Efekt ten stwierdzono w badaniu SELECT, w którym wzięło udział ponad 17 000 osób z nadwagą lub otyłością i rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową (CVD), ale bez cukrzycy.
Odkrycie to powinno przyczynić się do poprawy dostępu pacjentów do tego środka odchudzającego będącego agonistą glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), , który w przeszłości był utrudniany przez sceptycyzm wśród analityków medycznych. Wielu z nich krytykowało korzyści zdrowotne i opłacalność tego leku u osób, u których jedynym wskazaniem do leczenia jest nadwaga lub otyłość.
Semaglutyd należy do grupy leków naśladujących działanie inkretyny GLP-1. Wprowadzanie tej klasy agonistów GLP-1 do odchudzania rozpoczęło się w 2014 roku wraz z zatwierdzeniem przez FDA liraglutydu (Saxenda), przeznaczonego do codziennego podskórnego wstrzykiwania.
Zgodnie z wynikami SELECT opublikowanymi przez Novo Nordisk, osoby losowo przydzielone do cotygodniowych wstrzyknięć podskórnych semaglutydu w dawce 2,4 mg wykazały istotne 20-proc. zmniejszenie częstości występowania połączonego punktu końcowego, jakim był zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał mięśnia sercowego niezakończony zgonem i niezakończony zgonem udar mózgu. W ogłoszeniu dodano, iż leczenie semaglutydem również istotnie wiązało się ze spadkiem częstości występowania każdego z tych trzech punktów końcowych; wielkość tych redukcji nie została jednak określona, podobnie jak czas trwania leczenia i obserwacji.
Wyniki wykazały również, iż poziom bezpieczeństwa i tolerancji pacjenta dla cotygodniowych wstrzyknięć 2,4 mg semaglutydu, jest zgodny z wcześniejszymi doniesieniami na temat bezpieczeństwa tego terapeutyku. Semaglutyd jako Wegovy otrzymał zgodę na dopuszczenie do obrotu od Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków w 2021 r. (w procesie odchudzania), a w 2017 r. jako terapeutyk do kontroli glukozy u osób z cukrzycą typu 2, w maksymalnej tygodniowej dawce 2,0 mg (w której jest sprzedawany jako Ozempic).
SELECT rozpoczął się w 2018 roku. Losowo przydzielono w nim 17 604 dorosłych w wieku 45 lat i starszych w ponad 800 lokalizacjach w 41 krajach. W badaniu wzięło udział łącznie 1270 uczestników z pierwszym zdarzeniem MACE, ale nie dokonano podziału tej grupy na podstawie otrzymanego leczenia.
- Najważniejsze wyniki SELECT są doskonałe, ponieważ zapobieganie atakom serca i udarom dzięki leku, który również obniża wagę, jest bardzo ważne dla wielu pacjentów, zwłaszcza jeżeli dane pokazują również — jak podejrzewam — znaczącą poprawę jakości życia dla pacjentów z powodu związanej z tym utraty wagi – skomentował dr Naveed Sattar, profesor medycyny metabolicznej na Uniwersytecie w Glasgow. Jak dodał jednak "nie wiemy, w jakim stopniu wpływ semaglutydu na utratę wagi – w przeciwieństwie do jego innych bezpośrednich skutków na naczynia krwionośne lub serce – odpowiada za 20 proc. redukcji zdarzeń sercowo-naczyniowych i potrzeba więcej danych, aby spróbować to ustalić.
Pomimo obecnego braku jasności co do roli, jaką sama utrata masy ciała odegrała w uzyskaniu obserwowanych wyników, odkrycia SELECT oznaczają zniesienie uprzedzeń dotyczących medycznej konieczności i bezpieczeństwa stosowania środków odchudzających, gdy są one podawane wyłącznie w jednym wskazaniu pomagając ludziom schudnąć.
- Do tej pory nie ma zatwierdzonych leków kontrolujących wagę, które udowodniłyby, iż zapewniają skuteczną kontrolę masy ciała, a jednocześnie zmniejszają ryzyko zawału serca, udaru mózgu lub zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych. SELECT to badanie, które wykazało, iż semaglutyd w dawce 2,4 mg może zmienić sposób postrzegania i leczenia otyłości – powiedział Martin Holst Lange, wiceprezes wykonawczy Novo Nordisk.
Kilka wcześniejszych terapii wspomagających odchudzanie miało istotne skutki uboczne, w tym zwiększone wskaźniki MACE. Działanie to doprowadziło do ostrożności wśród lekarzy co do bezpieczeństwa środków przeciw otyłości i sensu stosowania medycznie wspomaganej utraty wagi w celu uzyskania korzyści zdrowotnych .
Zgodnie z zapowiedzią Novo Nordisk, pełny raport na temat wyników SELECT pojawi się „na jednym ze spotkań naukowych w dalszej części 2023 roku".
Opracował Marek Meissner
