Sejmik województwa nadzoruje kilkanaście placówek ochrony zdrowia, między innymi cztery szpitale wojewódzkie (w Kaliszu, Koninie, Lesznie i Poznaniu), Wielkopolskie Centrum Pediatrii, szpital onkologiczny WCO, placówki psychiatryczne w Gnieźnie, Kościanie i Sokołówce, stacje ratownictwa medycznego, centra leczenia uzależnień czy podmioty prowadzące rehabilitację pacjentów. W ostatnich latach samorząd zainwestował w nie ponad 1,33 mld złotych. Na remonty, zakupy i przedsięwzięcia realizowane w latach 2014–2022 tylko z budżetu województwa wydano prawie 800 mln zł, a dodatkowe 530 mln zł pochodzi z funduszy unijnych w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego 2014+. Z danych Departamentu Zdrowia UMWW wynika, iż największa część z tej pierwszej puli, 581 mln zł, trafiła do szpitali ogólnych. Lecznictwo psychiatryczne wsparto kwotą 41 mln zł, placówki przeciwdziałające alkoholizmowi – 91 mln zł, a zakłady opiekuńczo-lecznicze i pielęgnacyjno-opiekuńcze otrzymały 6 mln zł. Tę wyliczankę uzupełniają kwoty: 28 mln zł na ratownictwo medyczne, 48,5 mln zł na medycynę pracy oraz 0,5 mln zł na lecznictwo ambulatoryjne.
W ostatnich latach najgłośniej mówiono o budowie Wielkopolskiego Centrum Pediatrii. Nowoczesny szpital dziecięcy z 354 łóżkami dla dzieci, który kosztował niemal 460 mln zł, działa przy ulicy Wrzoska w Poznaniu od wiosny 2022 r.
A co nas czeka w 2023 roku i w kolejnych latach?
Jak poinformowała skarbniczka województwa Elżbieta Kuzdro-Lubińska, na wydatki inwestycyjne w tym zakresie zaplanowano w budżecie regionu na 2023 rok łącznie 264,3 mln zł. To zdecydowanie jedna z największych pozycji po stronie wydatków w budżetowym „torcie”.
Na walkę z nowotworami
Zachorowalność na nowotwory stale rośnie i są one jedną z głównych przyczyn zgonów w Polsce i w Europie. Przede wszystkim dotyczą osób w średnim i starszym wieku, a wiele z nich jest efektem stylu życia, jaki prowadzimy. Wpływ mają takie czynniki, jak: z jednej strony odpowiednia dieta, sen i aktywność fizyczna, a z drugiej – palenie papierosów, picie alkoholu oraz nadmierny stres. Oprócz tego na rozwój nowotworów wpływa genetyka (dziedziczenie choroby lub zmiany i uszkodzenia w materiale genetycznym powodowane czynnikami ryzyka i stylem życia), a także spaliny, smog czy zanieczyszczenie środowiska.
– Wielkopolska jest dotknięta dużą liczbą chorób nowotworowych, dlatego im więcej będziemy inwestować w walkę z rakiem, tym skuteczniej pomożemy naszym mieszkańcom – podkreślił marszałek Marek Woźniak, który w grudniu 2022 roku przekazał w imieniu samorządu województwa kolejne wsparcie z Unii Europejskiej (11 mln zł) na nowoczesne metody leczenia raka w Wielkopolskim Centrum Onkologii.
WCO rozbudowuje się od kilku lat. Ostatnią z dużych inwestycji jest budynek ambulatoryjny, powstający od strony ul. Strzeleckiej w Poznaniu. Przedsięwzięcie będzie kosztowało łącznie 95 mln zł, z czego 93 mln zł stanowi dotacja z budżetu województwa. W 2023 roku, kiedy budowa ma się zakończyć, wydamy na ten cel 56 mln zł.
– Nowa część szpitala onkologicznego zostanie specjalnie wyodrębniona na potrzeby pacjentów niewymagających hospitalizacji. Będzie tam funkcjonować zespół poradni udzielających świadczeń medycznych w systemie opieki dziennej – wyjaśniła Anna Jackowska, dyrektor Departamentu Zdrowia w UMWW.
– Skoncentrowanie poradni we wspólnej lokalizacji zwiększy jakość obsługi pacjentów i pozwoli na stworzenie odpowiedniej przestrzeni, w której będą mogli oczekiwać na badania i zabiegi – dodała.
Innym dużym przedsięwzięciem WCO, na które w budżecie na 2023 rok zapisano 15 mln zł, jest projekt INPRONKO, związany z leczeniem nowotworów metodą protonoterapii. Nowoczesne centrum profilaktyki, diagnostyki i leczenia chorób nowotworowych dla całej zachodniej Polski, warte kilkaset milionów złotych, ma powstać w Poznaniu przy ulicy św. Marii Magdaleny.
Wielkopolskie Centrum Onkologii od lat inwestuje też w doposażenie ośrodków radioterapii w Pile, Kaliszu i Poznaniu. Łączne nakłady na ten cel w latach 2022–2023 wyniosą 14 mln zł, z czego 13,7 mln zł to dotacja z budżetu województwa. W planach są zakupy m.in. systemów do radioterapii sterowanej obrazem po powierzchni ciała pacjenta, stacji planowania leczenia, nowego systemu do tomografów komputerowych.
Lutycka świętuje i też się rozwija
Szpital Wojewódzki w Poznaniu (popularna „Lutycka”) świętował w 2022 roku 50 lat swojej działalności.
– To jeden z okrętów flagowych naszego samorządu. W ciągu ostatnich lat z budżetu Unii Europejskiej do placówki w formie dotacji trafiło 21 mln zł, a z budżetu samorządu województwa – 65 mln zł – wyliczał 8 listopada podczas gali w PTT marszałek Marek Woźniak. – Dzięki temu m.in. powstał nowoczesny blok operacyjny z centralną sterylizatornią, zakupiono wiele urządzeń diagnostycznych, zbudowano Zakład Opiekuńczo-Leczniczy.
W planach jest też budowa przyszpitalnego centrum medycyny ratunkowej (popularny SOR), na co samorząd województwa zarezerwował w latach 2022–2025 aż 130 mln zł. W nowym budynku ma powstać oddział ratunkowy z triażem, przeznaczony też do nocnej i świątecznej opieki lekarskiej, a także niezbędne zaplecze specjalistyczno-techniczne.
Nowy blok w Kaliszu
Budowa nowoczesnego bloku operacyjnego z oddziałem anestezjologii i intensywnej terapii w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Kaliszu ma kosztować aż 130 mln zł. Nowy pawilon (składający się z trzech kondygnacji nadziemnych i jednej podziemnej) zostanie połączony z istniejącym budynkiem głównym placówki. Oprócz bloku i wspomnianego oddziału znajdzie się tam również pracownia tomografii komputerowej i centralna sterylizatornia.
– W WSZ w Lesznie zaplanowano z kolei modernizację oddziału pediatrycznego wraz z zakupem wyposażenia, sprzętu i aparatury medycznej. W latach 2022–2023 w budżecie województwa zaplanowano na ten cel łącznie 6 mln zł – przekazała Anna Jackowska.
– Generalny remont sal łóżkowych, węzłów sanitarnych i gabinetów zabiegowych, w połączeniu z nowoczesną aparaturą, poprawi standard przebywania pacjentów w oddziale oraz warunki pracy personelu – zaznaczyła.
Modernizację oddziałów na potrzeby zakładu opiekuńczo-leczniczego zaplanowano także w Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych „Dziekanka” w Gnieźnie. Za 1,5 mln zł przeprowadzony zostanie tam remont, który poprawi standard jakości świadczonych usług.
Podobnie będzie w Wielkopolskim Centrum Neuropsychiatrycznym w Kościanie, w którym wydatek rzędu 10 mln zł pozwoli na adaptację jednego z budynków na potrzeby oddziału leczenia uzależnień. Do końca 2023 r. powstaną tam m.in. sale chorych, pomieszczenia terapeutyczne, a inwestycję uzupełni montaż windy.
Inną koncepcję wybrano w Wojewódzkim Specjalistycznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej Chorób Płuc i Gruźlicy w Wolicy. Za 5,1 mln zł powstał tam pawilon z łóżkami do rehabilitacji pulmonologicznej, w tym dla osób z powikłaniami po COVID- 19. Obiekt połączył budynek główny szpitala z oddanym do użytku rok temu pawilonem.
– Nowy łącznik pozwoli nam zwiększyć liczbę miejsc dla pacjentów, powstało też miejsce na tomograf komputerowy, którego jeszcze w tym szpitalu brakuje. Ponadto pacjenci będą mogli dużo wygodniej przemieszczać się na badania pomiędzy oddziałami w nowym i starym budynku – podkreśliła Paulina Stochniałek z zarządu województwa, która 20 grudnia wraz z dyrektorem szpitala Sławomirem Wysockim podpisała i wmurowała akt erekcyjny pod jego rozbudowę.
Ta inwestycja, choć trwa od zaledwie trzech miesięcy, adekwatnie dobiega już końca, bo modułowe budynki powstają bardzo szybko.
– Tego typu technologia umożliwia nam zastosowanie nowoczesnych energooszczędnych urządzeń, które w połączeniu z rekuperacją i fotowoltaiką mają sprawić, by szpital (będący w sieci tzw. zielonych placówek) stał się zeroemisyjny – dodała Paulina Stochniałek.
Inwestycje w fotowoltaikę
O tym, iż w XXI wieku czeka nas stały wzrost cen energii elektrycznej, wiadomo było od dawna. Niewielu jednak spodziewało się, iż już w latach 2022–2023 zapłacimy za prąd kilkakrotnie więcej niż dotychczas. Upały i susze na świecie, droższy węgiel i gaz (także w wyniku agresji Rosji na Ukrainę), wyższe ceny emisji CO2 czy zwiększony popyt na energię po pandemii – to niektóre z czynników wpływających na obecny gwałtowny wzrost cen prądu.
Większe koszty zakupu energii elektrycznej stanowią istotne obciążenie dla budżetów szpitali. Dlatego samorząd województwa zdecydował o przeznaczeniu 29 mln zł na budowę farm fotowoltaicznych w kilku marszałkowskich placówkach. Odnawialne źródła energii zostaną zamontowane w 2023 roku w szpitalach wojewódzkich (w Kaliszu, Koninie i Poznaniu), Wielkopolskim Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Poznaniu, Wielkopolskim Centrum Neuropsychiatrycznym w Kościanie, Wojewódzkim Zakładzie Opieki Psychiatrycznej w Sokołówce, Poznańskim Ośrodku Zdrowia Psychicznego.
Sprzęt, aparatura oraz profilaktyka
Urządzenia i sprzęt medyczny najwyższej jakości, oparte na nowoczesnych technologiach i rozwiązaniach, są drogie. Dają jednak możliwość oferowania świadczeń zdrowotnych na światowym poziomie, pozwalają na precyzyjną diagnozę i zwiększają szanse na wczesne wykrycie chorób oraz skuteczną terapię pacjentów. A przy okazji powstają też bardziej komfortowe warunki pracy dla lekarzy i pielęgniarek.
Samorząd województwa co roku inwestuje kilkadziesiąt milionów złotych, także z pomocą funduszy unijnych, w zakup nowoczesnego wyposażenia dla marszałkowskich szpitali. Przykłady? Tomografy komputerowe, aparaty cyfrowe RTG, angiografy, mammografy, akceleratory, rezonans magnetyczny, robot chirurgiczny da Vinci, nóż cybernetyczny – to zaledwie kilka pozycji z liczącej dziesiątki wpisów listy zakupów.
W medycynie oprócz leczenia ważna jest również profilaktyka. Dzięki niej można uniknąć choroby albo wykryć ją na tyle wcześnie, iż nie zdąży poczynić dużych szkód w organizmie. Dlatego m.in. Urząd Marszałkowski w Poznaniu od wielu lat ogłasza i koordynuje programy polityki zdrowotnej w kilku dziedzinach.
To na przykład programy profilaktyczne i wczesnego wykrywania schorzeń układu oddechowego, gruźlicy, chorób układu moczowo-płciowego mężczyzn, nowotworów złośliwych dolnego odcinka przewodu pokarmowego, nowotworów złośliwych szyjki macicy. Uzupełniają je programy – psychiatryczny (terapeutyczno-rehabilitacyjny) połączony z aktywizacją pacjentów, rehabilitacji osób z zaburzeniami depresyjnymi, leczenia niepłodności metodą in vitro. W latach 2014–2022 z budżetu województwa wydano na ten cel łącznie 11,5 mln zł.
Prezentujemy kilka inwestycji wielkopolskiego samorządu w ochronę zdrowia. Ten sektor, mimo wsparcia ogromnymi kwotami z regionalnego budżetu czy Unii Europejskiej, przez cały czas wymaga dofinansowania. Bo choć w ostatniej dekadzie sporo się zmieniło w naszych szpitalach, to rozwój nowych metod leczenia (protonoterapii, robotyzacji) jest konieczny.
Artykuł opublikowano w „Monitorze Wielkopolskim” 1/2023.
.
