Religia w szpitalu

W trakcie leczenia szpitalnego lekarz powinien umożliwić pacjentowi kontakt z duchownym, jeżeli chory potrzebuje takiego wsparcia, co może mieć mieć istotny wpływ na jego proces terapeutyczny.

Komisja Etyki Lekarskiej Naczelnej Rady Lekarskiej przedstawia kolejny komentarz do znowelizowanego Kodeksu etyki lekarskiej. Tym razem dotyczy on relacji lekarza z pacjentem i poszanowania jego praw.

Art. 20 brzmi:

„W trakcie leczenia szpitalnego lekarz powinien umożliwić pacjentowi korzystanie z opieki rodziny lub przyjaciół, a także umożliwić kontakt z duchownym. Lekarz powinien odnosić się ze zrozumieniem do osób bliskich pacjenta wyrażających wobec lekarza obawy o zdrowie i życie pacjenta”.

Jak tłumaczy KEL, co do zasady, opiekę nad pacjentem sprawuje personel medyczny oddziału, posiadający wymagane do tego kompetencje i odpowiadający za skutki niewłaściwej albo braku należytej opieki. Uprawnienie pacjenta do korzystania z opieki rodziny lub innych osób bliskich oraz z opieki duszpasterskiej wynika z praw człowieka, a także z potrzeby zapewnienia pacjentowi możliwie najmniej uciążliwych warunków hospitalizacji lub minimalizowania ciężarów związanych z doświadczeniem choroby.

Wsparcie rodziny w procesie leczenia

KEL podkreśla, iż oczywiste jest, iż o tym, czy w ogóle osoby bliskie mają zostać zaangażowane podczas udzielania świadczeń zdrowotnych, decyduje pacjent. Zapewnienie mu możliwości korzystania z tych praw może zatem mieć istotny wpływ na proces diagnostyczno-terapeutyczny. Izba zaznacza, iż wsparcie rodziny oraz przyjaciół należy traktować jako działanie dodatkowe, uzupełniające zaspokajanie potrzeb pacjenta (np. dostęp do określonych periodyków czy książek, czy za wiedzą i akceptacją personelu medycznego — dodatków do podstawowej diety szpitalnej).

– Opieka rodziny w postaci przekazywania informacji o wydarzeniach z kręgu społecznego pacjenta może osłabiać separację spowodowaną pobytem w szpitalu. Pomocne w tej materii jest korzystanie z telefonu komórkowego. Umożliwienie pacjentowi w czasie pobytu w szpitalu korzystania ze wsparcia najbliższych osób buduje niezbędne dla prawidłowego procesu leczenia zaufanie między pacjentem i jego rodziną a lekarzem – wskazuje komisja.

Ze względu na więzi społeczne i emocjonalne osób bliskich z chorym niezbędne jest również uwzględnienie ich potrzeb w zakresie, w jakim nie narusza ono innych powinności lekarza (np. zapewnienia najlepszej dostępnej opieki, poszanowania tajemnicy lekarskiej czy prywatności pacjenta). Znajomość ich obaw lub przemyśleń może wspomagać proces decyzyjny lekarza i tym samym pozytywnie przyczynić się do jakości opieki nad pacjentem.

Kiedy lekarz może odmówić obecności bliskich i duchownego?

KEL NRL zwraca uwage, iż lekarz może odmówić obecności osób bliskich w przypadku zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta, a także w sytuacjach, kiedy ich obecność mogłaby utrudniać przeprowadzanie czynności leczniczych.

– W zakresie, w jakim przekonania religijne stanowią istotny element dla wielu pacjentów, umożliwienie im kontaktów z duchownymi stanowi element szerokiego zaplecza społecznego, ułatwiającego pobyt w szpitalu i mogącego mieć pozytywny wpływ na proces opieki nad chorymi oraz powrotu do zdrowia. Istotne jest również wsparcie duchownych w okresach kryzysu lub w terminalnej fazie opieki nad pacjentem. Naturalnie, opieka duszpasterska winna być odpowiednia do wyznania chorego i zapewniana wyłącznie tym pacjentom, którzy sobie takiego wsparcia życzą. Ważne jest przy tym uwzględnienie potrzeb innych pacjentów przebywających w tej samej sali chorych, którzy należą do innych wspólnot religijnych lub są bezwyznaniowi – wyjaśnia komisja.

Dodaje też, iż zrozumienie przez lekarza dla wyrażania przez osoby bliskie choremu obaw o jego zdrowie i życie, nie dopuszcza dyskutowania z tymi osobami o zawiłościach diagnostycznych i terapeutycznych pacjenta, bez jego zgody. Zaznacza, iż lekarz jest zobowiązany do zachowania tajemnicy lekarskiej, co znajduje wyraz w art. 24 KEL, a zwolnienie z tajemnicy reguluje art. 26 KEL. Z tego też względu – i zgodnie z postanowieniem ust. 1 art. 17 KEL – informowanie rodziny bądź innych osób o stanie zdrowia pacjenta powinno być wcześniej uzgodnione z chorym.

Przeczytaj także: „Odstąpienie od sprawowania opieki nad pacjentem – komentarz KEL”.