28 października 2025 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami. To długo wyczekiwany krok w kierunku zapewnienia realnego, codziennego wsparcia tym, którzy na co dzień zmagają się z ograniczeniami utrudniającymi samodzielne funkcjonowanie. Projekt przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pod kierunkiem pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych, Łukasza Krasonia, ma szansę całkowicie zmienić system pomocy w Polsce, wprowadzając nowy standard niezależnego życia.
Brak systemowego wsparcia w postaci asystencji osobistej od lat obciąża rodziny i opiekunów, a osobom z niepełnosprawnościami ogranicza możliwość aktywności zawodowej i społecznej. Nowe przepisy mają to zmienić – dzięki wsparciu asystentów osoby te będą mogły pełniej uczestniczyć w życiu publicznym, podejmować pracę, uczyć się, rozwijać zainteresowania i brać udział w wydarzeniach kulturalnych.
Zgodnie z projektem, ustawa zacznie obowiązywać w kwietniu 2027 roku. Skorzysta z niej około 100 tysięcy osób z niepełnosprawnościami, a pośrednio poprawi się jakość życia choćby pół miliona członków ich rodzin. Pierwsze wnioski o przyznanie asystenta będzie można składać już w styczniu 2027 roku. Nowe przepisy przewidują elastyczny wymiar godzin wsparcia – od 20 do 240 godzin miesięcznie, w zależności od indywidualnych potrzeb. Co istotne, pomoc będzie przyznawana na okres od roku do trzech lat, co pozwoli uniknąć częstych przerw i zapewni stabilność wsparcia.
Jednym z najważniejszych założeń ustawy jest swoboda wyboru – zarówno instytucji świadczącej usługę asystencji (czy to samorząd, czy organizacja pozarządowa), jak i samego asystenta. Wprowadzono też gwarancję wysokiej jakości usług oraz możliwość wykonywania czynności medycznych przez asystenta po odpowiednim przeszkoleniu.
Asystencja osobista nie jest zwykłą formą pomocy – to partnerska relacja, w której osoba z niepełnosprawnością decyduje, w czym i kiedy potrzebuje wsparcia. Asystent nie jest opiekunem ani terapeutą, ale towarzyszem w codziennym funkcjonowaniu, który pomaga w czynnościach domowych, organizacji dnia, a także w aktywnym uczestnictwie w życiu społecznym i zawodowym.
Projekt ustawy uwzględnia także godne warunki zatrudnienia dla asystentów. Wysokie wymagania – m.in. dyspozycyjność, empatia i odpowiedzialność – mają iść w parze z konkurencyjnym wynagrodzeniem, które może sięgać choćby 8 tysięcy złotych brutto miesięcznie. Takie rozwiązanie ma przyciągnąć do zawodu osoby przygotowane i zaangażowane, co przełoży się na lepszą jakość wsparcia.
Ustawa o asystencji osobistej to nie tylko narzędzie pomocy społecznej, ale również impuls dla rynku pracy. Dzięki niej wiele osób z niepełnosprawnościami będzie mogło podjąć zatrudnienie lub kontynuować naukę, a ich bliscy – dotąd często zmuszeni do rezygnacji z pracy – odzyskają możliwość rozwoju zawodowego.
To przełomowy moment, który może otworzyć nowy rozdział w historii wsparcia osób z niepełnosprawnościami w Polsce – rozdział, w którym niezależność i aktywność stają się prawem, a nie przywilejem.
Źródło: MRPiPS
