124 państwa przyjęły prawnie wiążące porozumienie pandemiczne zaproponowane przez Światową Organizację Zdrowia, aby lepiej przygotować się na następny globalny kryzys zdrowotny. Negocjacje trwały trzy lata.
Dalsze negocjacje nad załącznikiem do porozumienia, dotyczącym systemu wymiany patogenów i dostępu do szczepionek, mają potrwać kolejny rok.
Projekt tekstu porozumienia pandemicznego został jednogłośnie zatwierdzony na 78. Światowym Zgromadzeniu WHO. Wielkim nieobecnym były Stany Zjednoczone – prezydent Donald Trump w styczniu wycofał bowiem USA z tej organizacji.
Tekst zawiera propozycje mające na celu zapobieganie przyszłym pandemiom, takie jak nadzór, wzmocnienie łańcuchów dostaw i budowa ośrodków badawczych w regionach o niskich dochodach.
Porozumienie jest odpowiedzią na pandemię COVID-19, która obnażyła takie problemy, jak różnice w dostępie do szczepionek i leków między krajami o wysokich i niskich dochodach.
Eksperci twierdzą, iż zawarcie paktu stało się jeszcze ważniejsze w obliczu nowych zagrożeń zdrowotnych, w tym nowych ognisk wirusa ptasiej grypy H5N1, a także odry, małpiej ospy oraz ciągłych obaw dotyczących eboli.
Dzięki przyjęciu paktu „świat stał się bezpieczniejszy”, ocenił dyrektor generalny WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Według niego zawierając porozumienie, państwa-sygnatarusze uznają, „że nasi obywatele, społeczeństwa i gospodarki nie mogą ponownie zostać narażone na straty podobne do tych poniesionych podczas COVID-19”.
Trudne rozmowy
Droga do przyjęcia porozumienia pandemicznego nie była łatwa. W ostatnich dniach kwietniowych rozmów Unia Europejska i niektóre bogate narody, takie jak Japonia i Szwajcaria, naciskały, aby transfer technologii w ramach umowy był „dobrowolny” i „wzajemnie uzgodniony”, co doprowadziło do kilku impasów w rozmowach.
Kilka genewskich organizacji zdrowotnych, które ściśle współpracowały z zespołem negocjacyjnym WHO, określiło rozmowy jako „trudne”, ale podkreśliło, iż nowe warunki określone w porozumieniu pomogą zapewnić bardziej równy dostęp do szczepionek.
Wczoraj (19 maja) wieczorem premier Słowacji Robert Fico – znany „wakcynosceptyk” – opowiedział się przeciwko przyjęciu przez jego kraj porozumienia.
Ostatecznie 11 państw wstrzymało się od głosu – w tym Włochy, Polska, Bułgaria, Holandia i Słowacja – 124 głosowały za, a żaden kraj nie głosował przeciw.
To nie koniec prac
Teraz kraje będą musiały opracować szczegóły oddzielnego załącznika dotyczącego systemu dostępu do patogenów i podziału korzyści (PABS), co było głównym punktem spornym w rozmowach.
System ten umożliwiłby krajom dostarczanie próbek patogenów i danych firmom farmaceutycznym w zamian za dostęp do szczepionek i leków.
Obserwator przy WHO, organizacja Health Policy Watch, stwierdziła, iż dodatkowe negocjacje dotyczące załącznika PABS mogą otworzyć „puszkę Pandory”.
Po wynegocjowaniu umowy, co ma potrwać około roku, co najmniej 60 państw członkowskich WHO będzie musiało ratyfikować porozumienie pandemiczne, zanim załącznik wejdzie w życie.
