Przez ostatnie lata jesteśmy świadkami rewolucji w leczeniu SMA, ciężkiej postępującej choroby, która w naturalnym przebiegu bez leczenia prowadzi do osłabienia i zaniku mięśni. Kilkuletni dostęp do pierwszej przełomowej terapii w leczeniu rdzeniowego zaniku mięśni zatrzymał rozwój choroby i pozwala na prowadzenie długofalowych obserwacji z rzeczywistej praktyki klinicznej (RWE). Dotychczasowe badania wskazują na wysoką skuteczność i bezpieczeństwo nusinersenu. Pierwsze dane obserwacyjne dla tej terapii znalazły odzwierciedlenie w raporcie pt. Efekty leczenia SMA w Polsce. Nowa jakość życia pacjentów i opiekunów opublikowanym w 2022 roku, kolejne dowody skuteczności przedstawione zostały w pracy naukowej pt. Długofalowe obserwacje leczenia nusinersenem w szerokim spektrum nasilenia rdzeniowego zaniku mięśni: doświadczenia w świecie rzeczywistym.
Obecnie mamy przyjemność zaprezentować kolejne, nowe dane, które potwierdzają wysoką wartość terapii nusinersen. W październiku 2024 roku w czasopiśmie naukowym Neurology International opublikowane zostały wyniki badania pt. Skuteczność leczenia nusinersenem w rdzeniowym zaniku mięśni typu 1, 2 i 3: dane z rzeczywistej praktyki klinicznej z badania jednoośrodkowego, przeprowadzonego w Klinice Neurologii Rozwojowej Uniwersytetu Medycznego w Gdańsku. Główną autorką badania jest Anna Lemska, a współautorami Piotr Rumiński, Jakub Szymarek, Sylwia Studzińska oraz Maria Mazurkiewicz-Bełdzińska.
Efekty leczenia
Pacjenci wykazywali istotną poprawę wyników w skali CHOP-INTEND w ciągu 22-miesięcznego okresu obserwacji. Po 6 miesiącach średni wzrost wynosił 4,2 punkty. Poprawa ta utrzymywała się, z 8,3-punktowym wzrostem po 10 miesiącach, 12,1-punktowym wzrostem po 14 miesiącach, 15,3-punktowym wzrostem po 18 miesiącach i najwyższym wzrostem wynoszącym 17,8 punktów po 22 miesiącach obserwacji. Pod koniec badania 100% pacjentów wykazywało stabilizację lub poprawę funkcji motorycznych, przy czym u niektórych pacjentów obserwowano znaczące kliniczne poprawy. Te wyniki wskazują, iż największe korzyści terapeutyczne z leczenia nusinersenem obserwuje się wraz z upływem czasu, ponieważ pacjenci konsekwentnie wykazują stałe i znaczące poprawy w wynikach funkcji motorycznych, choćby jeżeli niektórzy pacjenci nie wykazywali poprawy na początku okresu obserwacji.
Bezpieczeństwo
Podanie dokanałowe nusinersenu było ogólnie dobrze tolerowane. Bóle głowy po punkcji lędźwiowej wystąpiły u 10 pacjentów łącznie 13 razy na 138 punkcji (9%). 4 pacjentów zgłosiło ból pleców w ciągu 24 godzin po podaniu leku. Nie zaobserwowano objawów klinicznych wodogłowia. Wyniki badań laboratoryjnych przeprowadzanych w celu wykrycia działań niepożądanych były prawidłowe.
Wnioski
Leczenie nusinersenem znacząco poprawia wyniki w zakresie funkcji motorycznych u pediatrycznych pacjentów z SMA typu 1, 2 i 3. To badanie podkreśla znaczenie wczesnego i ciągłego leczenia, przy czym większość pacjentów wykazywała ciągłą poprawę lub stabilizację funkcji motorycznych. Te wyniki wspierają stosowanie nusinersenu jako skutecznej terapii SMA.
Informacje na temat badania
W tym prospektywnym, obserwacyjnym, jednoośrodkowym badaniu oceniono efekty leczenia nusinersenem u 23 pediatrycznych pacjentów z genetycznie potwierdzonym SMA. Okres obserwacji wynosił 22 miesiące. Wszyscy uczestnicy początkowo otrzymali dawki nasycające: 12 mg nusinersenu w dniach 1, 14, 28 i 63, a następnie dawki podtrzymujące co 4 miesiące. Ocenę funkcjonalną przeprowadzono dzięki skali CHOP-INTEND. Dane, w tym wyniki badań laboratoryjnych i parametry życiowe, zbierano podczas rutynowych wizyt pacjentów, rejestrowano także zdarzenia niepożądane. Kryteria włączenia do badania były zgodne z krajowym programem refundacji leczenia nusinersenem w Polsce.
Początkowo do badania włączono 37 pacjentów w wieku od 1 miesiąca do 18 lat, jednak ostatecznie,
23 pacjentów zostało włączonych do końcowej obserwacji z powodu zmian w schematach leczenia lub skalach oceny. Pozostali pacjenci zmienili leczenie na inne dostępne terapie. Żaden z pacjentów nie otrzymywał kombinacji nusinersenu z rysdyplamem lub onasemnogen abeparwowek. Żaden z pacjentów nie zrezygnował z leczenia ani nie wycofał się z obserwacji. Niektórzy pacjenci byli wykluczeni z powodu zmiany skali oceny na Hammersmith Functional Motor Scale Expanded (HFMSE) zamiast CHOP-INTEND. Pacjenci, którzy byli obserwowani krócej niż 22 miesiące, również zostali wykluczeni. Celem tego procesu było zapewnienie jednorodnej grupy pacjentów dla bardziej spójnych i wiarygodnych danych.
Pierwszy pacjent włączony do analizy otrzymał pierwszą dawkę leku w styczniu 2019 roku, a ostatni pacjent rozpoczął leczenie w sierpniu 2022 roku. Każdy pacjent był obserwowany przez co najmniej 22 miesiące. Po tym okresie zebrane dane kliniczne, w tym oceny fizjoterapeutyczne i zdarzenia niepożądane, zostały przeanalizowane.
