Karolina Stępniewska, mamaDu: Insulinooporność – coraz więcej kobiet słyszy taką diagnozę. Co to jest?
Dr Michał Wrzosek: Insulina to hormon wytwarzany przez trzustkę, który pomaga glukozie znajdującej się we krwi przedostać się do komórek mięśni, tkanki tłuszczowej i wątroby, gdzie jest wykorzystywana do produkcji energii.
Insulinooporność występuje, gdy komórki mięśni, tłuszczu i wątroby nie reagują dobrze na insulinę i nie mogą łatwo pobrać glukozy z krwi. W rezultacie trzustka wytwarza więcej insuliny, aby pomóc glukozie przedostać się do komórek.
Otyłość, zwłaszcza nadmiar tłuszczu w jamie brzusznej i wokół narządów, zwany tłuszczem trzewnym, jest główną przyczyną insulinooporności. Obwód talii wynoszący 94 cm lub więcej u mężczyzn i 80 cm lub więcej u kobiet jest powiązany z insulinoopornością. Dzieje się tak choćby wtedy, gdy wskaźnik masy ciała (BMI) mieści się w normalnym zakresie.
Wiele uwagi przy insulinooporności poświęca się diecie. Czy to prawda, iż powinno unikać się węglowodanów?
Pomimo popularnych przekonań, duży udział kalorii pochodzących z węglowodanów w diecie nie stanowi czynnika ryzyka dla insulinooporności (IO). To rodzi pytanie: jak w takim razie dochodzi do rozwoju IO? W przypadku najbardziej powszechnego typu insulinooporności, znanego jako IO postreceptorowa, przyczyną jest stan zapalny wywołany dodatnim bilansem energetycznym i zbyt dużą ilością tkanki tłuszczowej w organizmie
Wystarczą zaledwie dwa dni nadmiernego spożywania kalorii, aby zwiększyć ryzyko insulinooporności. Badanie pokazało, iż zdrowi mężczyźni, którzy spożywali 6000 kalorii dziennie przez tydzień, wykazali objawy insulinooporności już po dwóch dniach. To może zdarzyć się każdemu podczas okazjonalnych uroczystości czy świąt. Jednakże nasz organizm jest zdolny do szybkiego odzyskiwania wrażliwości na insulinę, gdy powrócimy do zdrowszych nawyków żywieniowych.
Jak schudnąć przy insulinooporności? Kobiety skarżą się, iż trudno im zrzucić nadmierne kilogramy lub utrzymać prawidłową wagę przy IO.
Insulinooporność nie oznacza, iż odchudzanie jest niemożliwe, wymaga to jednak odpowiedniego podejścia i strategii. Chociaż istnieją pewne czynniki, które mogą teoretycznie utrudniać odchudzanie u osób z IO, istnieją również takie, które mogą to proces ułatwić.
Przykładowo, u osób z IO często obserwuje się wyższą podstawową przemianę materii. W jednym z badań stwierdzono, iż ich przemiana materii była o około 120 kcal wyższa na dzień w porównaniu do osób bez IO.
Z kolei wzmożone uczucie zmęczenia w ciągu dnia u osób z insulinoopornością (IO) może prowadzić do spalania mniejszej ilości kalorii. Dodatkowo zwiększone poczucie znużenia po jedzeniu może skutkować obniżeniem poziomu aktywności fizycznej. Jest także obserwowane zmniejszone poczucie sytości, co również może utrudniać odchudzanie
Rzeczywistość pokazuje, iż kluczowym elementem w walce z insulinoopornością jest utrzymanie deficytu kalorycznego, co w praktyce oznacza odchudzanie.
Jaką radę ma więc pan dla osoby, która chce dbać o prawidłową masę ciała przy insulinooporności?
Spożywaj produkty bogate w węglowodany złożone, takie jak: chleb pełnoziarnisty, makaron pełnoziarnisty, brązowy ryż, otręby i płatki zbożowe. Zwróć uwagę na nasiona roślin strączkowych – są one źródłem błonnika i białka, co zapewnia dłuższą sytość i nie podnosi znacząco poziomu glukozy we krwi. Świeże warzywa i owoce dostarczają błonnika, witamin i antyoksydantów o działaniu przeciwzapalnym; staraj się nie obierać owoców, aby zachować więcej błonnika.
W diecie nie zapominaj o produktach białkowych, które w połączeniu z węglowodanami złożonymi zapewniają dłuższą sytość. Nie musisz rezygnować z nabiału przy insulinooporności; spożywanie niskotłuszczowego nabiału może choćby zmniejszyć ryzyko cukrzycy typu 2. Wybieraj produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu, najlepiej do 2 proc.: jogurty, kefiry, maślanki naturalne.
A czego lepiej unikać w diecie przy IO?
Przy insulinooporności ogranicz spożycie:
tłuszczów nasyconych, które najczęściej znajdują się w produktach zwierzęcych, takich jak tłuste kawałki mięsa, masło, a także w przetworzonych wyrobach mięsnych, w tym wędlinach i kiełbasach;
ultraprzetworzonych przekąsek, takich jak słodycze, ciasteczka, ciasta i chipsy. Wykazano, iż ludzie, którzy regularnie korzystają z restauracji fast food, mają wyższy poziom wskaźnika HOMA-IR oraz zwiększoną wagę ciała;
produktów i posiłków z cukrem dodanym;
unikaj soków i napojów owocowych, które gwałtownie podnoszą poziom glukozy we krwi – jeżeli już musisz, pij je po posiłkach. Lepiej jednak wybierać całe owoce niż soki;
napojów gazowanych;
rafinowanych zbóż jak: biały ryż, biały chleb i płatki zbożowe z dodatkiem cukru;
suszonych owoców ze względu na wysoką zawartość cukrów prostych.
Zdjęcie metamorfozy pacjentki dr Wrzoska
Dr Michał Wrzosek: Marta zgłosiła się do Respo, ponieważ chciała schudnąć, ale też popracować nad kształtowaniem sylwetki — wyrobić pośladki, ładny brzuch, wyszczuplić uda, popracować nad wyglądem ramion, łydek, pleców. Czy to możliwe? Dla nas to nie problem!
W czasie współpracy z Centrum Respo pozbyła się 14,9 zbędnych kilogramów oraz:
11 cm z obwodu pasa,
12,2 cm z obwodu bioder,
11,6 cm z obwodu ud!
Po 6 miesiącach Marta zakończyła współpracę z Respo. Ale rozstajemy się pokojowo i z sukcesem! Marta osiągnęła swoją wymarzoną masę ciała i ukształtowała piękną sylwetkę. Dalej będzie działać sama, ale zdrowe nawyki, których się nauczyła w Respo zostaną z nią na całe życie.
