W tym miejscu przypomnijmy sobie skład Linimentum Zinci, który możemy odnaleźć w receptariuszach:
Linimentum Zinci
syn. puder płynny
Rp.
Zinci oxydati
Talci veneti aa 20,0
Glyceroli 10,0
Aq. purificatae ad 100,0
M.f. linimentum
Zawarta w składzie gliceryna to organiczny związek chemiczny z grupy cukroli, choć konsystencją może przypominać olej, to jednak nie należy do tej grupy. Analizowany lek ciężko zatem zakwalifikować do mazideł i inna używana nazwa – puder płynny – jest bardziej odpowiednia.
Skład leku
W składzie pudru płynnego znajdziemy:
- talk (łac. Talcum, Talcum depuratum) – wykazuje adekwatności osuszające i osłaniające. Matowi skórę, a także zapobiega zbrylaniu pozostałych składników leku. Zabezpiecza skórę przed otarciami i podrażnieniami oraz chroni ją przed nadmiarem wilgoci. Dodatkowo talk absorbuje nadmiar sebum.
- tlenek cynku (łac. Zinci oxidum, Zincum oxydatum) – razem z talkiem stanowi podstawę w składzie pudrów płynnych. Posiada adekwatności ściągające i antybakteryjne. Działa osuszająco, ochronnie, a także zmniejsza wydzielanie sebum. Dodatkowo jest naturalnym filtrem przeciwsłonecznym, który odbija i rozprasza promienie słoneczne. Stosuje się go głównie w terapii trądziku, świądu, liszai, w pieluszkowym zapaleniu skóry lub do hamowania nadmiernego pocenia się stóp;
W innych przepisach w składzie pudrów płynnych znajdziemy również:
- skrobię pszeniczną – jest to substancja higroskopijna, a dodatkowo zwiększa lepkość preparatów i poprawia ich adekwatności reologiczne
- mentol (łac. Mentholum)– wykazuje miejscowe działanie chłodzące, a także dezynfekujące. Należy pamiętać, iż kryształy mentolu są dość duże, a więc przed dodaniem do leku recepturowego należy je rozetrzeć. Można sobie to ułatwić przez dodanie kilku kropli etanolu, a następnie rozcieranie aż do całkowitego wyparowania alkoholu
- benzokainę (łac. Benzocainum, Anaesthesinum) – ma działanie miejscowo znieczulające, a z tego powodu jest szczególnie przydatna w terapii uporczywego świądu
Liminetum zinci – jaką ma postać?
Puder płynny ma postać zawiesiny. W trakcie przechowywania składniki mogą ulegać sedymentacji, dlatego na opakowaniu niezbędna jest informacja o konieczności wstrząśnięcia lub wymieszania przed użyciem. Warto w tym miejscu wspomnieć o opakowaniu. Lek najlepiej umieścić w szklanej butelce z ciemnego szkła z szeroką szyjką. Dzięki temu pacjent będzie mógł go łatwo wymieszać poprzez wytrząsanie butelki. Po wymieszaniu zawiesina powinna mieć gładką konsystencję barwy białej bez wyraźnego zapachu.
Przygotowanie
Puder płynny musi spełniać te same wymagania, co inne zawiesiny. Wielkość cząsteczek w zawiesinach do użytku zewnętrznego nie może być większa niż 80μm. Aby uzyskać takie rozdrobnienie, niezbędne jest mikronizowanie proszków w moździerzu.
Po roztarciu substancji proszkowych konieczne jest dodanie środka zwilżającego lub substancji zwiększającej lepkość w ilości takiej, aby powstała gęsta pasta. W przypadku prezentowanego przepisu tę funkcję pełni glicerol. Następnie należy porcjami dodać resztę fazy zewnętrznej, dodatkowo przepłukując moździerz i pistel pozostałą ilością wody.
Pudry płynne po sporządzeniu i w trakcie przechowywania ulegają sedymentacji. Z tego powodu, należy oznaczyć je jako leki do użytku zewnętrznego oraz dodać etykietę „zmieszać przed użyciem”. Butelkę zaopatrujemy w pomarańczową sygnaturę na której znaleźć muszą się wszystkie niezbędne informacje takie jak:
1) adres apteki oraz jej nazwę, o ile apteka ją ma;
2) skład;
3) sposób użycia, o ile dotyczy;
4) datę sporządzenia;
5) sposób przechowywania i termin ważności, który możemy dla danego leku oszacować na 30 dni.