Nowe dane z Framingham Heart Study pokazują, iż ci, którzy uzyskali lepsze wyniki w teście neurokognitywnym, który mierzy funkcje wykonawcze, byli o 75 proc. mniej narażeni na rozwój padaczki o późnym początku.
Analiza MRI wykazała, iż osoby z wyższymi objętościami kory miały również mniejsze ryzyko padaczki w późniejszym życiu, podczas gdy osoby z wyższą nadmierną intensywnością istoty białej miały zwiększone ryzyko.
Badanie może pomóc w identyfikacji osób zagrożonych na wiele lat przed pojawieniem się objawów padaczki.
– Przedstawiamy możliwe markery, które mogą potencjalnie identyfikować pacjentów zagrożonych rozwojem choroby, choćby w fazie przedklinicznej i przed kliniczną manifestacją stanów, takich jak udar i demencja, o których wiadomo, iż są w tej chwili związane z padaczką o późnym początku – powiedziała główna badaczka Maria Stefanidou, MD, adiunkt neurologii w Boston University School of Medicine.
Nadciśnienie i udar są znanymi czynnikami ryzyka padaczki o późnym początku, podobnie jak demencja. Jednak w mniej więcej 30 proc. przypadków przyczyna padaczki u osób starszych jest nieznana.
W tym badaniu naukowcy przeanalizowali dane z kohorty potomstwa Framingham Heart Study. Uczestnicy mający co najmniej 45 lat poddani zostali ocenie neuropsychologicznej i rezonansowi magnetycznemu mózgu. Uczestnicy badania nie mieli wcześniejszej historii udaru, demencji lub epilepsji. Dokonano pomiarów poznawczych oraz badań MRI w celu zmierzenia całkowitej objętości mózgu, objętości istoty szarej kory (CGMV), nadmiernej intensywności istoty białej (WMHV) i objętości hipokampa.
Po średnim okresie obserwacji wynoszącym 13,5 roku padaczka o późnym początku została zdiagnozowana u 31 uczestników, którzy przeszli testy neuropsychologiczne (n = 2349) i u 27 osób, które przeszły MRI (n = 2056).
Lepsza wydajność w teście TrB-TrA wiązała się ze zmniejszonym ryzykiem padaczki o późnym początku (skorygowany współczynnik ryzyka [aHR], 0,25; p = 0,011).
Wyniki utrzymywały się choćby po uwzględnieniu wieku, płci, poziomu wykształcenia i znanych czynników ryzyka padaczki o późnym początku, takich jak nadciśnienie tętnicze (aHR, 0,30; p = 0,0401).
Wyższy WMHV, miara utajonego uszkodzenia naczyń, wiązał się ze zwiększonym ryzykiem padaczki (aHR, 1,5; p = 0,042) po skorygowaniu tylko o wiek, płeć i wykształcenie, ale nie było już istotne po uwzględnieniu nadciśnienia i innych czynników ryzyka (aHR, 1,47; p = 0,065).
Analiza wykazała również, iż uczestnicy z wyższym CGMV mieli mniejsze ryzyko padaczki o późnym początku (aHR, 0,73; p = 0,001).
– Istnieje coraz więcej literatury potwierdzającej, iż LOE może być wtórne do akumulacji procesów okultystycznych naczyń mózgowych i neurodegeneracyjnych, które występują podczas starzenia się. Nasze odkrycia prawdopodobnie odzwierciedlają, iż mniejszy stopień utajonego uszkodzenia mózgu naczyniowego w wieku średnim może chronić przed LOE – stwierdziła Stefanidou.
Jednak badanie epidemiologiczne wskazuje na związek, a nie związek przyczynowy, zaznaczyła badaczka.
– Potrzebne będzie zbadanie naszych obserwacji w warunkach klinicznych – dodała.
Komentując wyniki, Joseph Sirven, MD, neurolog z Mayo Clinic w Jacksonville na Florydzie, stwierdził, iż odkrycia są intrygujące, ale także rodzą pewne pytania.
– Padaczka o późnym początku pozostaje problemem dla wielu i jest powszechna – zauważył Sirven, który ma pacjentów z LOE.
Naukowiec był szczególnie zainteresowany odkryciami dotyczącymi nadmiernej intensywności istoty białej.
– Użyto objętości hipokampa, ale nie tak wiele objętości korowych. Chciałbym dowiedzieć się więcej o tym, jak zmiany istoty białej sugerują patologię, która wyjaśniałaby epilepsję – powiedział.
