„Alkohol i człowiek – toksyczny związek”
Przygotowując się do egzaminów certyfikacyjnych dla specjalistów terapii uzależnień, jak i w trakcie swojej ścieżki edukacyjnej miałam okazję zapoznać się z wieloma publikacjami dotyczącymi tematyki uzależnień. Większość z nich koncentrowała się głównie na biologicznych lub psychologicznych aspektach uzależnień. Monografia Alkohol i człowiek – toksyczny związek wydawnictwa PZWL wyróżnia się jednak tym, iż w sposób wyczerpujący łączy oba te podejścia, tworząc pełny obraz problematyki. To pozycja, która zasługuje na stałe miejsce w programach kształcenia przyszłych terapeutów oraz lekarzy.
Język i diagnoza
Choć jest to książka naukowa, oparta na licznych badaniach, nie jest skierowana wyłącznie do specjalistów czy lekarzy. Z powodzeniem sięgnąć po nią może każdy, kto chce pogłębić wiedzę o mechanizmach uzależnienia, poznać rzetelne dane oraz lepiej zrozumieć ten złożony problem. Dużym atutem publikacji jest także włączenie opisów przypadków klinicznych – połączenie teorii z praktyką ułatwia przyswojenie i zobrazowanie omawianych zagadnień.
Znajdziemy tu m.in. omówienie różnic w diagnozowaniu uzależnień według DSM-5 oraz ICD-10, a także uporządkowanie pojęć związanych z tą tematyką, wraz z eliminacją określeń przestarzałych i stygmatyzujących. Język, jakim mówimy o uzależnieniu, wpływa na to, jak postrzegamy osoby nim dotknięte. Dla specjalistów to cenna lekcja w kierunku bardziej podmiotowego, szanującego podejścia chociażby w komunikacji,która może dzielić bądź łączyć.
Część historyczna, dotycząca m.in. enatolu, pozwala lepiej zrozumieć kulturowy kontekst spożywania alkoholu oraz mechanizmy normalizowania picia. Świadomość uwarunkowań społecznych i mitów związanych z alkoholem pomaga lepiej zrozumieć przekonania osób spożywających alkohol.
Skutki zdrowotne i profilaktyka
Publikacja zawiera także testy diagnostyczne oraz szczegółowe opisy wpływu alkoholu na układ nerwowy, pokarmowy, hormonalny i sercowo-naczyniowy. Takie informacje mogą być impulsem do refleksji nad własnymi nawykami, a dla lekarza – narzędziem edukacyjnym w profilaktyce. Warto tu przetoczyć informację zawartą w publikacji. Aż 20% pacjentów zgłaszających się do poradni POZ, spożywa alkohol w sposób szkodliwy. Oznacza to, iż wiedza na temat skutków zdrowotnych i możliwości leczenia powinna być elementem podstawowej edukacji zdrowotnej w gabinecie lekarskim.
Zespół dnia następnego
Na uwagę zasługuje też omówienie „zespołu dnia następnego” – jego wpływu na układ nerwowy, funkcje poznawcze i wydolność fizyczną. Autorzy podkreślają również rolę pracodawców
w rozpoznawaniu objawów uzależnienia i motywowaniu pracowników do terapii. To podejście ma ogromne znaczenie, ponieważ w wielu przypadkach otoczenie osoby z uzależnieniem jest kluczowym czynnikiem w podjęciu decyzji o leczeniu.
Metody terapeutyczne
W książce opisano szerokie spektrum metod terapeutycznych – od ruchu AA, przez terapię EMDR, po joystick training. Przedstawiono podstawy dialogu motywującego i neurobiologiczne mechanizmy podatności na uzależnienie. To ważne treści nie tylko dla terapeutów, ale także dla lekarzy POZ. To oni często jako pierwsi mają szansę dostrzec problem i skutecznie zmotywować pacjenta do zmiany. Osoby szukające wsparcia w zakresie terapii nie zawsze orientują się w przysługujących im możliwościach leczenia. Czasami odwlekają decyzję ze względu na poczucie zagubienia, a rozdział ten porządkuje informacje i wskazuje drogę zdrowienia.
Diagnostyka medyczna
Dla środowiska medycznego cenne będą rozdziały poświęcone m.in. zastosowaniu ultrasonografii w ocenie skutków przewlekłego picia, rozpoznawaniu biomarkerów świadczących o spożyciu alkoholu czy różnicowaniu objawów ostrego zatrucia etanolem. Takie informacje pozwalają na szybsze i trafniejsze rozpoznanie, co w sytuacjach nagłych bywa kluczowe.
„Alkohol i człowiek – toksyczny związek” to nie lekki poradnik. To solidna dawka wiedzy, podana w przystępny sposób, poparta badaniami i wpleciona w realne wyzwania społeczne i zdrowotne. Dzięki niej książka zyskuje wymiar nie tylko edukacyjny, ale także społeczno-profilaktyczny.
Autorka recenzji:
Małgorzata Żalikowska-Grochowska – Psychoterapeutka poznawczo-behawioralna, Certyfikowana terapeutka uzależnień, Terapeutka EMDR
Słowa kluczowe: alkohol, uzależnienie od alkoholu, toksyczny związek, terapia uzależnień, profilaktyka uzależnień, diagnostyka uzależnień. DSM-5, ICD-10, mechanizmy uzależnienia, przypadki kliniczne, język stygmatyzujący, kontekst kulturowy alkoholu. Skutki zdrowotne alkoholu, układ nerwowy a alkohol, wpływ alkoholu na zdrowie. Syndrom dnia następnego, rola pracodawców w profilaktyce, metody terapeutyczne uzależnień. Dialog motywujący, biomarkery alkoholu, neurobiologia uzależnień, książka o uzależnieniach, recenzja książki medycznej
#alkohol #uzależnienia #terapiauzależnień #profilaktyka #zdrowiepubliczne #psychoedukacja #DSM5 #ICD10 #mechanizmyuzależnień #przypadkikliniczne #skutkialkoholu #układnerwowy #syndromdniaNastępnego #pracodawcy #metodyterapeutyczne #dialogmotywujący #biomarkery #neurobiologia #recenzjaksiażki #PZWL
