Nawet 3,5 tys. Polaków umiera w okresie zimowym z tego powodu…

Dane Centrum e-Zdrowia dot. liczby zgonów w powodu zapalenia płuc u osób hospitalizowanych coraz bardziej niepokoją. Według informacji z 2019 roku, w Polsce z powodu zapalenia płuc umierało około 12 tys. osób rocznie. To stanowiło jeden z najwyższych wskaźników w Unii Europejskiej. Szacuje się, iż w tej chwili na całym świecie co roku choruje na nie około 450 mln. osób (co równe jest ok. 7% populacji świata), z czego większość tych przypadków występuje w tzw. krajach rozwijających się.

Szczególnie narażone na zapalenie płuc są dzieci poniżej 5. roku życia (w skali globalnej 15% zgonów w tej grupie jest spowodowane zapaleniem płuc) oraz osoby starsze powyżej 65. roku życia. Czynnikami ryzyka sprzyjającymi wystąpieniu choroby jest m.in. podeszły wiek, palenie tytoniu, przewlekła niewydolność serca, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), cukrzyca, stosowanie leków obniżających odporność. Przebieg choroby może mieć różnorodną postać, a najczęściej jej inwazyjność zależy od wieku pacjenta. U osób dorosłych najczęstszymi objawami zapalenia płuc jest: mokry kaszel, znaczne zmęczenie, gorączka, uczucie duszności, bóle w klatce piersiowej, dreszcze, bóle mięśni, stawów i głowy. U małych dzieci często można zaobserwować znacznie przyspieszony, świszczący oddech. Dodatkowo mogą pojawić się wymioty.

Infekcje wirusowe i bakteryjne

Najwięcej przypadków zapalenia płuc wywoływanych jest przez wirusy i bakterie. Za około połowę zapaleń płuc odpowiedzialne są bakterie, m.in. dwoinki zapalenia płuc, potocznie zwane pneumokokami. Czynnikami etiologicznymi mogą być także wirusy m.in. wirusy grypy, RSV oraz koronawirusy.

– Pneumokoki są jedną z głównych przyczyn bakteryjnego zapalenia płuc. Szczególnie niebezpieczne są dla dzieci do 2. roku życia oraz osób starszych, ponieważ w tych grupach wiekowych odporność jest obniżona. Najwyższy odsetek przypadków śmiertelnych zakażeń pneumokokowych obserwuje się u pacjentów, u których pneumokoki wywołały bakteriemię, zapalenie opon mózgowych oraz zapalenie płuc. Szczepienia przeciw pneumokokom stanowią najważniejszy element w profilaktyce takich powikłań. Zaleca się je przede wszystkim osobom w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu zakażenia. Podanie szczepionki przeciw pneumokokom, zwłaszcza u seniorów, to szansa na uniknięcie zapalenia płuc i negatywnych jego skutków. Warto zwrócić uwagę, iż szczepienie u osób dorosłych jest szczepieniem jednorazowym – prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Aneta Nitsch-Osuch, Kierownik Zakładu Medycyny Społecznej Zdrowia Publicznego i Wydziału Lekarskiego.

Profilaktyka przez szczepienie

Zapalenia płuc to zdecydowanie najczęstsze powikłanie również po zakażeniu grypowym.

– Jako powikłanie grypy, zapalenie płuc zaczyna się dość nagle – gorączką i dreszczami. Powikłania po grypie występują u około 6% chorych i mogą ujawnić się w ciągu pierwszych kilkunastu dni trwania infekcji lub choćby w kilka tygodni po jej zakończeniu. Wśród nich są oczywiście osoby zdrowe bez chorób przewlekłych, jednak ryzyko ciężkiego przebiegu grypy i wystąpienia komplikacji, jest zdecydowanie wyższe u osób powyżej 65. roku życia oraz u dzieci – przede wszystkim u niemowlaków i dzieci do 5. roku życia. Dodatkowo do grupy ryzyka zalicza się kobiety w ciąży, osoby z chorobami przewlekłymi, osoby z niedoborami odporności. Szczepienie przeciw grypie jest jedyną skuteczną metodą na uniknięcie choroby, a tym samym powikłań po zakażeniu. Zalecane jest wszystkim, a zwłaszcza osobom, znajdującym się w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu – prof. dr hab. m. med. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Zwalczania Chorób Infekcyjnych.

• Czytaj również: Lepsza profilaktyka szczepienna to lepsza sytuacja ekonomiczna kraju

Eksperci zwracają uwagę, ze szczepienie przeciw grypie i pneumokokom możną przyjąć podczas jednej wizyty. Koadministracja szczepień ułatwia proces szczepienia. Zwiększa akceptację i odsetek zaszczepionych pacjentów. Szczególnie jeżeli ponowne zgłoszenie się pacjenta jest niepewne lub pacjent jest narażony na bezpośrednie ryzyko chorób. Szczepionki należy wstrzykiwać oddzielnie i w różne miejsca anatomiczne. Dodatkowo dla osób powyżej 65. roku życia szczepionki są bezpłatne. Na podstawie recepty szczepienie można wykonać w POZ lub aptece.