Cukrzyca to w tej chwili jedna z najczęściej spotykanych chorób cywilizacyjnych. Chociaż liczba osób, które na nią cierpią, wciąż wzrasta, wielu z nas wciąż nie uświadamia sobie, iż problem może dotyczyć również ich. Na szczęście objawy cukrzycy możemy skutecznie załagodzić dzięki odpowiedniej diecie. Jak powinna wyglądać dieta cukrzyka? Jakich produktów powinien unikać?
Czy istnieje idealna dieta dla cukrzyka?
Uniwersalna dieta, która jest odpowiednia dla wszystkich cukrzyka, niestety nie istnieje. Coraz częściej mówi się jednak o tym, iż chorzy na cukrzycę powinni opierać swój jadłospis na powszechnie znanych zasadach zdrowego odżywania. Muszą oni zatem odżywiać się regularnie i stawiać na zbilansowane posiłki, obejmujące wszystkie grupy pokarmowe. Dieta cukrzyka powinna być zawsze dostosowana do wieku, płci oraz częstotliwość wykonywania aktywności fizycznej. Dobrze, o ile uwzględnia preferencje żywieniowe chorego.
Kilka podstawowych zasad diety
Każdy diabetyk powinien przestrzegać kilku bardzo prostych zasad żywieniowych. Oprócz stosowania różnorodnej diety bogatej w składniki odżywcze, witaminy oraz minerały, bardzo ważne jest kontrolowanie wielkości porcji. Dodatkowo dużą rolę w diecie cukrzycowej odgrywa ilość spożywanych węglowodanów, w tym węglowodanów łatwo przyswajalnych, szczególnie tych w formie cukrów dodanych oraz cukrów wolnych. Podstawową zasadą diety w cukrzycy jest również częste i regularne spożywanie mniejszych posiłków.
Cele diety
Leczenie cukrzycy dietą jest jednym ze skuteczniejszych sposobów, w jakie możemy złagodzić objawy choroby. Dzięki zbilansowanym posiłkom możemy uzyskać i utrzymać prawidłowy poziom stężenia glukozy w surowicy krwi. Dieta może również przyczynić się do poprawy ciśnienia tętniczego, co znacznie obniża prawdopodobieństwo wystąpienia chorób naczyń. Dodatkową zaletą diety cukrzycowej jest to, iż dzięki niej dużo łatwiej jest nam kontrolować wagę i zgubić zbędne kilogramy, które bardzo często towarzyszą chorobie.
Skład diety
W ciągu ostatnich lat zalecenia w kwestii diety dla diabetyków zmieniały się kilkukrotnie. Dzisiaj diabetolodzy oraz dietetycy najczęściej zachęcają pacjentom stosowanie diety zbilansowanej. To, jak powinna wyglądać, szczegółowo opisuje Polskie Towarzystwo Diabetologiczne.
Według jego zaleceń, proporcje składników odżywczych w posiłkach powinny być następujące:
- węglowodany – ich udział w diecie powinien wynosić około 45% całkowitej ilości energii dostarczanej w posiłku. Głównym źródłem węglowodanów powinny być pełnoziarniste produkty zbożowe. Zaleca się ograniczenie węglowodanów o wysokim indeksie glikemicznym, a także cukrów wolnych, które znaleźć możemy w słodyczach, cukrze, miodzie, sokach oraz napojach. Dodatkowo organizmowi warto zapewnić odpowiednią dawkę błonnika, która powinna wynosić przynajmniej 15 g/1000 kcal spożywanych posiłków.
- tłuszcze – zalecana ilość tłuszczu spożywanego przez chorego na cukrzycę jest podobna do ilości spożywanej przez osoby zdrowe i powinna wynosić od 25 do 40% wartości energetycznej diety. Chorym polecane są tłuszcze roślinne (oprócz palmowego oraz kokosowego).
- białka – ich poziom w diecie powinien wahać się w granicach 15-20%. U osób zmagających się z nadwagą może zostać delikatnie podniesiony do 30%. Nie ma konieczności ograniczania spożycia białka zwierzęcego. Białko roślinne, np. sojowe, może również być z powodzeniem spożywane.
Witaminy dla diabetyków
Różnorodna i zbilansowana dieta to podstawa do osiągnięcia prawidłowego poziomu witamin i mikroelementów w organizmie. o ile u chorego nie stwierdza się niedoborów tych składników, w większości przypadków suplementacja nie jest wskazana. Wyjątek stanowi witamina D3, którą warto spożywać regularnie zgodnie z zaleceniami, a także kwas foliowy w przypadku kobiet w ciąży. Pacjenci, którzy przechodzą leczenie metforminą, powinni zwrócić szczególną uwagę na poziom witaminy B12 i w przypadku jej niedoborów, uzupełniać je na bieżąco.
Alkohol a dieta cukrzycowa
Pacjenci cierpiący na cukrzycę często mają wątpliwości dotyczące spożywania alkoholu. Niestety jego spożycie nie jest zalecane. Alkohol hamuje uwalnianie glukozy z wątroby, przez co jego wypicie może spowodować niedocukrzenie, szczególnie jeżeli spożywamy go na pusty żołądek bez żadnej przekąski. Dopuszczalna ilość alkoholu, jaką może przyjąć chory, to 20 g dziennie w przypadku kobiet oraz 30 g dziennie w przypadku mężczyzn.
Spożywania soli przy cukrzycy
Jednym z najważniejszych składników diety, na jakie powinien zwrócić uwagę każdy diabetyk, jest sól kuchenna. Ilość soli, jaką spożywamy, nie powinna przekraczać 5 g dziennie. Dotyczy to wszystkich pokarmów. Chorzy bardzo często nie zdają sobie sprawy, iż wiele popularnych produktów, które możemy znaleźć w sklepach, zawiera już sól – dotyczy to np. niektórych rodzajów sera czy wędlin. W przypadku osób, które oprócz cukrzycy mają problemy z nadciśnieniem, sugerowana ilość soli powinna być jeszcze mniejsza.
Cukrzyca a dieta odchudzająca
Wielu chorych na cukrzycę walczy również z nadwagą lub otyłością. Stosowanie popularnych diet odchudzających, np. diety 1000 kcal, jest w tym przypadku głęboko niewskazane. Nie zaleca się również długotrwałego stosowania diety o mocno obniżonej ilości węglowodanów, a także głodówek. Najlepszą metodą na zrzucenie kilogramów podczas cukrzycy jest opisywana przez nas wcześniej zbilansowana dieta oraz kontrola wielkości porcji.
