Co to jest parentyfikacja?
Parentyfikacja to zjawisko, w którym dziecko przejmuje rolę opiekuna względem swoich rodziców lub rodzeństwa. Zamiast otrzymywać wsparcie emocjonalne, dziecko musi zaspokajać potrzeby innych, co jest odwrotnością naturalnych ról w rodzinie.
PARENTYFIKACJA NA CZYM POLEGA
Parentyfikacja emocjonalna polega na tym, iż dziecko staje się emocjonalnym wsparciem dla rodzica. Zamiast czuć się bezpieczne i kochane, dziecko odczuwa presję, by wspierać rodzica w trudnych chwilach, np. przy problemach w pracy, relacjach czy zdrowiu psychicznym.
SKUTKI PARENTYFIKACJI W DOROSŁYM ŻYCIU
Osoby, które doświadczyły parentyfikacji w dzieciństwie, mogą zmagać się z różnorodnymi problemami w dorosłym życiu, np.:
- Niskie poczucie własnej wartości
- Trudności z wyznaczaniem granic w relacjach
- Skłonność do nadmiernej odpowiedzialności za innych
- Lęk przed porażką lub rozczarowaniem bliskich
- Problemy z identyfikowaniem własnych potrzeb emocjonalnych
- Wiele takich osób obawia się skupić uwagę bliskich na swoich problemach, z lęku, iż będą dla kogoś problemem
- Typowy jest przymus kontroli siebie i otoczenia, z lękiem, iż gdybym odpuścił, „wszystko może się zawalić”.
- Świetnie dbamy o potrzeby innych, czasem mamy „radar” na potrzeby i stan emocjonalny innych osób, ale kuleje nasza umiejętność zatroszczenia się o własne potrzeby, często nie wiemy choćby jakie one są.
- Czasami możemy czuć, iż ogarniamy rzeczywistość lepiej niż inni… jednocześnie bojąc się, iż rozczarujemy innych, iż jeżeli przeżywamy trudne uczucia, to „przesadzamy”, a główne stany, które przeżywamy to niepokój, kolejne wyzwania, odpowiedzialność, frustracja… rzadko zdarzają się dłuższe chwile radości, szczęścia, bliskości.
OBJAWY PARENTYFIKACJI
Dzieci, które przeżywają parentyfikację, mogą wykazywać następujące objawy:
- Nadmierna dojrzałość w porównaniu do rówieśników.
- Trudności w proszeniu o pomoc.
- Przejmowanie obowiązków dorosłych (opieka nad rodzeństwem, rozwiązywanie problemów rodzinnych).
- Skłonność do tłumienia własnych emocji, aby nie obciążać innych.
PRZYKŁADY PARENTYFIKACJI
Przykłady parentyfikacji emocjonalnej mogą obejmować sytuacje, w których:
- Dziecko regularnie pociesza rodzica po jego kłótniach z partnerem.
- Dziecko staje się „powiernikiem” rodzica, słuchając o jego problemach finansowych lub emocjonalnych.
Jak radzić sobie z konsekwencjami parentyfikacji?
Terapia jest skutecznym sposobem na zrozumienie i przezwyciężenie skutków parentyfikacji. Ważne jest także uświadomienie sobie własnych potrzeb i nauczenie się wyznaczania zdrowych granic. Jak to zrobić?
Dla mnie bliska jest psychoterapia w nurcie A. Lowena, przez ciało, i właśnie na niej opieram swój warsztat. Pracujemy nad tym tematem parentyfikacji emocjonalnej w moim kursie Parentyfikacja – o dorosłych zbyt wcześnie.
Jeśli czujesz, iż ten temat jest Ci bliski, zapraszam do zapoznania się ze szczegółami.
Praca nad tym aspektem siebie pozwoli przeżywać więcej pozytywnych uczuć, więcej bliskości z innymi, a także lepiej zadbać o swoje potrzeby.
Zmniejszy tez ryzyko wypalenia się – kiedy dopasowujemy się do potrzeb innych.
Jest to odzyskiwanie życia DLA SIEBIE.