Dziecko z podwójną diagnozą: Autyzm i ADHD – aktualny przewodnik naukowo-praktyczny dla nauczycieli i terapeutów eBook 23 zł

autyzmwszkole.com 3 godzin temu

Reklamy

Jak skutecznie wspierać dziecko z autyzmem i ADHD w codziennej pracy szkolnej i terapeutycznej?
Ten ebook to kompendium wiedzy, empatii i praktycznych narzędzi – stworzony z myślą o nauczycielach, pedagogach specjalnych i rodzicach, którzy chcą lepiej zrozumieć, jak pracować z uczniem z podwójną diagnozą.

📘 Znajdziesz w nim:
✅ Gotowe scenariusze zajęć i ćwiczeń
✅ Przykład IPET i WOPFU
✅ Ćwiczenia, narzędzia, techniki, sposoby, checklisty, kontrakty plus dodatki
✅ Praktyczne techniki regulacji i komunikacji
✅ Wskazówki oparte na najnowszych badaniach i przykładach z życia

👉 To nie teoria – to działanie krok po kroku.
Dla tych, którzy wierzą, iż dziecko to nie diagnoza, ale historia, którą można wspólnie napisać.

Dodatki:

3 mini-scenariusze zajęć z samoregulacji dla uczniów z podwójną diagnozą (ASD + ADHD)
Przykładowa lista sytuacji społecznych do odgrywania ról dla dzieci z podwójną diagnozą (ASD + ADHD) – do wykorzystania na zajęciach Treningu Umiejętności Społecznych (TUS), godzinie wychowawczej lub w terapii indywidualnej
3 gotowe, praktyczne scenariusze zajęć TUS (Treningu Umiejętności Społecznych) dla dzieci z podwójną diagnozą: autyzm i ADHD, opracowane z myślą o terapii indywidualnej lub małej grupie. Każdy scenariusz zawiera cel, przebieg, materiały i podpowiedzi, a ich struktura wspiera koncentrację, wyrażanie emocji i budowanie relacji.
Przykładowa karta z dziennika współpracy

🎯 7 rzeczy, które musisz wiedzieć o uczniu z podwójną diagnozą: autyzm i ADHD

📘 Czy masz w klasie ucznia, który nie potrafi usiedzieć na miejscu, a jednocześnie nie znosi zmian? Który mówi za dużo i zbyt głośno… albo milczy i nie rozumie żartów?

To może być dziecko z podwójną diagnozą – w spektrum autyzmu i z ADHD.
I choć nie mieści się w sztywnych schematach ani jednej, ani drugiej etykiety — ono naprawdę potrzebuje Twojego zrozumienia i wsparcia.

Oto 7 rzeczy, które warto wiedzieć, zanim ocenisz zachowanie takiego ucznia:

1️⃣ Nie jest „rozwydrzone” – jego układ nerwowy pracuje inaczej.
2️⃣ Potrzebuje struktury, ale nie znosi nudy.
3️⃣ Jego trudności to nie wybór, ale neurobiologia.
4️⃣ Może mieć ogromne zasoby – ale potrzebuje ich adekwatnego „klucza”.
5️⃣ Złości się, gdy nie rozumie zasad, nie z przekory.
6️⃣ Może być świetny w logice, ale zgubi się w niuansach społecznych.
7️⃣ Twoje słowa mogą być kotwicą – albo wyzwalaczem.

🎒 Dla nauczycieli, terapeutów i rodziców stworzyliśmy praktyczny i aktualny przewodnik, który pomoże Ci lepiej zrozumieć, wspierać i pracować z dzieckiem z podwójną diagnozą.

Nie teoria, ale praktyka – bez uproszczeń, z empatią i konkretem.
➡️ Zobacz, jak możesz pomóc dziecku, które „nie pasuje do schematów” – bo jest wyjątkowe.

📘 Spis treści:

✅ Wstęp: Podwójna diagnoza – kiedy w spektrum pojawia się nadpobudliwość

Czym jest „podwójna diagnoza” (ASD + ADHD) – najnowsze definicje i rozumienie neuroatypowości.
Dlaczego diagnoza podwójna staje się coraz częstsza?
Co to oznacza w praktyce dla nauczyciela i terapeuty?

🧠 Rozdział 1: Podobieństwa i różnice – jak rozpoznać potrzeby dziecka z ASD+ADHD

Symptomy wspólne i różnicujące (diagnoza różnicowa).
Przykłady codziennych zachowań w szkole i przedszkolu.
Jak nie mylić objawów (np. impulsywność a sensoryka, deficyt uwagi a sztywność poznawcza).
Checklista sygnałów do obserwacji.

🧩 Rozdział 2: Funkcjonowanie dziecka z podwójną diagnozą w szkole

Trudności poznawcze i wykonawcze: organizacja, pamięć robocza, przetwarzanie bodźców.
Emocje i reakcje: wybuchy, wycofanie, napięcie.
Problemy społeczne i komunikacyjne: nadmierna gadatliwość vs dosłowność.
Strategie pracy w klasie i w czasie przerw.

📚 Rozdział 3: Strategie edukacyjne – jak uczyć skutecznie?

Dostosowania edukacyjne: jak realnie wdrażać IPET i WOPFU.
Zasady pracy z uczniem nadpobudliwym i jednocześnie wycofanym.
Przykładowe techniki: mapy myśli, ruchowe kodowanie informacji, chunking.
Jak tworzyć przewidywalną przestrzeń edukacyjną i emocjonalną?

🎯 Rozdział 4: Praca nad samoregulacją – ćwiczenia, które działają

Czym jest samoregulacja i jak ją rozwijać u dzieci neuroatypowych?
Strategie SELF-REG i techniki adaptowane do ASD+ADHD.
Praktyczne ćwiczenia z zakresu rozpoznawania napięcia, techniki oddechowe, wizualizacje.
Jak korzystać z narzędzi takich jak „termometr emocji”, „karty potrzeb”, „kącik wyciszenia”?

🧩 Rozdział 5: Rozwijanie umiejętności społecznych i komunikacyjnych

Trening Umiejętności Społecznych (TUS) a dziecko z podwójną diagnozą.
Budowanie relacji rówieśniczych: rola dorosłego jako mediatora.
Jak uczyć empatii, przyjmowania perspektywy, rozpoznawania intencji innych.
Ćwiczenia praktyczne – gry fabularne, odgrywanie scenek, storytelling.

🧸 Rozdział 6: Jak wspierać zachowanie bez karania?

Co się kryje za „trudnym” zachowaniem dziecka z ASD+ADHD.
Techniki pozytywnej dyscypliny, język wspierający, wzmacnianie zachowań pożądanych.
Jak reagować na wybuchy, agresję, płacz, wycofanie.
Propozycje codziennych rytuałów wspierających.

👪 Rozdział 7: kooperacja z rodziną – jak budować wspólny front wsparcia

Jak rozmawiać z rodzicami bez oceniania.
Wspólne ustalanie celów edukacyjnych i terapeutycznych.
Rola rodzica w codziennej regulacji i wzmocnieniach.
Dobre praktyki: dziennik współpracy, zeszyt kontaktów, kontrakt.

🛠️ Rozdział 8: Dodatki

Przykład IPET i WOPFU
Inne dodatki znajdujące się w rozdziałach (podane wcześniej)

🧭 Zakończenie: Dziecko to nie diagnoza

Każde dziecko to indywidualna historia.
Twoja uważność i elastyczność mają większe znaczenie niż program.
Zaproszenie do dalszego uczenia się, współczucia i… praktyki.

✅ Wstęp: Podwójna diagnoza – kiedy spektrum spotyka nadpobudliwość

„On jest jak dwoje dzieci naraz w jednym ciele – jedno nadaktywne, drugie wycofane. A ja już nie wiem, czy mam go zatrzymywać, czy popychać do działania.”
— powiedziała mama siedmioletniego Janka, który właśnie otrzymał podwójną diagnozę: autyzm i ADHD.

Coraz więcej rodziców i nauczycieli wypowiada podobne słowa. Obserwują u dzieci nie tylko trudności z koncentracją, impulsywność czy nadpobudliwość, ale również schematyczność zachowań, dosłowność w komunikacji, trudności z relacjami społecznymi i potrzebę przewidywalności. Dwa z pozoru odmienne światy – spektrum autyzmu i ADHD – często współistnieją w jednym dziecku.

Jeszcze kilkanaście lat temu taka sytuacja prowadziła do dylematów diagnostycznych: „To bardziej autyzm, czy ADHD?”. Dziś wiemy, iż można mieć obie diagnozy jednocześnie. Co więcej, z perspektywy neurobiologii to wcale nie jest zaskakujące.

🧠 Czym jest „podwójna diagnoza”?

Podwójna diagnoza to współwystępowanie cech zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD) i zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) u jednej osoby. To nie suma dwóch etykiet, ale złożony profil funkcjonowania, który wymaga uważności i indywidualnego podejścia.

Zgodnie z aktualną klasyfikacją ICD-11 oraz DSM-5-TR:

ADHD jest uznawane za często współistniejące zaburzenie neurorozwojowe u osób z autyzmem.
Przez lata ADHD wykluczało możliwość rozpoznania autyzmu, ale dziś ta granica została zniesiona — co odzwierciedla aktualny stan wiedzy o neuroatypowości.

📊 Dlaczego podwójna diagnoza staje się coraz częstsza?

Większa świadomość kliniczna – lekarze, psychologowie i pedagodzy częściej rozumieją złożoność objawów.
Nowe kryteria diagnostyczne – pozwalają na współistnienie rozpoznań.
Dokładniejsze narzędzia obserwacyjne – ujawniają zarówno cechy spektrum, jak i trudności z impulsywnością czy koncentracją.
Coraz więcej dzieci otrzymuje diagnozy we wczesnym wieku, co pozwala szybciej uchwycić współistniejące trudności.

Dziecko, które „nie potrafi usiedzieć” na zajęciach i „nie umie rozpoznać ironii w wypowiedzi kolegów”, może wcale nie mieć tylko jednego problemu. Może być po prostu neuroatypowe – na wiele sposobów jednocześnie.

🎒 Co to oznacza w praktyce dla nauczyciela i terapeuty?

Dziecko z podwójną diagnozą może:

mieć wybuchy emocji i jednocześnie nie rozumieć ich przyczyny,
być nadmiernie ruchliwe w klasie, ale potrzebować rytuałów i przewidywalności,
wchodzić w konflikty z rówieśnikami i nie rozumieć ich zasad,
łatwo się frustrować, gdy coś nie wychodzi, ale nie potrafić poprosić o pomoc.

Dla nauczyciela to często ogromne wyzwanie – jak połączyć strukturę z elastycznością, stymulację z wyciszeniem, wspieranie niezależności z prowadzeniem za rękę?

Dla terapeuty – to zaproszenie do szerszej perspektywy: nie tylko trening uwagi i kontrola zachowań, ale też praca nad relacjami, emocjami, zmysłami, tożsamością i integracją całego systemu.

💡 Dlaczego ten eBook powstał?

Aby połączyć naukę z praktyką.
Aby dać Ci narzędzia, zrozumienie i język, który wspiera – nie etykietuje.
Aby dziecko z podwójną diagnozą mogło lepiej funkcjonować, rozwijać się i być rozumiane.