Objawy i przyczyny SAD
Pierwsze symptomy pojawiają się późną jesienią i mogą trwać całą zimę, a ustępują wraz z początkiem wiosny, kiedy dni stają się dłuższe. Początkowo objawy mogą być łagodne, ale z czasem się nasilają.
Do najczęstszych z nich należą: długotrwałe uczucie smutku, obniżony poziom energii i chroniczne zmęczenie, trudności w koncentracji, uczucie beznadziejności, zmiany w apetycie oraz kłopoty ze snem. Towarzyszą im negatywne, przytłaczające myśli.
– Przyczyny sezonowego zaburzenia afektywnego nie są do końca poznane, jednak naukowcy wskazują na związek z niedoborem światła słonecznego, wpływającego na produkcję melatoniny i neuroprzekaźników, takich jak serotonina i noradrenalina. Zaburzona produkcja melatoniny, hormonu regulującego rytm dobowy, może prowadzić do uczucia senności i zmęczenia – mówi Sylwia Rozbicka, psycholog, psychoterapeuta, kierownik ds. psychologii i psychiatrii w Centrum Zdrowia Psychicznego MindHealth.
– Z kolei niski poziom serotoniny, nazywanej potocznie hormonem szczęścia, wpływa na obniżenie nastroju i spadek energii. Swój udział mogą mieć również m.in. stres związany z pracą, niesatysfakcjonujące życie osobiste, czy przyjmowane leki, a konkretnie efekty uboczne ich stosowania, a choćby dieta – dodaje.
Statystyki wskazują, iż problem ten jest poważny: w 2023 roku liczba dni zwolnienia lekarskiego z powodu zaburzeń nastroju wzrosła o 7,9 proc. w porównaniu do roku poprzedniego. W ostatnich trzech latach, co piąty pracownik korzystał z prawa do zwolnienia lub urlopu z powodu obniżonego samopoczucia psychicznego.
Aktywność fizyczna jako naturalne wsparcie w SAD
Wczesne wykrycie i odpowiednie interwencje mają najważniejsze znaczenie w terapii SAD. Należy je rozpocząć, zanim objawy się nasilą i doprowadzą do takich problemów zdrowotnych jak nasilenie lęków, zaburzenia odżywiania czy unikanie kontaktów społecznych.
Leczenie może obejmować farmakoterapię, fototerapię, psychoterapię oraz techniki relaksacyjne, ale równie ważna jest regularna aktywność fizyczna i zdrowa dieta. Ćwiczenia, choćby o niskiej lub średniej intensywności, mogą pomóc zredukować poziom kortyzolu, hormonu stresu, oraz zwiększyć produkcję noradrenaliny i serotoniny.
Dalszy ciąg artykułu pod naszą zbiórką – pomóżcie seniorom razem z nami!
Jak pokazuje jednak praktyka, mimo iż wiele osób ma świadomość znaczenia aktywności fizycznej dla zdrowia, również psychicznego, wciąż nie spełnia norm WHO, dotyczących ćwiczeń.
Organizacja rekomenduje, aby osoby dorosłe (18-64 lata) wykonywały aktywność fizyczną przez 150-300 minut tygodniowo o umiarkowanej intensywności lub 75-150 minut o dużej intensywności. Zaniechanie aktywności fizycznej może jeszcze pogłębiać problemy psychiczne.
Aktywność fizyczna ma wpływ na wytwarzanie hormonów szczęścia - endorfin, które odpowiedzialne są za redukcję stresu i poprawę ogólnego samopoczucia, a tym samym lepsze zdrowie psychiczne i poczucie własnej wartości. Co więcej, jeżeli są wykonywane w grupie, korzystnie wpływa to na relacje międzyludzkie.
