Rola witaminy A w organizmie
Witamina A, w formie retinolu lub jego pochodnych, odgrywa wiele istotnych ról w organizmie człowieka: jest kluczowa dla zdrowia oczu i wzroku, wspiera odporność, bierze udział w procesach różnicowania komórek i regeneracji tkanek.
W diecie witamina ta występuje m.in. w wątrobie, tłustych rybach, nabiale, jajach oraz w postaci prowitaminy A (beta-karoten) w warzywach i owocach (np. marchew, dynia, słodkie ziemniaki).
Nadmiar retinolu, i to bez względu na wiek, niesie ze sobą także ryzyko toksyczności - w przypadku witaminy A dawka ma znaczenie, bowiem jej przekraczanie może negatywnie wpływać na zdrowie. Naukowcy wskazują, iż nadmiar tej witaminy jest szczególnie szkodliwy dla osób starszych. Dlaczego? Reklama
Nadmiar witaminy A szkodzi po 50. roku życia
Eksperci ostrzegają, iż u osób po pięćdziesiątce suplementacja wysokimi dawkami witaminy A może prowadzić do wielu konsekwencji zdrowotnych, które mogą być szkodliwe.
Przede wszystkim wymienia się zmniejszenie gęstości kości, a co za tym idzie - wyższe ryzyko złamań. Nadmiar witaminy A może zaburzać równowagę pomiędzy budową a rozkładem tkanki kostnej. Niektóre badania sugerują, iż przewlekłe wysokie dawki retinolu mogą zwiększać ryzyko osteoporozy i złamań.
Suplementacja witaminy A może też obciążać wątrobę. Wysokie dawki retinolu są metabolizowane właśnie w tym narządzie, a jego przewlekłe stosowanie może prowadzić do uszkodzeń lub zaburzeń funkcji wątroby.
U osób po 50. roku życia następuje obniżenie zdolności detoksykacyjnych wątroby, co może powodować magazynowanie niektórych substancji. To sprawia, iż suplementowana w nadmiarze witamina A może wchodzić w interakcje z lekami (np. stosowanymi na schorzenia wątroby) albo potęgować skutki uboczne innych leków.
Witamina A może prowadzić także do bólu głowy, łamliwości paznokci, bólu mięśni. Jej suplementacja, zwłaszcza po 50. roku życia, kiedy procesy metaboliczne zwalniają, zawsze powinna być konsultowana z lekarzem.
Suplementacja tych witamin nie zawsze wskazana
Lekarze zwracają szczególną uwagę na stosowanie suplementacji po 50. roku życia zwłaszcza wtedy, gdy nie jest ona zalecana.
Nadmiar witamin może przynosić odwrotny skutek i prowadzić do groźnych powikłań.
Jedną z takich witamin jest witamina D. Choć w przypadku osób starszych jest ona jak najbardziej zalecana, to trend przyjmowania kilkukrotnie wyższych dawek jest szkodliwy. Kumulacja witaminy D w organizmie człowieka może powodować hiperkalcemię, osłabienie mięśni a choćby prowadzi do uszkodzenia i niewydolności nerek, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia.
Osoby po 50. roku życia powinny także zachować szczególną ostrożność jeżeli chodzi o suplementację żelaza, zwłaszcza kobiety.
W okresie menopauzalnym, kiedy dochodzi do zatrzymania miesiączki, u kobiet spada zapotrzebowanie na żelazo. Jego suplementacja może prowadzić do kumulacji, a to - do powikłań.
Nadmiar żelaza w organizmie powoduje osłabienie, bóle mięśni, zaparcia, a także problemy ze snem i koncentracją. W nadmiarze żelazo obciąża także wątrobę, może powodować zaburzenia rytmu serca oraz prowadzi do podwyższenia poziomu cukru we krwi.
Równie niebezpieczny może być nadmiar witaminy E. W wysokich dawkach zwiększa ona ryzyko krwawień, co jest szczególnie niebezpieczne u osób, które stosują leki przeciwzakrzepowe (np. osoby z potwierdzonym migotaniem przedsionków).
Jak zapobiegać niedoborom po 50. roku życia?
Dostarczanie odpowiednich witamin i pierwiastków jest ważne, zwłaszcza po 50. roku życia, kiedy to zachodzi wiele zmian w organizmie człowieka. Aby cieszyć się zdrowiem, należy zadbać przede wszystkim o odpowiednią dietę - to dzięki niej dostarczamy niezbędnych składników i chronimy przed niedoborami.
Są sytuacje, kiedy suplementy są niezbędne, jednak zawsze powinien decydować o tym specjalista.
Ważne jest, by sięgając po suplementy, potwierdzić niedobór witamin dzięki badań - przydatne jest oznaczenie poziomu danej witaminy czy pierwiastka ale także ocena funkcji wątroby czy trzustki.
Decydując się na suplementację, należy zawsze kupować preparaty ze sprawdzonych źródeł oraz szczegółowo zapoznać się z ulotką. Specjaliści są zgodni, iż lepsza jest regularna suplementacja, niż jednorazowe, wysokie dawki witamin (np. witaminy D czy C).
Źródła:
https://www.ptfarm.pl/pub/File/Farmacja%20Polska/2009/11-2009/04%20%20Zywienie%20i%20suplementacja.pdfhttps://www.merckmanuals.com/home/disorders-of-nutrition/vitamins/vitamin-a-excesshttps://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/62900,witamina-a-zrodla-wlasciwosci-dzialanie-skutki-niedoboru
CZYTAJ TAKŻE:
