Rola wartości w kształtowaniu absolwenta szkoły

Wartości, z którymi młody człowiek zidentyfikował się w szkole, mają go jednocześnie skłaniać do podejmowania bezpiecznych i prozdrowotnych decyzji w różnych sferach jego życia.

Wartości a podstawa programowa

Wartości, które określa podstawa programowa, i które stanowią istotę proponowanych działań, odnoszą się zatem do zróżnicowanych obszarów, takich jak:

Przedsiębiorczość:

• wspieranie uczniów w realizacji ich pomysłów;
• podejmowanie działań na rzecz środowiska szkolnego i lokalnego;
• rozbudzanie zainteresowania rozwojem społeczno-gospodarczym;
• pokonywanie uprzedzeń i osiąganie kompromisu;
• poszanowanie praw każdego człowieka.

Kultura osobista:

• przywiązanie do historii i tradycji narodowych;
• wzmacnianie poczucia tożsamości narodowej.

Altruizm:

• akceptację i szacunek dla drugiego człowieka;
• budowanie konstruktywnych relacji;
• zachęcanie do komunikacji międzykulturowej z poszanowaniem dla różnorodności i innych ludzi;
• budowanie poczucia tożsamości lokalnej, regionalnej, państwowej, europejskiej.

Zdrowie i życie:

• zapewnienie sobie optymalnego poziomu zdrowia fizycznego i psychicznego przez prowadzenie zdrowego stylu życia;
• ugruntowanie wiedzy z zakresu prawidłowego odżywiania się, korzyści z aktywności fizycznej.

Kreatywność i innowacyjność:

• krytyczną analizę informacji;
• rozbudzanie ciekawości poznawania otaczającego świata;
• kształcenie krytycznej postawy postrzegania otaczających zjawisk.

Ciekawość poznawacza kształtowana:

• uruchomienie procesów poznawczych – percepcji, uwagi, pamięci, myślenia, języka, funkcji ekspresyjnych.

Sylwetka absolwenta

Przy określaniu sylwetki absolwenta należy sobie wyobrazić ucznia, który kończy szkołę i odpowiedzieć na pytanie – jaki on jest?

Sylwetka absolwenta to wzorcowy obraz osoby kończącej szkołę, która jest idealnym ucieleśnieniem oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych. Opis sylwetki powinien obejmować efekty kształcenia i wychowania prowadzonych w środowisku szkolnym. Inspirująca może okazać się tutaj debata szkolna, podczas której zaprosimy całą społeczność szkolną do poszukania odpowiedzi na pytanie: Jakim człowiekiem ma być nasz absolwent?

Z całą pewnością absolwent szkoły powinien czuć się bezpiecznie i swobodnie w środowisku rodzinnym i szkolnym, powinien być pozytywnie nastawiony do siebie i innych ludzi, pokonywać przeciwności i radzić sobie z trudnymi sytuacjami zgodnie z możliwościami rozwojowymi, w sferach fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej.

W sferze fizycznej, rozumianej jako prowadzenie zdrowego stylu życia, uczeń:

• dba o swoje bezpieczeństwo i zdrowie;
• dostrzega zagrożenia środowiska naturalnego i przeciwdziała im;
• zna sposoby spędzania czasu wolnego korzystne dla zdrowia fizycznego oraz aktywnie je stosuje;
• jest świadomy zagrożeń związanych z zachowaniami ryzykownymi, w tym stosowaniem różnych substancji psychoaktywnych;
• konstruktywnie podejmuje decyzje w sytuacjach trudnych, zagrażających prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu.

W sferze psychicznej, rozumianej jako ponoszenie odpowiedzialności za siebie i współodpowiedzialności za innych oraz otaczający świat, uczeń:

• jest kreatywny i potrafi twórczo myśleć;
• poszerza swoją wiedzę, korzystając z różnych źródeł informacji;
• jest dobrze przygotowany do nauki na wyższym etapie kształcenia;
• akceptuje siebie i innych;
• pozytywnie patrzy na otaczający świat, potrafi sobie radzić w trudnych sytuacjach;
• prawidłowo rozpoznaje i wyraża własne emocje;
• szanuje środowisko i jego zasoby naturalne, wykazuje postawę proekologiczną.

W sferze społecznej, rozumianej jako konstruktywne pełnienie ról społecznych, uczeń:

• ma świadomość przynależności do społeczności szkolnej i lokalnej;
• zna historię swojego miasta, regionu i kraju;
• prawidłowo funkcjonuje w grupie społecznej;
• właściwie komunikuje się z rówieśnikami i dorosłymi;
• zna swoje prawa i respektuje prawa innych;
• przestrzega przyjętych norm i zasad, rozróżnia zachowania dobre i złe.

W sferze duchowej, rozumianej jako posiadanie konstruktywnego systemu wartości oraz poczucia sensu życia i istnienia człowieka, uczeń:

• zna siebie, swoje zalety, wady, uzdolnienia, możliwości;
• ma poczucie własnej godności i szacunku dla godności innych ludzi;
• poszukuje wzorców postępowania;
• dokonuje wyborów i bierze odpowiedzialność za własne czyny.