Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej analizuje możliwość zlikwidowania progów dorabiania do rent dla osób z niepełnosprawnościami. Zwróciło się w tej sprawie do resortu finansów. Zniesienie tzw. pułapki rentowej to jedno z zobowiązań Koalicji Obywatelskiej przed wyborami parlamentarnymi.
Z tzw. pułapką rentową mają do czynienia osoby z niepełnosprawnością rezygnujące z pracy lub awansu zawodowego, by nie przekroczyć progów dochodowych uprawniających do renty socjalnej lub renty z tytułu niezdolności do pracy.
Zniesienie tzw. pułapki rentowej było jednym z elementów programu „100 konkretów na 100 dni” ogłoszonego przez Koalicję Obywatelską przed wyborami parlamentarnymi w 2023 r.
Temat ten był przedmiotem obrad posiedzenia sejmowej podkomisji stałej do spraw osób z niepełnosprawnościami i włączenia społecznego. Zastępca dyrektora w Departamencie Ubezpieczeń Społecznych w MRPiPS Sebastian Kamiński przyznał, iż w ostatnim czasie do resortu wpływają zgłoszenia od osób z niepełnosprawnościami, które sygnalizują kwestie zawieszania i zmniejszania świadczeń emerytalno-rentowych.
„Zgodnie z w tej chwili obowiązującymi przepisami prawo do świadczeń emerytalno-rentowych ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodów w kwocie wyższej niż 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ogłoszonego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego” – wyjaśnił Kamiński.
Podkreślił, iż od 1 czerwca wynosi ona 11 651 zł. Oznacza to, iż przekroczenie tego pułapu powoduje zawieszenie wypłaty świadczenia.
„Drugi próg to 70 proc. Od 1 czerwca wynosi 6273 zł 60 gr. Jego przekroczenie powoduje, iż świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, jednak nie więcej niż kwota określona i to jest w tej chwili 936 zł 61 groszy i 704 zł 75 groszy. Oczywiście mówimy tu o widełkach od 70 proc. do 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia” – powiedział Kamiński.
Poinformował, iż ministerstwo analizuje zniesienie tych progów. Zwrócił jednocześnie uwagę, jak ważna jest aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami.
„Dotychczas renta z tytułu niezdolności do pracy była taką rekompensatą (…) z uwagi na to, iż ze względu na stan zdrowia osoba nie mogła osiągnąć takich dochodów, jakby była zdrowa. Tutaj jest po prostu zmiana podejścia, należy podejść do tego systemowo” – podkreślił Kamiński.
Przekazał, iż resort zwrócił się do Ministerstwa Finansów o możliwości finansowe w tym zakresie.
„Mogę powiedzieć, iż ministerstwo widzi ten problem, chce do tego podejść w sposób kompleksowy, dokonać analiz ekonomicznych, prawnych i społecznych. Dopiero po przeprowadzeniu tych analiz i uzyskaniu pozytywnego stanowiska Ministerstwa Finansów będzie możliwość przedstawienia propozycji zmian legislacyjnych w tym zakresie” – powiedział Kamiński.
Z kolei zastępca dyrektora w Biurze Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Andrzej Łosiewicz podkreślił, iż należy dążyć do likwidacji tzw. pułapki rentowej. Przypomniał ponadto, iż w resorcie realizowane są prace nad ustawą o asystencji osobistej, której rozwiązania mogą przyczynić się do zwiększenia aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnościami.
„Państwa europejskie, nie wszystkie, ale te, które mają najwyższe wskaźniki aktywności osób z niepełnosprawnościami, tego limitu nie mają, więc też mając na uwadze pozostałe elementy systemu, czyli asystencję i zatrudnienie wspomagane, powinniśmy dążyć, żeby pułapkę rentową próbować zlikwidować” – powiedział Łosiewicz.
Od 2022 r. osoba dorabiająca do renty socjalnej rozlicza się po upływie roku kalendarzowego – rocznie lub miesięcznie, w zależności od tego, który sposób jest dla niej korzystniejszy. Wcześniej renta była zawieszana na bieżąco – za każdy miesiąc.
Na zmniejszenie albo zawieszenie renty socjalnej wpływa m.in. przychód osiągany z działalności podlegającej obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, np. z pracy na podstawie umowy o pracę, umowy-zlecenia czy z pozarolniczej działalności.
Aby otrzymać rentę socjalną, należy być pełnoletnim mieszkańcem Polski i mieć ważne orzeczenie lekarskie o całkowitej niezdolności do pracy albo stałe, albo czasowe. Renta socjalna przysługuje wtedy, gdy niezdolność do pracy powstała w wyniku choroby lub wypadku nabytego przed ukończeniem przez osobę pobierającą świadczenie 18 lat, w trakcie pobierania przez nią nauki (do 25 lat), a także w czasie jej studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
Od 1 marca 2025 r. renta socjalna oraz z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 1878,91 zł. Z kolei renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi 1409,18 zł. (PAP)
kkr/ joz/
Data publikacji: 03.06.2025 r.
