W czasopiśmie „Journal of Hepatology” opisano pionierski zabieg przeprowadzony w Chinach, w którym 71-letniemu pacjentowi z marskością i rakiem wątroby wszczepiono pomocniczy fragment wątroby pochodzący od genetycznie zmodyfikowanej miniaturowej świni rasy Diannan. To pierwszy udokumentowany przypadek pomocniczej transplantacji wątroby międzygatunkowej.
Przeszczepienie narządu lub tkanki od osobnika innego gatunku określa się mianem ksenotransplantacji.
U zwierzęcia wprowadzono 10 modyfikacji genetycznych, w tym usunięto antygeny odpowiedzialne za odrzucenie przeszczepu oraz wprowadzono ludzkie geny poprawiające zgodność immunologiczną i proces krzepnięcia krwi.
Pojawiły się powikłania
Przez pierwszy miesiąc przeszczep funkcjonował prawidłowo, wytwarzając żółć i czynniki krzepnięcia bez oznak odrzutu. Po 38 dniach organ usunięto z powodu powikłania związanego z ksenotransplantacją – zakrzepowej mikroangiopatii. Mimo dalszego leczenia pacjent doświadczał nawracających krwawień z przewodu pokarmowego i zmarł po 171 dniach.
Przypadek ten dowodzi, iż genetycznie zmodyfikowana świńska wątroba może przez dłuższy czas pełnić swoje funkcje w organizmie człowieka. To przełomowy krok, który pokazuje zarówno potencjał tej metody, jak i bariery – szczególnie zaburzenia krzepnięcia i reakcje immunologiczne, które trzeba jeszcze pokonać – powiedział prof. Beicheng Sun z Anhui Medical University w Hefei kierujący badaniem.
Bezcenna wątroba
Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia, tysiące osób każdego roku umiera, czekając na przeszczep wątroby. Problem jest szczególnie poważny w Chinach, gdzie setki tysięcy pacjentów cierpi na niewydolność wątroby, a jedynie około 6 tys. osób otrzymuje odpowiedni organ do przeszczepu.
Naukowcy podkreślają, iż niedobór dostępnych organów jest globalnym wyzwaniem, a liczba chorych stale rośnie wraz ze starzeniem się społeczeństw i wzrostem zachorowań na choroby wątroby spowodowane m.in. wirusowym zapaleniem wątroby czy stłuszczeniem tego narządu. W związku z tym badacze mają nadzieję, iż rozwój ksenotransplantacji – w tym wykorzystanie genetycznie zmodyfikowanych zwierząt jako dawców – w przyszłości pomoże zmniejszyć tę przepaść i zapewni narządy ratujące życie pacjentom.
