Przełom dla farmaceutów w badaniach klinicznych

Na początku 2023 roku parlament uchwalił ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi. Prace nad nią śledzili również farmaceuci, którzy liczyli na umożliwienie im pełnienia roli „głównego badacza” w badaniu klinicznym. Niestety mimo apeli samorządu zawodu farmaceuty, resort zdrowia nie przychylił się do tej propozycji. W rezultacie w tej chwili głównym badaczem w badaniu klinicznym może być lekarz, lekarz dentysta, pielęgniarka albo położna. Farmaceutów nie ma na tej liście, co do tej pory odbierane jest jako marginalizacja tego zawodu.

• Czytaj również: Farmaceuci zmarginalizowani w badaniach klinicznych. Rozczarowujące stanowisko Ministerstwa Zdrowia…

Okazuje się, iż niedługo może się to zmienić. Pod koniec września do resortu zdrowia wpłynęła petycja o wprowadzenie zmian legislacyjnych umożliwiających farmaceutom pełnienie roli głównego badacza w badaniach klinicznych. Jej autorka przekonywała, iż w trosce o zdrowie obywateli oraz rozwój systemu ochrony zdrowia, konieczne jest zapewnienie farmaceutom możliwości pełniejszego wykorzystania posiadanych kwalifikacji i uprawnień zawodowych.

– Farmaceuci posiadają odpowiednie wykształcenie, doświadczenie oraz specjalistyczną wiedzę w zakresie farmakologii, badań nad produktami leczniczymi oraz nadzoru nad ich bezpieczeństwem – argumentowała autorka petycji.

Wskazywała też, iż o zawodzie farmaceuty przewidziano możliwość udziału farmaceutów w prowadzeniu badań klinicznych.

– W świetle tych zapisów zasadne wydaje się umożliwienie farmaceutom pełnienia funkcji głównego badacza, zwłaszcza iż wielu z nich na co dzień pracuje w różnych sektorach systemu ochrony zdrowia – w tym również w jednostkach zajmujących się prowadzeniem badań klinicznych – czytamy w petycji.

Farmaceuta głównym badaczem

Główny badacz w badaniu klinicznym to osoba odpowiedzialna za nadzór nad całym procesem badania w danym ośrodku. To ona opracowuje protokół, zarządza zespołem badawczym i zapewnia zgodności badania z regulacjami.

– Jest to kluczowa rola, gdzie badacz odpowiada za bezpieczeństwo uczestników oraz wiarygodność danych. Biorąc pod uwagę wykształcenie i kompetencje farmaceutów, nie ma wątpliwości, iż są oni przygotowani do pełnienia takiej funkcji – pisze autorka petycji.

• Czytaj więcej: Praca w badaniach klinicznych? ABM zaprasza na warsztaty dla farmaceutów…

Jednocześnie podkreśla, iż farmaceuci to nie tylko osoby wydające leki w aptece. To grupa zawodowa o szerokim zakresie kompetencji i coraz większej gotowości do angażowania się w różne obszary opieki zdrowotnej. W tym także w rozwój nauki i innowacji.

– Coraz więcej farmaceutów aktywnie uczestniczy w projektach badawczych i chce wykorzystywać swoją wiedzę także poza sektorem aptecznym. Warto przypomnieć, iż w sytuacjach wymagających szybkiego reagowania, jak chociażby w czasie pandemii COVID-19, farmaceuci zostali włączeni do programu szczepień, wykonywali testy diagnostyczne w kierunku SARS-CoV-2 oraz wspierali działania profilaktyczne w całym kraju. Również w tej chwili – w ramach opieki farmaceutycznej – powierzono nam usługę wydawania tabletki „dzień po”. Oba te przykłady świadczą o rosnącym zaufaniu do kompetencji farmaceutów oraz o ich realnym zaangażowaniu w ochronę zdrowia publicznego – wylicza autorka petycji.

Jest zielone światło…

W petycji znalazła się też konkretna propozycja zmiany we wspomnianej ustawie. Zakłada ona dodanie farmaceuty do listy zawodów medycznych, których przedstawiciele mogą pełnić funkcję głównego badacza.

– Wprowadzenie tych zmian pozwoliłoby na pełne wykorzystanie potencjału farmaceutów, co przyniesie korzyści pacjentom oraz całemu systemowi opieki zdrowotnej. Przyczyniłoby się to również do dalszego rozwoju badań naukowych w Polsce. W związku z powyższym, zwracam się z prośbą o przedstawienie konkretnych deklaracji i planu działania w odpowiedzi na powyższą petycję – pisze autorka petycji.

Dokładnie 6 października resort zdrowia odpowiedział na tę petycję. Magdalena Przydatek – zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych – poinformowała, iż „przedmiotowa propozycja zostanie uwzględniona i wprowadzona do ustawy w trakcie prac nad nowelizacją ww. ustawy”.

Ta deklaracja to przełom dla wielu farmaceutów, którzy od dawna liczyli na zmianę przepisów. Otwiera ona również nowe możliwości zawodowe dla farmaceutów, którzy już teraz obecni są w branży badań klinicznych.

©MGR.FARM