Polski Akt o Dostępności temat o dużym znaczeniu – podsumowanie 17. Forum Gospodarczym TIME

10 marca mieliśmy zaszczyt uczestniczyć w 17. edycji Forum Gospodarczego TIME, jednego z kluczowych wydarzeń branży technologicznej i telekomunikacyjnej. Nasza organizacja wzięła udział w stoliku dyskusyjnym, gdzie rozmawialiśmy o realnych potrzebach osób z niepełnosprawnościami i roli biznesu w ich wspieraniu. Helena Szczuka-Kalenský, Kierowniczka Działu Komunikacji i Promocji, mówiła o osobach z niepełnosprawnościami jako niewidocznych klientach i zachęcała firmy do dostosowywania swoich usług do osób ze szczególnymi potrzeb. Jedna ze scen Forum była w całości poświęcona Polskiemu Aktowi o Dostępności (PAD). Eksperci i przedstawiciele instytucji publicznych, w tym Kaja Mielicka (Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej), Anna Huzarska (Ministerstwo Cyfryzacji), Dominik Kołtunowicz (Urząd Komunikacji Elektronicznej) i Łukasz Iwancio (PFRON), omówili najważniejsze aspekty wdrażania nowych regulacji. Wśród najważniejszych tematów pojawiły się: siła nabywcza osób z niepełnosprawnościami, ich wizerunek w mediach oraz możliwości finansowania wdrożeń, o których dyskutowano z przedstawicielami PARP i BGK. Forum dostarczyło cennych informacji na temat PAD i jego wpływu na rynek oraz społeczeństwo. W kolejnych częściach podsumujemy najważniejsze wnioski z wydarzenia.

Polski Akt o Dostępności – jakie produkty i usługi obejmuje?

Podczas swojego wystąpienia na Forum TIME, Kaja Mielicka, Starsza Specjalistka w Departamencie Spraw Europejskich i Współpracy Międzynarodowej MFIPR, podkreśliła, iż Ustawa o dostępności obejmuje szeroki wachlarz produktów i usług, które odgrywają kluczową rolę w codziennym funkcjonowaniu użytkowników.

Jakie produkty podlegają pod Ustawę o dostępności?

• Komputery i systemy operacyjne – zarówno laptopy, jak i komputery stacjonarne, wraz z oprogramowaniem muszą być dostosowane do osób ze szczególnymi potrzebami.
• Urządzenia telekomunikacyjne – telefony, rutery i modemy powinny być wyposażone w funkcje zwiększające dostępność, np. opcje sterowania głosowego czy dostosowania interfejsu.
• Terminale płatnicze – stosowane w sklepach i punktach usługowych urządzenia muszą umożliwiać obsługę osobom z ograniczoną mobilnością lub niepełnosprawnością wzroku.
• Urządzenia do obsługi usług audiowizualnych – piloty, dekodery i set-top boxy powinny być intuicyjne i kompatybilne z technologiami wspierającymi, np. syntezatorami mowy.
• Terminale samoobsługowe – bankomaty, biletomaty oraz inne automaty muszą uwzględniać potrzeby osób z niepełnosprawnościami, oferując np. tryb obsługi dla osób niewidomych.
• Czytniki e-booków – urządzenia do czytania książek elektronicznych powinny zapewniać możliwość regulacji kontrastu, powiększania tekstu oraz obsługi głosowej.

Jakie usługi podlegają pod Ustawę o dostępności?

• Dostęp do usług audiowizualnych – platformy VOD oraz serwisy streamingowe muszą dostosować swoje interfejsy i materiały (np. poprzez napisy, audiodeskrypcję).
• Bankowość detaliczna – instytucje finansowe, w tym banki i punkty obsługi klienta, powinny oferować dostępne usługi, np. aplikacje bankowe zgodne ze standardami WCAG.
• Łączność elektroniczna – usługi telefoniczne, internetowe i alarmowe muszą być dostępne dla wszystkich użytkowników, w tym osób z ograniczeniami sensorycznymi.
• Handel internetowy – e-sklepy powinny zapewniać intuicyjną nawigację, czytelność treści i dostępne metody płatności.
• Transport pasażerski – cyfrowe systemy informacji pasażerskiej oraz bilety elektroniczne muszą uwzględniać potrzeby osób z ograniczeniami ruchowymi i sensorycznymi.
• Tworzenie, sprzedaż i dystrybucja książek elektronicznych – e-booki powinny być zgodne ze standardami dostępności, umożliwiając dostosowanie formatu tekstu i obsługę głosową.

Dostępność produktów i usług – najważniejsze kwestie

Firmy oferujące produkty i usługi muszą zadbać o ich pełną dostępność, aby były one intuicyjne i wygodne w użytkowaniu dla wszystkich klientów, niezależnie od ich indywidualnych potrzeb. najważniejsze aspekty obejmują:

• Czytelne opakowania produktów – informacje na opakowaniach powinny być jasne, zrozumiałe i łatwe do odczytania. Ważne jest zastosowanie kontrastujących kolorów, dużej czcionki oraz piktogramów ułatwiających identyfikację zawartości.
• Jasne instrukcje obsługi i regulaminy – dokumenty towarzyszące produktom i usługom powinny być napisane prostym językiem, a ich format dostosowany do różnych potrzeb, np. w wersji elektronicznej, w druku powiększonym lub w formie nagrań audio.
• Dostępne informacje o otoczeniu usługi – klienci powinni mieć łatwy dostęp do informacji na temat dostępności miejsc, w których świadczone są usługi. Oznacza to wskazanie, czy budynek ma podjazdy, windy, odpowiednie oznakowanie oraz czy spełnia standardy dostępności dla osób z niepełnosprawnościami ruchowymi i sensorycznymi.

Zapewnienie tych elementów nie tylko zwiększa komfort użytkowników, ale także otwiera przedsiębiorstwa na szersze grono klientów, wzmacniając ich konkurencyjność na rynku.

Dostępność technologii – co jest istotne?

Nowoczesne technologie powinny być projektowane w taki sposób, aby każdy użytkownik – niezależnie od swoich możliwości – mógł z nich swobodnie korzystać. najważniejsze aspekty dostępności obejmują:

• Obsługa dzięki różnych zmysłów – użytkownik powinien mieć możliwość interakcji z urządzeniem lub usługą na różne sposoby, np. poprzez sterowanie głosowe, dotykowe lub wizualne. Alternatywne metody obsługi są szczególnie ważne dla osób z niepełnosprawnościami wzroku, słuchu czy motoryki.
• Minimalizacja wysiłku fizycznego – dostępne technologie powinny być intuicyjne i łatwe w użyciu, bez konieczności wykonywania skomplikowanych ruchów czy używania dużej siły. Przykładem mogą być lekkie przyciski, ekrany dotykowe z funkcją powiększania czy ergonomiczne klawiatury.
• Odpowiedni czas reakcji – użytkownicy powinni mieć możliwość dostosowania tempa obsługi urządzenia do swoich indywidualnych potrzeb. Regulacja czasu w reakcję to najważniejszy aspekt dla osób starszych, osób z ograniczoną sprawnością ruchową oraz tych, którzy potrzebują więcej czasu w podjęcie decyzji.
• Unikanie błysków i migających obrazów – technologie powinny eliminować treści, które mogą wywoływać dyskomfort lub stanowić zagrożenie, np. dla osób z epilepsją fotogenną. Stabilne obrazy i brak nagłych zmian wizualnych poprawiają komfort użytkowania.
• Kompatybilność z narzędziami wspomagającymi – każde urządzenie i usługa powinny współpracować z technologiami asystującymi, takimi jak czytniki ekranu, klawiatury brajlowskie czy systemy sterowania głosowego. Dzięki temu osoby z różnymi potrzebami mogą korzystać z technologii na równych zasadach.

Wyjątki od Ustawy – czy warto?

Niektóre podmioty są zwolnione ze stosowania regulacji:

1. Mikroprzedsiębiorcy świadczący usługi.
2. Firmy, dla których wdrożenie byłoby nieproporcjonalnym obciążeniem.
3. Sytuacje, gdy spełnienie wymagań zmieniłoby istotę produktu.

Jednak korzystanie z wyjątków wyklucza przedsiębiorców z ubiegania się o fundusze publiczne, w tym środki z zamówień publicznych i projektów unijnych.

Jakie są konsekwencje braku dostępności?

Firmy, które nie spełnią wymagań Ustawy, mogą spotkać się z sankcjami:

• Wezwanie do działań naprawczych.
• Zakaz sprzedaży lub świadczenia usług.
• Wycofanie produktu z rynku.
• Kary finansowe.

Co dalej? Jakie działania są podejmowane?

Wdrożenie Polskiego Aktu o Dostępności to proces, który wymaga nie tylko zmian legislacyjnych, ale także szerokiego wsparcia dla przedsiębiorców i instytucji. w tej chwili realizowane są intensywne prace nad dokumentami, które mają ułatwić dostosowanie się do nowych wymogów. Oto najważniejsze inicjatywy, które są w toku:

• Podręcznik dla przedsiębiorców (MFiPR) – Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej opracowuje szczegółowy przewodnik, który pomoże firmom lepiej zrozumieć przepisy i skutecznie wdrażać dostępność w swoich produktach i usługach. Publikacja podręcznika planowana jest na maj 2025 roku.
• Normy zharmonizowane (UE) – realizowane są prace nad stworzeniem jednolitych europejskich standardów dostępności, które ułatwią harmonizację wymagań w całej Unii Europejskiej. Normy te będą najważniejsze dla producentów i dostawców usług.
• Wytyczne dla firm (PFRON) – Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych opracowuje zestaw rekomendacji i dobrych praktyk, które mają pomóc przedsiębiorstwom w praktycznym wdrażaniu rozwiązań dostępnych. Publikacja planowana na okres kwiecień–maj 2025 roku.
• Rekomendacje Grupy Roboczej przy Radzie Dostępności – eksperci pracują nad szczegółowymi zaleceniami dotyczącymi wdrażania nowych regulacji. Dokument ten będzie zawierał wskazówki, które pomogą firmom lepiej dostosować się do wymagań Ustawy o dostępności.

Każdy z tych dokumentów ma na celu wspieranie przedsiębiorstw w dostosowywaniu swoich produktów i usług do wymagań dostępności. W nadchodzących miesiącach warto śledzić postępy tych prac, aby być na bieżąco z nowymi regulacjami i najlepszymi praktykami w tym zakresie.

Podsumowanie

Forum TIME 2025 pokazało, iż dostępność cyfrowa i technologiczna to najważniejsze zagadnienia przyszłości. Nowe regulacje wprowadzają obowiązki dla firm, ale też otwierają możliwości dostępu do funduszy publicznych. Warto śledzić kolejne kroki wdrażania PAD, aby dostosować swoje produkty i usługi do obowiązujących wymagań.

Czy Twoja firma jest gotowa na zmiany? Skontaktuj się z nami i dowiedz się jak możemy Ci pomóc we wdrażaniu dostępnych rozwiązań: [email protected]

Fot. ArtService/AKPA

Fot. Piętka Mieszko/AKPA