Naukowcy postanowili sprawdzić, czy przezskórna stymulacja nerwu błędnego (tVNS) może wzmacniać efekty treningu samowspółczucia. Odkrycia te sugerują, iż tVNS może być nowym, skutecznym narzędziem wspierającym psychoterapię.
Stymulacja nerwu błędnego — o co chodzi?
Od kilku lat w środowisku naukowym rośnie zainteresowanie przezskórną stymulacją nerwu błędnego. Wiele wcześniejszych badań wskazuje, iż może ona stanowić cenne wsparcie w leczeniu zaburzeń psychicznych, takich jak depresja czy zaburzenia lękowe.
Nerw błędny to jedno z głównych połączeń między mózgiem a ciałem — przekazuje sygnały przywspółczulne do wielu narządów wewnętrznych, wpływając m.in. na procesy emocjonalne, rytm serca czy reakcje stresowe. tVNS natomiast to nieinwazyjna metoda, która umożliwia stymulację tego nerwu dzięki delikatnych impulsów elektrycznych, najczęściej przez skórę ucha. W przeciwieństwie do zabiegów chirurgicznych, jest bezpieczna, stosunkowo niedroga i możliwa do samodzielnego użycia.
Stymulacja nerwu błędnego (tVNS) — skuteczność
W badaniu wzięło udział 120 zdrowych dorosłych uczestników. Celem było sprawdzenie wpływu dwóch interwencji na samowspółczucie, samokrytycyzm oraz funkcjonowanie układu nerwowego.
Pierwszą z nich była stymulacja nerwu błędnego przez ucho (tVNS) — delikatna, elektryczna stymulacja mająca wpływać na układ nerwowy i emocje. Uczestnicy byli poddawani jednej z dwóch form stymulacji: aktywnej (tVNS) lub pozornej, czyli fałszywej stymulacji, mającej na celu utrzymanie efektu zaślepienia (uczestnicy nie wiedzieli, czy otrzymują prawdziwe leczenie).
Drugą interwencją był trening mentalny (MIT) w dwóch wariantach: trening samowspółczucia (SC-MIT), który uczył uczestników życzliwości wobec siebie, oraz trening kontrolny (Kontrola-MIT), polegający na wykonywaniu neutralnych ćwiczeń mentalnych.
Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do jednej z czterech grup łączących obie interwencje:
- tVNS + trening samowspółczucia
- tVNS + trening kontrolny
- stymulacja pozorna + trening samowspółczucia
- stymulacja pozorna + trening kontrolny
Podczas badania oceniano poziom samowspółczucia i samokrytycyzmu uczestników. Monitorowano również zmienność rytmu serca, będącą wskaźnikiem aktywności układu nerwowego. Dodatkowo badano, jak bardzo uczestnicy skupiali uwagę na twarzach wyrażających współczucie.
Pomiary przeprowadzano wielokrotnie: na początku badania, podczas każdej sesji oraz po zakończeniu całego ośmiodniowego cyklu terapii.
Czy stymulacja nerwu błędnego może zwiększać samowspółczucie? Wyniki badania
Wyniki badania wykazały, że najlepsze i najszybsze efekty przyniosło połączenie prawdziwej stymulacji tVNS i treningu samowspółczucia. Już po pierwszej sesji uczestnicy z tej grupy czuli się bardziej życzliwi i uważni wobec siebie. Sugeruje to, iż stymulacja nerwu błędnego mogła wzmacniać działanie treningu mentalnego.
Co ciekawe, zmiany w samokrytycyzmie oraz w sposobie kierowania uwagi na twarze wyrażające współczucie zależały wyłącznie od udziału w treningu samowspółczucia, niezależnie od rodzaju stymulacji. Oznacza to, iż dla tych efektów najważniejsze było samo ćwiczenie umiejętności samowspółczucia.
Po ośmiu sesjach zauważono, iż działanie stymulacji i treningu może się sumować. Im więcej sesji, tym silniejsze i potencjalnie trwalsze były efekty. To sugeruje, iż regularne łączenie tych metod może przynosić większe korzyści w zakresie dobrostanu psychicznego.
Potrzeba dalszych badań
Mimo obiecujących wyników, autorzy badania podkreślają konieczność przeprowadzenia dalszych analiz. W przyszłości planują sprawdzić, jak długo utrzymują się efekty opisywanej metody oraz w jaki sposób można ją udoskonalić. Zwracają również uwagę na potrzebę zbadania, czy podobne rezultaty wystąpią u osób z zaburzeniami psychicznymi, ponieważ obecne badanie przeprowadzono wyłącznie na zdrowych uczestnikach.
Wyniki badania zostały opublikowane w czasopiśmie Psychological Medicine.
