W Polsce walczy z nią około 10 000 osób i choćby 3–4 razy częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn! Mowa o twardzinie układowej (ang. systemic sclerosis, SSc), przewlekłej układowej chorobie tkanki łącznej z grupy kolagenoz. Schorzenie to ma podłoże autoimmunizacyjne i prowadzi do postępującego włóknienia skóry i narządów wewnętrznych, upośledzając ich funkcjonowanie. Etiologia twardziny układowej nie jest znana, ale podobnie jak w przypadku innych schorzeń o podłożu autoimmunizacyjnym zwraca się uwagę na rolę czynników genetycznych, hormonalnych i środowiskowych. Szacuje się, iż na świecie od 2 do 50 osób na 100 000 cierpi z powodu tej choroby.
Autoprzeciwciała w twardzinie układowej
Autoprzeciwciała wykrywane są u większości chorych na twardzinę układową – przeciwciała ANA stwierdza się u ponad 95% chorych. Badanie obecności autoprzeciwciał jest bardzo istotnym elementem diagnostyki serologicznej, ponieważ pozwala na wczesne ustalenie rozpoznania, różnicowanie z innymi chorobami układowymi tkanki łącznej, a także określenie aktywności choroby. Autoprzeciwciała mogą mieć również wartość predykcyjną w stosunku do zmian w poszczególnych układach i narządach.
Zrewidowane kryteria klasyfikacyjne ACR/EULAR z 2013 r. obejmują badanie najczęściej występujących przeciwciał związanych z SSc, tj. antycentromerowych (CENP A, CENP B), przeciwko topoizomerazie I (anty-Scl-70) oraz przeciwko polimerazie RNA III (RP11, RP155). Wykrycie którychkolwiek z nich powoduje uzyskanie 3 z 9 punktów niezbędnych do ostatecznej klasyfikacji pacjenta. Należy jednak pamiętać, iż nie tylko te trzy rodzaje autoprzeciwciał mogą pojawić się w przebiegu SSc. Obecność innych przeciwciał, na przykład anty-Th/To, anty-U3-RNP (fibrylaryna), dodatkowo wspomaga diagnostykę, pozwala na różnicowanie podform i ułatwia prognozowanie przebiegu i powikłań choroby.
Nowość: EUROLINE Systemic sclerosis profile 2
Najnowszym produktem przeznaczonym do diagnostyki twardziny układowej oraz zespołów nakładania jest monospecyficzny profil immunoblot o nazwie EUROLINE Systemic sclerosis profile 2 (IgG). Test ten pozwala podczas jednej inkubacji oznaczyć równolegle aż 13 różnych autoprzeciwciał: Scl-70, CENP A, CENP B, RP11 i RP155 (podjednostki polimerazy RNA III), fibrylarynę, NOR90, Th/To, PM-Scl100, PM-Scl75, Ku, NVL (ang. nuclear valosin-containing protein-like) oraz Ro-52.
Dostępny wyłącznie w profilu firmy EUROIMMUN antygen NVL (patent EUROIMMUN) umożliwia wykrycie przeciwciał anty-NVL, które zostały zidentyfikowane u pacjentów z SSc (prewalencja 1,1%). Dodanie tego antygenu do nowego profilu EUROLINE Systemic sclerosis profile 2 zawęża lukę diagnostyczną.
Inkubacja i ocena profili EUROLINE może być w pełni zautomatyzowana, rzetelna i obiektywna. Oferowane systemy automatyzacji zapewniają oszczędność czasu pracy, jej płynność i wydajność.
Firma EUROIMMUN proponuje kompleksowe rozwiązania, które pozwalają na wykonanie badań pomocnych w diagnostyce twardziny układowej. Nasze testy służą do detekcji przeciwciał przeciwjądrowych ANA metodami: IIFT, ELISA, ChLIA oraz immunoblot.
Podsumowanie
Różnorodność odpowiedzi immunologicznej oraz szerokie spektrum autoprzeciwciał występujących w twardzinie układowej sprawia, iż w diagnostyce tego schorzenia zaleca się stosowanie szerokich, multiparametrycznych badań panelowych. Najnowszy produkt w portfolio firmy EUROIMMUN umożliwia równoległą, monospecyficzną detekcję aż 13 przeciwciał związanych z SSc lub zespołami nakładania. Wykrywanie nowo poznanych przeciwciał anty-NVL, dostępne wyłącznie w profilu EUROIMMUN, zawęża lukę diagnostyczną w SSc.
Piśmiennictwo
- Kołtyś A., Profil EUROLINE Systemic sclerosis idealny do badań w ramach programu lekowego dla chorych na chorobę śródmiąższową płuc związaną z twardziną układową, https://euroimmun.pl/blog/profil-euroline-systemic-sclerosis-idealny-do-badan-w-ramach-programu-lekowego-dla-chorych-na-chorobe-srodmiazszowa-pluc-zwiazana-z-twardzina-ukladowa/ (dostęp: 22.03.2023)
- Nieżychowska M., Typowe czy nietypowe autoprzeciwciała w twardzinie układowej?, https://euroimmun.pl/blog/typowe-czy-nietypowe-autoprzeciwciala-w-twardzinie-ukladowej/ (dostęp: 22.03.2023)
- Brożek P., Twardzina układowa, https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/161333,twardzina-ukladowa (dostęp: 22.03.2023)
- EUROIMMUN, Factsheet EUROLINE Systemic sclerosis profile 2 (IgG) DL 1532-2 G
Anna Kołtyś
Specjalista ds. Informacji Naukowej i Organizacji Konferencji, Junior Product Manager ds. Kalprotektyny, ALD i CIBD
514 892 472