Scenariusz zajęć rewalidacyjnych dla dzieci ze spektrum autyzmu

Wiosna w ogrodzie – jak uczyć dzieci z autyzmem pielęgnacji roślin?

🌸 Kreatywne zajęcia rewalidacyjne, które rozwijają koordynację, komunikację i samodzielność. Nauka poprzez zabawę z roślinami – podlewanie, przesadzanie i obserwacja wzrostu w praktyce

Wprowadzenie

Wiosna to doskonały czas na zajęcia rewalidacyjne w ogrodzie lub w sali z roślinami doniczkowymi. Praca z roślinami rozwija umiejętności motoryczne, uczy odpowiedzialności, cierpliwości i wzmacnia poczucie sprawczości. Dzieci ze spektrum autyzmu często potrzebują bezpośredniego kontaktu z naturą, co pomaga im w wyciszeniu, regulacji emocji i rozwijaniu umiejętności społecznych.

Niniejszy scenariusz zawiera propozycję zajęć rewalidacyjnych, które koncentrują się na rozwijaniu:
✅ Koordynacji wzrokowo-ruchowej
✅ Komunikacji i współpracy
✅ Samodzielności i odpowiedzialności
✅ Regulacji emocji poprzez kontakt z naturą

Cele zajęć

Cel główny:

• Nauka podstawowych zasad pielęgnacji roślin (podlewanie, przesadzanie, pielęgnacja liści).

Cele szczegółowe:

• Dziecko potrafi nazwać podstawowe narzędzia ogrodnicze.
• Dziecko potrafi wykonać proste czynności pielęgnacyjne przy roślinach (np. podlewanie, przesadzanie).
• Dziecko potrafi rozpoznawać podstawowe elementy rośliny (liście, korzenie, łodyga).
• Dziecko potrafi współpracować z rówieśnikami podczas pracy w grupie.

Kompetencje kluczowe:

• Kompetencje przyrodnicze
• Kompetencje społeczne
• Kompetencje komunikacyjne

Metody pracy

• Metoda pokazowa
• Metoda praktycznego działania
• Metoda aktywizująca (burza mózgów, dyskusja)
• Elementy terapii sensorycznej (kontakt z ziemią, roślinami)

Forma pracy

• Praca indywidualna
• Praca w parach
• Praca w grupie

Środki dydaktyczne

• Rośliny doniczkowe (np. pelargonie, bratki, zioła)
• Małe doniczki
• Ziemia ogrodnicza
• Konewki i spryskiwacze z wodą
• Łopatki ogrodowe
• Rękawiczki ochronne (opcjonalnie)
• Obrazki przedstawiające części roślin

PRZEBIEG ZAJĘĆ

1. Wprowadzenie (10 minut)

✅ Przywitanie i wprowadzenie do tematu

• Nauczyciel wita dzieci i pyta:
  – Co dzieje się wiosną w ogrodzie?
  – Jakie rośliny rosną wiosną?
  – Kto z Was widział, jak ktoś podlewał kwiaty?

✅ Prezentacja roślin

• Nauczyciel pokazuje dzieciom rośliny doniczkowe i opowiada o ich podstawowych częściach (liście, łodyga, korzenie).
• Prosi dzieci o dotknięcie liści, powąchanie kwiatów – aktywizacja zmysłów.

✅ Cel: Rozbudzenie zainteresowania tematem, nawiązanie kontaktu z dziećmi.

2. Część główna (30 minut)

➡️ Zadanie 1: Rozpoznawanie narzędzi ogrodniczych

• Nauczyciel pokazuje dzieciom łopatki, konewki, spryskiwacze.
• Zadanie: Dzieci nazywają przedmioty, a następnie dobierają je do odpowiednich czynności (np. konewka – podlewanie).

👉 Wskazówka: W przypadku trudności w komunikacji można użyć kart z obrazkami.

➡️ Zadanie 2: Przesadzanie rośliny

1. Nauczyciel pokazuje, jak przesadzić roślinę (nasypać ziemię, włożyć roślinę, podlać).
2. Dzieci samodzielnie (lub z pomocą) przesadzają małą roślinę do doniczki.
3. Każde dziecko podpisuje swoją doniczkę, by mogło później śledzić wzrost rośliny.

👉 Wskazówka: Pomagaj dziecku poprzez podpowiedzi werbalne i gesty.

➡️ Zadanie 3: Podlewanie roślin

• Nauczyciel pokazuje, jak podlewać roślinę, aby nie przelać wody.
• Każde dziecko dostaje konewkę lub spryskiwacz i podlewa swoją roślinę.
• Dzieci obserwują, jak woda wsiąka w ziemię.

👉 Wskazówka: Zwróć uwagę na siłę nacisku i koordynację ruchową dziecka.

➡️ Zadanie 4: Opieka nad rośliną

• Nauczyciel tłumaczy, iż rośliny potrzebują światła, wody i pielęgnacji.
• Dzieci ustalają harmonogram podlewania i opieki nad rośliną.
• Zadanie w grupie: Ustalić, kto będzie podlewać roślinę w określone dni.

👉 Wskazówka: Zachęcaj dzieci do współpracy i podziału obowiązków.

3. Podsumowanie (10 minut)

✅ Nauczyciel pyta dzieci:

• Co było najłatwiejsze, a co najtrudniejsze?
• Co należy zrobić, aby roślina rosła zdrowo?
• Jak można pomóc roślinie, gdy usycha?

✅ Dzieci chwalą siebie nawzajem za wykonanie zadania.
✅ Nauczyciel podsumowuje najważniejsze zasady pielęgnacji roślin:

• Regularne podlewanie
• Odpowiednie nasłonecznienie
• Usuwanie suchych liści

4. Ewaluacja i zakończenie (5 minut)

✅ Nauczyciel prosi dzieci o pokazanie, jak podlewa się roślinę.
✅ Nauczyciel prosi dzieci o nazwanie części rośliny.
✅ Dzieci otrzymują symboliczne naklejki za udział w zajęciach.

Wskazówki dla nauczyciela

✔️ Zachowaj spokój – dzieci mogą zareagować na ziemię, wodę lub nowe zapachy w sposób niespodziewany.
✔️ Pozwól dziecku na samodzielność – choćby jeżeli zajmie to więcej czasu.
✔️ Używaj prostych instrukcji – unikaj złożonych zdań.
✔️ Wykorzystuj wizualizacje – np. obrazki pokazujące podlewanie, nasłonecznienie.

Dostosowanie dla dzieci z trudnościami sensorycznymi

🌸 Użycie rękawiczek dla dzieci z nadwrażliwością na dotyk.
🌸 Ograniczenie intensywnych zapachów (np. ziół).
🌸 Możliwość wycofania się w przypadku przeciążenia sensorycznego.

✅ Korzyści z zajęć

✔️ Rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej
✔️ Nauka planowania i samodzielności
✔️ Wzrost poczucia odpowiedzialności
✔️ Regulacja emocji i wyciszenie

🌸 To będzie piękna wiosna w ogrodzie! 🌸