Badania nad mikrobiotą jelitową w kontekście spektrum autyzmu stają się coraz bardziej przekonujące. W świetle niedawnej metaanalizy, która zestawiła wyniki 10 badań oraz 15 dużych zbiorów danych, wyłania się spójny sygnał związany z rolą mikrobioty jelitowej w spektrum autyzmu. Choć związku przyczynowego nie ustalono, analiza ta wskazuje na obecność korelacji pomiędzy tymi elementami. Dzięki czemu mogą rozwijać się nowe podejścia do zrozumienia i terapii autyzmu.
Metaanaliza danych mikrobioty jelitowej w kontekście spektrum autyzmu
Wyniki metaanalizy pokazują, iż dzieci atypowe i neurotypowe rzeczywiście różnią się składem metabolit wytwarzanych zarówno na szlakach metabolicznych drobnoustrojów w jelitach, jak i w mózgu. Wnioski te oparte są na analizie danych z 10 badań. Dodatkowo naukowcy wyodrębnili aż 591 drobnoustrojów częściej występujących u dzieci autystycznych oraz 169 drobnoustrojów częściej występujących u dzieci nieautystycznych. Różnice te, związane z mikrobiotą, korelują z nawykami żywieniowymi, poziomem białek (cytokin) i wzrostami ekspresji genów w mózgu.
Choć wciąż brak pełnego zrozumienia mechanizmów tego związku, naukowcy widzą wyraźne sygnały. Badacze na ten moment nie są w stanie podać konkretnych zaleceń dla osób w spektrum. Ani też konkretnych bakterii wchodzących w interakcję z określonymi receptorami u człowieka. Jednakże znaleźli uogólniony wzór różnic, który utrzymuje się między badaniami, sugerując istnienie powiązań między mikrobiotą jelitową a spektrum autyzmu. Osoby, które są zainteresowane szczegółami tej metaanalizy, mogą zapoznać się z nią tutaj.
ilustracja bakterii będącej częścią mikrobiomuNiestety analiza mikrobioty jelitowej nie jest prostym zadaniem. Wiele badań wykazuje sprzeczne wyniki, a mikrobiom może być zmieniany przez wiele czynników, w tym przez dietę. A osoby w spektrum autyzmu często mają wybiórczość pokarmową. Wpływ różnych zmiennych sprawia, iż naukowcy starają się kontrolować te parametry jak najlepiej, aby zrozumieć ich skomplikowany związek.
Co możemy zrobić na tym etapie wiedzy?
Możemy zacząć uważać na to, co jemy. Zdrowa, zbilansowana dieta z pewnością nam nie zaszkodzi. A jest bardzo wysokie prawdopodobieństwo, iż polepszy nasze funkcjonowanie. Gdy jemy odpowiednie ilości wysoce wartościowych pokarmów, które zawierają istotne dla naszych komórek składniki odżywcze, takie jak aminokwasy, tłuszcze, witaminy, minerały, mikroelementy i antyoksydanty, odżywiamy oraz regenerujemy nasz mózg. To pozwala na ochronę przed stresem oksydacyjnym, będącym efektem nieustannego wytworzenia wolnych rodników w wyniku procesów metabolicznych opartych na tlenie. Te ostatnie mogą wywołać szkodliwe zmiany w neuronach.
Przykładowo, diety obfitujące w proste cukry stanowią bezpośrednie ryzyko dla zdrowia mózgu. Takie żywienie nie tylko zakłóca produkcję insuliny, ale także podtrzymuje stan zapalny organizmu oraz nasila opisany stres oksydacyjny. Wpływ dieta bogatej w cukry na zdrowie psychiczne i funkcje poznawcze, w tym zdolność koncentracji uwagi, jest bezsprzeczny. Prowadzi m.in. do zaburzeń nastroju, nadpobudliwości oraz upośledzenia sprawności umysłowej. Dlatego nieważne czy jesteśmy atypowi, czy neurotypowi warto skupić się na tym, co jemy.
Rola mikrobioty jelitowej w spektrum autyzmu
Większość dotychczas przeprowadzonych badań wskazuje na istniejący związek między zaburzeniami w składzie mikrobioty jelitowej a występowaniem spektrum autyzmu. Warto podkreślić, iż te dowody nie są jednoznaczne, a ograniczeniem dotychczasowych badań są zróżnicowane rezultaty, zmienne metody badawcze, ograniczona liczebność próbki oraz zróżnicowanie uczestników badań.
Z obecnym stanem rzeczy trudno jest wypracować jednoznaczne stanowisko co do wpływu mikrobioty jelitowej na rozwój autyzmu. W przypadku definitywnego potwierdzenia w przyszłości takiego związku możliwe byłoby wykorzystanie probiotyków jako potencjalnej strategii terapeutycznej w autyzmie.
Nowatorskie podejście badawcze przynosi światło w tej dziedzinie. Wykorzystanie algorytmów statystycznych do porównania danych z różnych źródeł pozwoliło na stworzenie spójnego obrazu, który koreluje mikrobiotę z cechami autyzmu. Ten krok może stać się punktem wyjścia do bardziej szczegółowych badań mechanizmów działania tego związku. Osoby interesujące się tą dziedziną badań po więcej informacji o mikrobiocie jelitowej zapraszamy do artykułu dotyczącego jej wpływu na funkcje poznawcze.
