Członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej wiąże się nie tylko z obowiązkami, ale również z konkretnymi uprawnieniami, które powinno dawać wpływ na to, co dzieje się w miejscu, gdzie członek spółdzielni zamieszkuje. Uprawienia członków spółdzielni są zagwarantowane zarówno przez przepisy prawa, jak i przez statut konkretnej spółdzielni.
Jakie są prawa i obowiązki członka spółdzielni?
Każdy członek spółdzielni mieszkaniowej ma prawo m.in. do:
- uczestniczenia w walnym zgromadzeniu, na którym zapadają najważniejsze decyzje dotyczące funkcjonowania spółdzielni,
- wybierania i bycia wybieranym do organów spółdzielni, takich jak zarząd czy rada nadzorcza,
- składania skarg na działalność zarządu do rady nadzorczej,
- wglądu w dokumenty spółdzielni – w tym do otrzymania kopii takich dokumentów jak statut, regulaminy, uchwały, protokoły z posiedzeń, protokoły z lustracji, roczne sprawozdania finansowe czy umowy zawierane przez spółdzielnię.
Należy pamiętać, iż kopie dokumentów takich jak statut czy regulaminy powinny być dostępne bezpłatnie – najlepiej również w wersji elektronicznej na stronie internetowej spółdzielni. Za pozostałe kopie dokumentów (np. umowy, protokoły, uchwały) członek może zostać obciążony kosztami ich przygotowania.
Kto staje się członkiem spółdzielni mieszkaniowej?
Członkiem spółdzielni mieszkaniowej staje się z mocy prawa każda osoba fizyczna, choćby jeżeli nie ma pełnej umiejętności czynności prawnych (np. osoba małoletnia lub ubezwłasnowolniona), która:
- posiada spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego,
- posiada spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
- ma roszczenie o przydzielenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu,
- ma ekspektatywę prawa własności lokalu (czyli roszczenie o ustanowienie odrębnej własności lokalu),
- jest założycielem spółdzielni.
Jakie są kompetencje walnego zgromadzenia?
Walne zgromadzenie to najważniejsze zebranie członków spółdzielni. To właśnie tam podejmowane są decyzje, które bezpośrednio wpływają na życie mieszkańców – od zatwierdzania budżetu, po zmiany w regulaminach, czy wybór władz spółdzielni. Każdy członek ma prawo uczestniczyć w walnym zgromadzeniu: osobiście, lub przez pełnomocnika – pod warunkiem, iż pełnomocnictwo jest udzielone na piśmie, a pełnomocnik reprezentuje tylko jedną osobę. Walne zgromadzenie może podejmować uchwały tylko w sprawach wcześniej wpisanych do porządku obrad. Natomiast członek spółdzielni może wcześniej wprowadzić swój temat pod obrady lub zgłosić projekt uchwały.
Czy uchwały można zaskarżyć?
Tak – każdy członek spółdzielni oraz zarząd mają prawo zaskarżyć uchwałę walnego zgromadzenia do sądu, np. gdy jest sprzeczna z prawem, statutem lub narusza interesy członków. W przypadku uchwał o wykluczeniu lub wykreśleniu członka, prawo do ich zaskarżenia przysługuje wyłącznie osobie, której taka uchwała dotyczy.
Dlaczego warto korzystać ze swoich praw?
Spółdzielnia mieszkaniowa to nie tylko budynki i infrastruktura – to wspólnota mieszkańców. Korzystanie z przysługujących uprawnień, udział w zebraniach, zapoznawanie się z dokumentami czy zgłaszanie własnych inicjatyw to sposób na realne wpływanie na jakość życia w najbliższym otoczeniu. To również skuteczna forma kontroli nad tym, jak gospodarowane są wspólne środki i jak podejmowane są decyzje dotyczące całej wspólnoty.
Kontakt: Adwokat Gniezno.
