Endometrioza - co to za choroba?
Aby wyjaśnić, czym jest endometrioza dobrze wiedzieć, czym jest endometrium. Endometrum to błona śluzowa naturalnie wyściełająca jamę macicy. Jej grubość zależy od wieku oraz cyklu miesiączkowego. Gdy endometrium rozrasta się poza jamę macicy, w jamie otrzewnej, jajnikach, czy jajowodach - wtedy mówimy o endometriozie. Kobiety, które zmagają się z tą chorobą, najczęściej skarżą się na ból w podbrzuszu, zwłaszcza podczas menstruacji, a także przewlekłe zmęczenie. U kobiet chorujących na endometriozę ryzyko niepłodności jest dwa razy większe niż u kobiet zdrowych.Reklama
Przyczyny endometriozy
Niestety endometrioza to jedna z tych chorób, co do których do dziś nie udało się uzyskać jednoznacznej odpowiedzi dotyczącej przyczyn jej występowania. Jednakże dużo mówi się o wpływie czynników zarówno genetycznych, jak i środowiskowych. Przyjmuje się, iż ogniska endometriozy powstają w wyniku nieprawidłowego przepływu krwi miesięcznej - zamiast przez szyjkę macicy i pochwę, przedostaje się ona przez jajowody do jamy otrzewnej.
Objawy endometriozy
O endometriozie mogą świadczyć:
bolesne miesiączki, ból podczas stosunków seksualnych, ból podczas oddawania moczu lub wypróżnienia, wzdęcia, nudności, trudność z zajściem w ciążę.
Dieta w endometriozie - od czego zacząć
Przy endometriozie odpowiednia dieta może wspomóc leczenie i zmniejszyć towarzyszący jej często ból. Wykazano, iż zmniejszenie tłuszczów nasyconych w diecie, a jednocześnie zwiększenie błonnika zmniejsza stężenie krążącego estrogenu, co sugeruje potencjalną korzyść dla osób z endometriozą, ponieważ jest to choroba zależna od estrogenu.
Nie ma ściśle określonej diety wspomagającej leczenie endometriozy, jednak liczne badania potwierdzają pozytywny wpływ wprowadzonych zmian w codziennym menu. Niewątpliwie, w endometriozie zalecana jest dieta przeciwzapalna. Do takich należą m.in. dieta śródziemnomorska, czy dieta DASH.
Podstawą żywienia w endometriozie są zalecenia przedstawione w Talerzu Zdrowego Żywienia, a mianowicie:
½ talerza powinny stanowić różnorodne warzywa i owoce (z przewagą warzyw), ¼ to produkty będące źródłem węglowodanów złożonych (np. pełnoziarniste pieczywo, ciemne makarony, kasze gruboziarniste, ryż brązowy, naturalne płatki zbożowe), kolejna ¼ talerza to produkty białkowe takie jak ryby, nasiona roślin strączkowych, produkty mleczne, jaja, mięso.
Dieta w endometriozie - tłuszcze
Badania sugerują, iż wpływ na wystąpienie i przebieg endometriozy ma zarówno ilość, jak i jakość spożywanego tłuszczu. Gdy w diecie znajduje się dużo tłuszczów nasyconych, pochodzących głównie z mięsa, wzrasta ryzyko choroby. Sytuacja ma się podobnie, gdy w diecie pojawiają się tłuszcze trans, które znów występującą głównie w produktach wysokoprzetworzonych, takich jak słone i słodkie przekąski oraz żywność typu fast food - ich duże spożycie może zwiększać ryzyko endometriozy choćby o 48 proc.
Natomiast pozytywnym działaniem przeciwzapalnym charakteryzują się wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3. Znajdziemy je przede wszystkim w tłustych rybach morskich, takich jak śledź, makrela, łosoś, oleju lnianym, nasionach chia, czy orzechach włoskich.
Badania dowodzą, iż regularne spożywanie produktów bogatych w kwasy omega-3 może zmniejszać ryzyko rozwoju endometriozy o 22 proc. Dodatkowo, kwasy omega-3 biorą udział w syntezie eikozanoidów które pełnią rolę przekaźników regulujących pracę hormonów i neurotransmiterów. Wykazano, iż kobiety z wyższym poziomem kwasu eikozapentaenowego (EPA) we krwi były o 82 proc. mniej narażone na rozwój endometriozy, niż pacjentki z niskim poziomem EPA.
Dieta w endometriozie - czerwone mięso
Co ciekawe, ze zwiększonym ryzkiem zachorowana na endometriozę powiązano spożywanie czerwonego mięsa. Kobiety spożywające co najmniej 2 porcje czerwonego mięsa dziennie miały o 56 proc. większe ryzyko rozwoju endometriozy, w porównaniu do spożywających mniej niż 1 porcję tygodniowo. Spożycie mięsa może być związane między innymi z wyższym poziomem estradiolu (zaliczanego do estrogenów), a tym samym ze zwiększonym stanem zapalnym i rozwojem endometriozy.
Dieta w endometriozie - witamina D
W zasadzie cały rok mówi się o tym, aby pamiętać o witaminie D. Nie bez powodu. Oprócz głównych powikłań wynikających z jej niskiego stężenia w organizmie, takich jak zaburzenia układu kostnego, jej niskie poziomy mają także wpływ na zwiększenie ryzyka wystąpienia endometriozy, oraz na nasilenie jej objawów.
Witamina D działa antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie, a jej prawidłowe stężenie we krwi łączy się z mniejszym poziomem wysokiej czułości C-reaktywnego białka (CRP), które jest wskaźnikiem stanów zapalnych. Dlatego regularne badania poziomu witaminy D we krwi są bardzo istotne.
Dieta w endometriozie. Zalecenia ogólne
Codziennie jedź warzywa i owoce. Dodawaj do posiłków naturalne źródła antyoksydantów, które wykazują działanie przeciwzapalne. Znajdziesz je m.in. w owocach jagodowych, winogronach, cytrusach, świeżych warzywach, papryce, zielonej herbacie, orzechach. Sięgaj po pełnoziarniste produkty zbożowe, takie jak kasze, ryż, makarony, pieczywo żytnie i razowe, płatki owsiane. Jedz regularnie. Najlepiej 4-5 razy dziennie, w równych odstępach czasu, co 3-4 godziny. Jedź różnorodnie, to znaczy, staraj się wybierać jak najbardziej różnorodne produkty. Ograniczaj czerwone mięso. Sięgaj po niskotłuszczowe produkty mleczne. Sięgaj po zdrowe tłuszcze o działaniu przeciwzapalnym. Znajdziesz je m.in. w oliwie z oliwek, nasionach i orzechach, a także w tłustych rybach morskich. Ogranicz tłuszcze nasycone, które mogą nasilać procesy zapalne. Są to głównie tłuszcze obecne w tłustych mięsach, przetworach mięsnych, utwardzonych olejach roślinnych (np. oleju kokosowym i palmowym) i tłustym nabiale. Zrezygnuj z żywności przetworzonej. Jedzenie typu fast food oraz produkty cukiernicze bogate są m.in. w barwniki, utwardzone tłuszcze, konserwanty i cukier. Ich częste spożycie prowadzi do nasilania stanu zapalnego w organizmie.
Źródło: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/dieta-w-endometrioziehttps://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36875844/https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/inne/rola-zywienia-w-profilaktyce-i-leczeniu-endometriozy/
CZYTAJ TAKŻE:
