Polip odbytu — przyczyny, objawy, leczenie

Polip odbytu to zmiana, która bywa często nazywana hemoroidem. Czy to rzeczywiście ta sama dolegliwość? Jakie są objawy polipów odbytu? Co przyczynia się do ich powstawania? Na czym polega leczenie? Odpowiadamy na pytania w artykule.

Polipy odbytu — objawy

Polipy odbytu to zmiany w obrębie błony śluzowej jelita grubego, które w początkowych fazach rozwoju zwykle nie dają żadnych objawów i są wykrywane przypadkowo podczas badania wykonywanego z innego powodu [1]. Dopiero większe polipy mogą dawać niepokojące symptomy.

Polip odbytnicy — objawy

Na obecność polipów odbytu mogą wskazywać dolegliwości, takie jak [2]:

• chroniczne bóle brzucha,
• częste biegunki,
• obecność krwi i śluzu w stolcu,
• parcie na stolec,
• zaparcia,
• zmiana częstotliwości wypróżnień.

Aby jednak upewnić się, czy powyższe symptomy wynikają z polipów odbytu, trzeba udać się do lekarza, a konkretnie specjalisty proktologa. Lekarz zleci odpowiednie badania, dzięki którym będzie możliwe dokładne obejrzenie zmian i określenie ich charakteru. Pierwsza wizyta powinna się odbyć w gabinecie lekarskim, tak aby lekarz mógł dokładnie zbadać pacjenta, natomiast gdy już zostanie odkryta przyczyna choroby, kolejne mogą się odbywać zdalnie. Rozwiązania takie jak e-recepta umożliwiają uzyskanie recepty na określone leki bez konieczności każdorazowego udawania się do gabinetu lekarskiego osobiście.

Przyczyny powstawania polipów odbytu

Co powoduje, iż pojawia się polip w odbycie? Przyczyny nie zostały dobrze poznane. Wiadomo jednak, kto znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka tej dolegliwości. Najbardziej na polipy odbytu narażone są osoby, które [3]:

• chorują na stany zapalne jelit, takie jak np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub choroba Leśniowskiego-Crohna,
• mają nadwagę,
• są w wieku powyżej 50 lat.

Czynnikiem, który sprzyja rozwojowi polipów odbytu, jest historia choroby w rodzinie [3]. Zwiększone ryzyko dotyczy także osób, które nadużywają alkoholu lub palą papierosy [3].

Warto zaznaczyć, iż istnieją różne rodzaje polipów. Polipy mogą być nienowotworowe (do tej grupy zaliczamy polip hiperplastyczny odbytu, a także polipy zapalne oraz polipy hamartomatyczne, czyli uwarunkowane genetycznie) [3]. Natomiast gruczolaki oraz polipy ząbkowane mogą mieć charakter złośliwy (pod warunkiem iż mają wystarczająco dużo czasu w wzrost i zezłośliwienie) [3].

Pacjenci w gabinetach proktologicznych często zadają lekarzom pytanie, „czy polip odbytu to rak”. Im większy polip, tym większe ryzyko rozwoju raka, jednak w większości przypadków polipy są niegroźne i, gdy zostaną wykryte zawczasu, nie przekształcają się one w nowotwór [4].

Polip odbytu a hemoroidy

Polipy odbytu są często mylone przez pacjentów z żylakami odbytu, czyli hemoroidami. Tymczasem polipy na wczesnym etapie nie dają żadnych charakterystycznych objawów (w przeciwieństwie do żylaków odbytu, które powodują dyskomfort, ból, a choćby krwawienie z odbytu). Jak wygląda polip odbytu? Zmiana ta znajduje się wewnątrz ciała, ma charakterystyczny kształt maczugi i tworzy ją tkanka łączna oraz nabłonek (wyjątek stanowi wypadający polip odbytu, który może się wydostawać na zewnątrz). Tymczasem hemoroidy to struktury naczyniowe, które mogą być położone wewnętrznie lub zewnętrznie [7].

Leczenie polipów odbytu

Polipy diagnozuje się zwykle podczas badania endoskopowego. Niewielkie zmiany, takie jak np. mały polip hiperplastyczny, mogą zostać w całości usunięte bez dodatkowego znieczulenia. Natomiast do wycięcia większych polipów będzie konieczna operacja. W najcięższych przypadkach, gdy polip zdążył się zezłośliwić, może być konieczne usunięcie nie tylko zmiany, ale również fragmentu jelita grubego.

Polip może również towarzyszyć chorobom przewlekłym, takim jak szczelina czy przetoka odbytu [1]. Wtedy leczenie zależy od schorzenia [5] [6]:

• w przypadku szczeliny odbytu stosuje się tzw. metody zachowawcze, lekarz może również przepisać leki, które zmniejszą napięcie zwieraczy odbytu. W bardziej zaawansowanych przypadkach wdraża się zastrzyki botuliny lub zabieg chirurgiczny,
• przetoki odbytu leczy się chirurgicznie, wybór metody zależy od położenia przetoki w stosunku do zwieraczy. Zwykle wybiera się taki rodzaj zabiegu, który wiąże się z najmniejszym w danym przypadku ryzykiem powikłań.

Na koniec warto wspomnieć o tym, jak można zmniejszyć ryzyko powstawania polipów odbytu, ponieważ zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć. Profilaktyka w przypadku polipa odbytu polega przede wszystkim na [3]:

• prowadzeniu zdrowego stylu życia (ograniczeniu spożycia alkoholu, rezygnacji z palenia papierosów oraz zwiększeniu aktywności fizycznej w ciągu dnia),
• stosowaniu zdrowych nawyków związanych z odżywianiem (dieta bogata w owoce, warzywa i produkty pełnoziarniste, natomiast uboga w tłuszcze),
• regularnym profilaktycznym badaniu się, jeżeli pacjent znajduje się w grupie wysokiego ryzyka polipów odbytu.