Najnowsze badania wskazują na ograniczone korzyści ze stosowania β-blokerów u pacjentów po zawale serca. A konkretnie chodzi o badanie REDUCE-AMI. Oceniało ono korzyści ze stosowania β-blokerów po zawale serca u pacjentów z zachowaną frakcją wyrzutową (EF – ejection fraction, LVEF – left ventricle ejection fraction), czyli większą niż 50%, a w niektórych badaniach choćby 40%. Głównym punktem odniesienia była liczba zgonów z dowolnej przyczyny lub wystąpienie kolejnego epizodu zawału serca. Łącznie przebadano 5020 pacjentów. Spośród 2508 pacjentów przydzielonych do grupy, w której stosowano β-blokery, 1560 (czyli 62,2%) otrzymywało metoprolol, a 948 (37,8%) otrzymywało bisoprolol.
Zgon z dowolnej przyczyny lub kolejny epizod zawału mięśnia sercowego wystąpił u 199 z 2508 pacjentów w grupie otrzymującej β-blokery. Jednocześnie też u 208 z 2512 pacjentów w grupie osób nieotrzymujących β-blokerów. Liczby te są więc bardzo zbliżone. Okres obserwacji wynosił około 3,5 roku w każdej grupie.
- Czytaj również: Beta blokery mogą być niepotrzebne po przebytym zawale serca?
Zdaniem naukowców pomimo dobrze udokumentowanych korzyści ze stosowania β-blokerów w leczeniu zawału serca z obniżoną frakcją wyrzutową, nowe badanie nie wykazało istotnej redukcji zgonów. Nie zmniejszało też ryzyka kolejnych zawałów serca u pacjentów z frakcją wyrzutową wynoszącą co najmniej 50%. Zamiast tego naukowcy podsumowali, iż u tych pacjentów terapia β-blokerami nie była skuteczna. Efekty ich leczenia nie różniły się od efektów terapii osób, które nie przyjmowały tych leków.
Prawdopodobne zmiany w wytycznych leczenia
Wyniki innego badania przeprowadzonego we Francji (badanie ABYSS) potwierdza tę tezę. Korzyści ze stosowania β-blokerów u osób po zawale z zachowaną frakcją wyrzutową są w tej chwili przeceniane w wielu krajach.
W badaniu ABYSS przydzielono losowo 3698 pacjentów do dwóch grup. W jednej znaleźli się pacjenci, którym przerwano leczenie β-blokerem, a w drugiej kontynuowano leczenie tym lekiem. Wszyscy pacjenci mieli zachowana frakcję wyrzutową, wynoszącą co najmniej 40% i byli długotrwałe leczeni β-blokerem. Autorzy doszli do wniosku, iż u pacjentów z zawałem mięśnia sercowego w wywiadzie, przerwanie długotrwałego leczenia β-blokerem nie powodowało żadnych szkodliwych skutków.
Obecnie realizowane są także inne badania mające na celu dalszą ocenę działania β-blokerów w terapii po zawale mięśnia sercowego. Naukowcy twierdzą, iż wyniki badań ABYSS, REDUCE-AMI i innych, które nie zostały jeszcze zakończone, prawdopodobnie doprowadzą do zmian w wytycznych leczenia chorób, gdzie do tej pory najważniejsze były β-blokery.
Kiedy i dlaczego β-blokery są skuteczne
Według aktualnych danych dożywotnie stosowanie β-blokerów jest uzasadnione u pacjentów z niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową (HFrEF). Szczególnie u pacjentów po niedawnym zawale serca (1–3 lata po zawale serca), z arytmią lub z niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym.
Korzystne efekty β-blokerów u pacjentów z ostrym zawałem serca to przede wszystkim zmniejszenie zapotrzebowania na tlen. To efekt obniżenia częstości akcji serca, ciśnienia krwi i kurczliwości. Za tym idzie łagodzenie bólu niedokrwiennego w klatce piersiowej.
Aktualne wytyczne leczenia zawału serca
W wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego leczenia zawału serca z 2023 roku również można znaleźć informację, iż „korzyści kliniczne ze stosowania beta-adrenolityków u pacjentów z obniżoną frakcją wyrzutowa są poparte dowodami ze współczesnych badań. Czytamy w nich również, iż „dowody przemawiające za przepisywaniem beta-adrenolityków u chorych z niepowikłanym zespołem wieńcowym z frakcją wyrzutową > 40% są niewystarczające.”
Przestarzałe badania wciąż wprowadzają w błąd
Badania które sugerują, iż leczenie β-blokerami jest korzystne u pacjentów po zawale i z niewydolnością serca z zachowaną frakcją wyrzutową, przeprowadzono blisko 40 lat temu. Większość tych badań opublikowano przed wprowadzeniem nowoczesnych opcji leczenia, takich jak przezskórna interwencja wieńcowa, leki przeciwzakrzepowe czy statyny.
Źródła:
- https://www.pharmacytimes.com/view/–blockers-big-role-or-shrinking-spotlight-in-cardiovascular-therapy-
- Wytyczne ESC 2023 dotyczące postępowania w ostrych zespołach wieńcowych opracowane przez Grupę Roboczą Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC, European Society of Cardiology) ds. postępowania w ostrych zespołach wieńcowych. 2023
- https://www.uptodate.com/contents/acute-myocardial-infarction-role-of-beta-blocker-therapy?search=beta+block
©MGR.FARM