i klasa wypełnia się symfonią chrupnięć. Kiedy pierwszy kęs trafia do ust, nastaje chwila skupienia. Ciepło rozpływa się na języku, smak masła przywołuje domowe wspomnienia. Niektórym przypomina się śniadanie z bliskimi, innym leniwe, sobotnie poranki, gdy czas płynie wolniej.

Każde dziecko zachowuje w pamięci własne obrazy, zapachy i emocje, a język polski staje się czymś więcej niż tylko nauką. To most między tym, co materialne, a tym, co można wyrazić słowami. Gdy lekcja dobiega końca, uczniowie nie wychodzą w pośpiechu. Dzieci pragną zatrzymać w sobie ciepło tej chwili, zapach tostów i dźwięk skupionej ciszy. Dzień Tosta pozwolił im poznać nie tylko nowe słowa. Nauczyły się również, jak zamieniać uczucia w opowieści, a codzienność w coś, co warto opisać i zapamiętać.

Przygotowanie

Cele:

• Poznanie słów opisujących smak, zapach, dźwięk i fakturę żywności.
• Rozwijanie umiejętności budowania wypowiedzi sensorycznych.
• Nauka uważności i nazywania wrażeń.

Materiały:

• Różne rodzaje tostów (jasne, ciemne, chrupiące i miękkie).
• Kartki z wyrazami określającymi doznania zmysłowe (np. chrupiący, miękki, ciepły, maślany).

Zajęcia adekwatne

Rozpoczęcie:

• Nauczyciel pokazuje uczniom różne rodzaje tostów i pyta: „Co widzicie? Jakie są różnice?”.
• Uczniowie mogą dotknąć i opisać fakturę pieczywa przed upieczeniem i po upieczeniu.

Doświadczenie Sensoryczne:

• Każde dziecko dostaje kawałek ciepłego tosta.
• Uczniowie zamykają oczy i skupiają się na zapachu. Następnie na dźwięku, jaki tost wydaje, gdy go łamią. Na końcu próbują go i zastanawiają się, jakie wrażenia wywołuje.
• Nauczyciel zadaje pytania: „Jaki ma zapach? Jaki dźwięk słyszysz, kiedy go gryziesz? Jaką ma fakturę w środku, a jaką na zewnątrz?”.

Kombinacja Zmysłów:

• Uczniowie losują kartki z wyrazami opisującymi doznania. Wybierają te, które najlepiej pasują do ich doświadczenia.
• Dzieci tworzą krótkie zdania, np. „Tost jest chrupiący jak jesienne liście” lub „Ciepły tost pachnie jak poranek w kuchni”.
• Uczestnicy układają krótkie historie o toście, używając opisów zmysłowych, np. „Tost czekał w tosterze, aż stanie się złocisty. Pachniał masłem i chrupał jak sucha trawa”.

Podsumowanie:

• Nauczyciel rozmawia z uczniami o tym, jak słowa pomagają nam oddać doświadczenia.
• Dzieci dzielą się swoimi opisami i refleksjami.

źródło: Opracowanie własne