Rodzaje histerektomii – czym różni się operacja brzuszna, laparoskopowa i przezpochwowa?

Histerektomia. Słowo brzmi groźnie, prawie jak nazwa potwora z mitologii greckiej. A tymczasem chodzi o coś bardzo życiowego – operację usunięcia macicy. I choć nikt nie marzy o takim zabiegu jak o wakacjach na Bali, to kiedy trzeba, warto wiedzieć, z czym to się je. Albo raczej – co się wycina, jak i którędy.

W mojej rodzinie temat był całkiem aktualny – ciocia Hela miała laparoskopię, sąsiadka z dołu histerektomię przezpochwową (i o tym, iż była w szpitalu, dowiedzieliśmy się dopiero po fakcie – tak sprawnie poszło!), a znajoma z pracy przeszła klasyczną operację brzuszną, po której leżała tydzień i zaklinała się, iż więcej nie tknie cukru, bo „mięśniaki rosły od pączków”.

Ten artykuł to kompendium – ludzkim językiem, bez trudnych słówek, z porównaniem wszystkich opcji.

Rodzaje histerektomii – czyli którędy do celu?

Histerektomia brzuszna – klasyka gatunku

To jak „wielkie wejście” w stylu Hollywood – chirurg robi jedno duże cięcie (albo poziome jak przy cesarce, albo pionowe jak w filmach o apendektomii sprzed 50 lat) i działa.

Dlaczego ktoś jeszcze się na to decyduje? Bo przy dużych mięśniakach, torbielach czy nowotworach trzeba mieć pełną widoczność i możliwość dokładnego „posprzątania”.

• Plusy:
  • chirurg ma wszystko jak na dłoni – świetne przy trudnych przypadkach,
  • można od razu sprawdzić, czy w brzuchu nie dzieje się coś więcej.
• Minusy:
  • najbardziej inwazyjna z opcji,
  • pobyt w szpitalu 2-5 dni,
  • rekonwalescencja 4-6 tygodni,
  • większe ryzyko powikłań: infekcje, zrosty, krwawienia.

Histerektomia laparoskopowa – nowoczesność w akcji

Wszystko dzieje się przez kilka małych nacięć – kamera, narzędzia, chirurg jak operator drona. Macicę usuwa się przez pochwę lub porty.

• Plusy:
  • minimalna inwazyjność,
  • mniej bólu, mniej blizn, szybki powrót do normalności,
  • estetyczne efekty – prawie niewidoczne ślady.
• Minusy:
  • wymaga zaawansowanego sprzętu i wprawnego lekarza,
  • operacja może trwać dłużej,
  • możliwe komplikacje: gaz, uszkodzenia narządów.

Histerektomia przezpochwowa – dyskretnie i skutecznie

Operacja odbywa się całkowicie przez pochwę. Zero cięć na brzuchu, zero blizn. jeżeli warunki anatomiczne są odpowiednie – to metoda idealna.

• Plusy:
  • brak blizn zewnętrznych,
  • szybki powrót do domu (nawet po 24h),
  • niewielki ból, świetne efekty kosmetyczne.
• Minusy:
  • utrudniony dostęp przy dużej macicy czy zrostach,
  • możliwe uszkodzenia pęcherza, pochwy – rzadko, ale trzeba wspomnieć.

A teraz wersje „na zamówienie” – histerektomie rozszerzone

• Częściowa (subtotalna) – zostaje szyjka macicy,
• Całkowita – usuwa się macicę razem z szyjką,
• Radykalna – pełny pakiet: macica, szyjka, jajniki, jajowody, przymacicza (głównie onkologia),
• Robotyczna – chirurg z joystickiem i robotem da Vinci – precyzja jak chirurgia kosmiczna.

Kiedy lekarz mówi: histerektomia?

• mięśniaki powodujące ból i ucisk,
• miesiączki, które wyglądają jak scena z horroru,
• endometrioza dająca w kość,
• wypadanie macicy,
• nowotwory,
• mutacje genetyczne BRCA – prewencja onkologiczna.

Ryzyko i powikłania – nie tylko statystyka

Wczesne powikłania:

• krwawienie,
• powrót na salę operacyjną,
• uszkodzenia pęcherza, moczowodów,
• infekcje i gorączka,
• zatorowość płucna – rzadko, ale groźnie.

Późne powikłania:

• nietrzymanie moczu,
• zaburzenia seksualne – suchość, dyskomfort,
• obniżony nastrój – czasem potrzebna rozmowa z psychologiem.

A co po operacji? Powrót do życia (i Netflixa)

• TVH/LAVH: wypis po 1-2 dniach,
• TLH: pobyt 2-5 dni, powrót do aktywności po 2 tygodniach,
• TAH: rekonwalescencja pełna – choćby 6 tygodni.

Nie wolno dźwigać! – choćby torby z zakupami. Fizjoterapia uroginekologiczna – bardzo wskazana.

Jak wpływa na życie?

W większości przypadków pacjentki:

• czują się lepiej niż przed operacją,
• wracają do życia seksualnego – często bez bólu i stresu,
• odzyskują energię – bo znikają problemy, które wcześniej dominowały ich codzienność.

A może… alternatywy?

• leczenie farmakologiczne mięśniaków,
• embolizacja, termoablacja,
• laparoskopia + hormony przy endometriozie,
• pessary, ćwiczenia, fizjoterapia przy wypadaniu macicy.

FAQ – pytania z życia (i gabinetów)

• Czy będę mogła mieć dzieci? – Nie, usunięcie macicy oznacza brak możliwości zajścia w ciążę.
• Czy od razu wpadnę w menopauzę? – Tylko jeżeli usunięte zostaną jajniki.
• Czy seks po operacji będzie taki sam? – zwykle tak, choć czasem potrzeba czasu i wsparcia.
• Czy trzeba usuwać wszystko? – Niekoniecznie – to zależy od wskazań medycznych.

To jak wybór trasy w Google Maps – każda prowadzi do celu, ale inna pasuje do Twojej sytuacji.

Najważniejsze? kooperacja z lekarzem i zaufanie do siebie. Bo kobieta po histerektomii wcale nie traci swojej siły – wręcz przeciwnie. Często dopiero ją odzyskuje.