Opieka położnej nad rodzącą w czasie porodu – okresy porodu

enedu.pl 5 miesięcy temu

Rozpoczęcie się porodu to moment, który dla przyszłych rodziców często bywa bardzo stresujący. Należy przede wszystkim skupić się na tym, jak definiować rozpoczęty poród. O rozpoczętym porodzie mówimy wtedy, kiedy występuje regularna czynność skurczowa. Skurcze zaczynają pojawiać się co 10 minut i są coraz częstsze i coraz dłuższe. Bardzo często regularność skurczy porodowych jest mylona ze skurczami przepowiadającymi, które mogą występować np. co 5 lub 10 minut przez kilka godzin. o ile skurcze nie stają się coraz dłuższe i coraz silniejsze najczęściej mamy do czynienia ze skurczami przepowiadającymi, przygotowującymi szyjkę macicy do porodu.

Opieka okołoporodowa

Opieka nad kobietą rodzącą wymaga indywidualnego podejścia, często nie ogranicza się tylko do samej rodzącej, ale oczywiście do potrzeb rodzącego się dziecka oraz wsparcia partnera uczestniczącego w czasie porodu. Jednym z pierwszych etapów, po zapoznaniu się położnej z rodzącą jest omówienie planu porodu, wyjaśnienie ewentualnych wątpliwości i udzielenie odpowiedzi na nurtujące pytania oraz zebranie dokładnego wywiadu i uzupełnienie niezbędnej dokumentacji medycznej.

Położna prowadząca poród zawsze przeprowadza badanie wewnętrzne na sali porodowej. Badanie wewnętrzne w czasie porodu jest niezwykle ważne i pozwala określić stopień zaawansowania porodu: długość szyjki macicy, rozwarcie szyjki macicy, zaawansowanie płodu w kanale rodnym, określenie co jest częścią przodującą i jeżeli jest to główka, określenie czy jest prawidłowo wstawiona do kanału rodnego. Ocenia się także odpływanie płynu owodniowego i jego kolor. Dzięki tej wiedzy położna wraz z lekarzem i całym zespołem terapeutycznym jest w stanie w niewielkim stopniu przewidzieć przebieg porodu i zaplanować odpowiednie postępowanie.

Dlaczego tak trudno przewidzieć jest przebieg porodu?

Poród to proces bardzo dynamiczny i zależy od niego wiele czynników, między innymi postęp porodu, dobrostan płodu w czasie porodu, wstawianie się dziecka do kanału rodnego, parametry życiowe matki: takie jak ciśnienie tętnicze, tętno matki, jej samopoczucie w czasie porodu.

Fazy porodu - przebieg i czas trwania czyli poród krok po kroku

Wyróżniamy 4 okresy porodu

1. Pierwszy okres porodu to czas od rozpoczęcia regularnej czynności skurczowej do pełnego rozwarcia. W początkach pierwszego okresu porodu kobieta między skurczami śmieje się rozmawia jest aktywna. Kiedy skurcze stają się silniejsze i bardziej bolesne, występują co około 2 do 5 minut, kobieta zaczyna zachowywać się instynktownie. W tym czasie zaczynają dominować prymitywne struktury mózgu. Podczas skurczów kobieta staje się mniej ruchliwa, trzyma się czegoś lub kogoś, kołysze udami, często zamyka oczy, oddycha ciężko może też jęczeć lub krzyczeć podczas najboleśniejszych skurczów. Jej wypowiedzi stają się coraz krótsze, a zagadywanie rodzącej i wyrywanie jej ze skupienia porodowego może niekorzystnie wpływać na poród. Jest to czas kiedy kobieta instynktownie przyjmuje pozycje porodowe, a rolą położnej w tym czasie jest wspieranie jej i zachęcanie do wypróbowania nowych pozycji. Często propozycje, które sugeruje położna wynikają z oceny wstawiania się główki płodu do kanału rodnego dokonywanej podczas badania wewnętrznego.

W tym okresie porodu położna może zaproponować niefarmakologiczne metody łagodzenia bólu porodowego, takie jak:

imersja wodna,
aromaterapia,
elektryczna przezskórna
stymulacja nerwów (TENS),
akupunktura,
akupresura,
refleksologia,
muzykoterapia.

Pierwszy okres porodu jest też momentem, podczas którego rodząca może skorzystać także z farmakologicznych metod łagodzenia bólu porodowego takich jak:

gaz rozweselający (Entonox),
leki tak jak pochodna morfiny Nalpaina, opioid Dolargan,
znieczulenie zewnątrzoponowe (ZOP).

2. Drugi okres porodu jest to czas od pełnego rozwarcia do urodzenia się dziecka. Powinien trwać do 2 – 3 godzin o ile nie było założone znieczulenie zewnątrzoponowe, a w przypadku założenia znieczulenia zewnątrzoponowego do 3 – 4 godzin. Rozpoczęcie się drugiego okresu porodu nie jest równoznaczne z rozpoczęciem parcia przez rodzącą. Uczucie parcia będzie się nasilać wraz z obniżeniem się części przodującej (najczęściej główki) w kanale rodnym. Pozycja kuczna, klękanie lub leżenie na boku to pozycje, które znacząco zwiększają wymiar wychodu miednicy, więc są polecane u rodzących, u których poród przebiega fizjologicznie. o ile drugi okres porodu się przedłuża, możemy wykorzystać pozycje pionowe wykorzystując grawitację. Pozycje pionowe sprzyjają łagodzeniu bólu i mogą sprzyjać skróceniu drugiego okresu porodu. Pozycją, która sprzyja najbardziej ochronie krocza i redukuje jego urazy jest pozycja leżąca na boku natomiast pozycja kuczna może zwiększyć częstotliwość ich urazów. Pozycje w drugim okresie porodu proponowane są przez położną biorąc pod uwagę przebieg całego porodu, dobrostan płodu, możliwości fizyczne rodzącej, ale także współpracę rodzącej z personelem medycznym. Jedną z nadrzędnych ról położnej w czasie porodu jest zapewnienie bezpieczeństwa rodzącej, a także rodzącemu się dziecku, dlatego tak ważne jest nawiązanie porozumienia i współpracy rodzącej kobiety z położną oraz zespołem terapeutycznym.

3. Trzeci okres porodu to czas w którym rodzi się łożysko. Maksymalnie na poród łożyska możemy czekać do 30 minut (w warunkach szpitalnych) natomiast w przypadku porodów domowych często czas oczekiwania na poród łożyska jest wydłużony, co w przypadku braku objawów takich jak nasilone krwawienie z dróg rodnych jest przyjmowane za fizjologiczny przebieg porodu.

4. Ostatni okres porodu jest to czas w którym obserwuje się zarówno kobietę po porodzie, inwolucję mięśnia macicy, krwawienie z dróg rodnych, parametry życiowe takie jak: ciśnienie tętnicze krwi oraz tętno. W tym czasie dokonywana jest obserwacja noworodka.

Obejmuje ocenę w 1-szej, 5-tej, 10-tej minucie życia w skali APGAR, a także oceny noworodka w późniejszym czasie. Pomoc w przystawieniu się dziecka do piersi oraz zadbanie o nieprzerwany kontakt skóra do skóry po porodzie. o ile nie zaobserwujemy żadnych nieprawidłowości w czwartym okresie porodu, pacjentka wraz z noworodkiem przekazywana jest pod opiekę położnych z oddziału położniczo noworodkowego.

Jeśli masz ochotę poszerzyć swoją wiedzę z zakresu przebiegu ciąży i porodu, zastosować ją w swojej praktyce gabinetowej i poznać spojrzenie zarówno fizjoterapeutki jak i położnej zapraszamy na szkolenie Fizjoterapia uroginekologiczna kobiet w ujęciu holistycznym: ciąża i poród okiem fizjoterapeutki i położnej