Wiosna to czas, który wielu z nas nastraja niezwykle optymistycznie – dlaczego więc nie wprowadzić wiosennego nastroju do zajęć rewalidacyjnych? Rozwijanie procesów poznawczych, w tym logicznego myślenia, z tak miłym akcentem pójdzie jak z płatka!
Ćwiczenia kategoryzowania
Do przeprowadzenia tego ćwiczenia potrzebne będą obrazki przedstawiające obiekty należące do różnych kategorii, z których większość, ale nie wszystkie, kojarzą się z wiosną, np.:
- nakrycia głowy: kapelusz, czapka z daszkiem, kaptur, zimowa czapka
- ptaki: papuga, bocian, skowronek, jaskółka
- rośliny: tulipan, żonkil, krokus, ostrokrzew
- elementy pogody i krajobrazu: słońce, chmura, sople lodu, deszcz.
Zadaniem dziecka jest utworzenie kategorii poprzez podzielenie ich na grupy – możemy polecić dziecku samodzielne utworzenie kategorii („Zobacz, obrazki się ze sobą pomieszały – na jakie grupy możemy je podzielić?”) lub zastosować podpowiedź – rozpoczynamy tworzenie kategorii poprzez wybór jednego obrazka z każdej kategorii, dziecko dobiera pozostałe obrazki. Następnie z każdej grupy eliminujemy element, który nie pasuje do wiosny.
Te same obrazki możemy kategoryzować w różny sposób, np. dzieląc je na obiekty ożywione i nieożywione, te, które spotkamy w powietrzu lub na ziemi – w ten sposób uczymy dziecko, iż ten sam element może należeć równocześnie do kilku kategorii.
Intruz
To ćwiczenie jest kontynuacją ćwiczeń kategoryzowania – tym razem zadaniem dziecka jest wykluczenie niepasującego elementu ze zbioru. Zabawę możemy przeprowadzić na materiale słownym lub zastosować obrazki.
Wypowiadamy ciąg słów (lub układamy obrazki), z których jedno nie pasuje do pozostałych – dziecko je identyfikuje, np.:
- rower, hulajnoga, sanki, rolki
- kaktus, krokus, przebiśnieg, zawilec
- słońce, kamień, chmura, tęcza
- biedronka, pszczoła, motyl, wąż.
Logiczne kwiatki
Do przeprowadzenia tego ćwiczenia potrzebujemy wyciętych z papieru kół – kilku w żółtym kolorze i sześciu zestawów innych dowolnych kolorów. Na żółtych kołach wpisujemy nazwę kategorii, np. ptaki, owady, kwiaty, sprzęty, ubrania. Dziecko (lub grupa dzieci) zapisuje przykłady pasujące do podanych kategorii na kołach kolorowych (obiekty wchodzące w skład jednej kategorii zapisywane są na kołach w tym samym kolorze) i układa je wokół żółtych kół, tworząc kwiaty.
Motyle i kwiaty
W tym ćwiczeniu wykorzystujemy szablony kwiatów i motyli. Na każdym szablonie zapisujemy nazwę (lub umieszczamy ilustrację, schematycznie rysujemy) obiektu pochodzącego z logicznej pary. Zadaniem dziecka jest umieszczenie na kwiatku motylka, z którym utworzy parę – np. z kwiatkiem z napisem/ilustracją łyżki łączymy motylka z widelcem.
Przykłady logicznych par:
- rower – kask
- szklanka z napojem – słomka
- kałuża – kalosze
- słońce – okulary przeciwsłoneczne
- rękawice ogrodnicze – łopatka
- nasionko – doniczka z rośliną.
Żabki na start
Do zabawy rozwijającej logiczne myślenie możemy wykorzystać plastikowe, skaczące żabki:
- z żabek w powtarzających się kolorach możemy układać sekwencje, np. żabka żółta, zielona, czerwona, czerwona – dziecko dostrzega regułę i zgodnie z nią kontynuuje układanie żabek;
- żabki możemy okleić taśmą malarską i napisać na części z nich cyfry, a na innych odpowiadające im ilości kropek – dziecko łączy w pary pasujące do siebie żabki (dla starszych uczniów możemy przygotować działania matematyczne i ich wyniki);
- żabki o takich samych cechach, np. duże, małe i średnie lub w takim samym kolorze wskakują do jeziora – może być wycięte z papieru lub utworzone z szarfy rozłożonej na podłodze.
Zakodowane kwiaty
Zadaniem dziecka jest odczytanie nazw kwiatów ukrytych w kodzie z kolorowych kresek – każdy kolor odpowiada innej literze, np.:
- K – czerwony, R – niebieski, O – zielony, U – żółty, S – fioletowy
Kod: czerwony – niebieski – zielony – czerwony – żółty – fioletowy utworzy nazwę: KROKUS.
- Ż – żółty, N – zielony, I – czerwony, O – niebieski, K – pomarańczowy, L – fioletowy
Kod: żółty – niebieski – zielony – pomarańczowy – czerwony – fioletowy utworzy nazwę: ŻONKIL.
- Z – żółty, W – czerwony, C – zielony, L – niebieski, A – czarny, E – różowy, I – pomarańczowy
Kod: żółty – czarny – czerwony –pomarańczowy –niebieski – różowy – zielony utworzy nazwę: ZAWILEC.
- Ś – niebieski, E – żółty, I – fioletowy, R – czerwony, G – różowy, P – zielony, Z – pomarańczowy, N – czarny, B – brązowy
Kod: zielony – czerwony – pomarańczowy – żółty – brązowy – fioletowy – niebieski – czarny – fioletowy – żółty – różowy utworzy nazwę: PRZEBIŚNIEG.
Bibliografia:
J. Cieszyńska, Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych. Metoda krakowska, wyd. Yoda – Jędrzej Cieszyński, Kraków 2011
A. Franczyk, K. Krajewska, Zabawy i ćwiczenia na cały rok. Propozycje do pracy z dziećmi młodszymi o specjalnych potrzebach edukacyjnych, wyd. Impuls, Kraków 2019
Własne pomysły i doświadczenia
Autor: Urszula Wesół – pedagog specjalny, terapeuta pedagogiczny
Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli
