W czasie choroby nowotworowej żywienie powinno stanowić istotny elementem walki o powrót do zdrowia. Niestety może okazać się to problematyczne w obliczu braku apetytu, który często towarzyszy leczeniu onkologicznemu. Podpowiadamy, jak walczyć z niechęcią do jedzenia.
- Przyczyny braku apetytu
- Nowy schemat posiłków
- Jakość posiłków ważniejsza niż kiedykolwiek
- Kiedy nic nie pomaga
Każdy organizm jest inny i inaczej znosi trudy leczenia onkologicznego. W wielu przypadkach w czasie choroby pojawiają się jednak podobne dolegliwości, utrudniające codzienne funkcjonowanie i pogarszające jakość życia. Im więcej występuje ich jednocześnie tym większe ryzyko szybkiej i niechcianej utraty masy ciała i pogorszenia stanu odżywienia. Szczególnie groźne okazują się wahania apetytu prowadzące w niektórych przypadkach do unikania spożywania posiłków w ogóle. Brak regularnego dostarczania energii i składników odżywczych to z kolei brak zasobów do walki z chorobą.
Przyczyny braku apetytu
Przyczyn utraty apetytu jest bardzo wiele. Po pierwsze organizm może odczuwać pozorną sytość ze względu na obecność w ciele związków produkowanych przez układ odpornościowy walczący z nowotworem. Również komórki nowotworowe produkują substancje ograniczające apetyt. Niechęć do jedzenia potęguje także stres, zmiany lub brak odczuwania smaku i zapachu, silne nudności czy skutki uboczne przyjmowania leków. Oczywiście również obecność guza w obrębie przewodu pokarmowego, a także chemio- czy radioterapia nie pozostają bez wpływu na apetyt i zdolność spożywania posiłków.
Nowy schemat posiłków
W walce z utratą apetytu korzystne okazuje się jedzenie małych porcji, ale częściej niż przed chorobą. Duża ilość pożywienia na raz może zniechęcać, a ponadto, jeżeli spora ilość jedzenia pozostaje na talerzu powodować poczucie winy. Warto pamiętać, iż apetyt wzmaga także jedzenie o stałych porach. Nasz układ pokarmowy przyzwyczaja się do takiego schematu przez co ułatwione jest także trawienie. Jeść warto próbować także choćby wtedy, kiedy nie do końca odczuwany jest głód. Możliwe, iż mimo to uda się zjeść porcję posiłku. Istotnym czynnikiem jest także atmosferę w czasie posiłku. jeżeli zapach jedzenia odbieramy jako nieprzyjemny poleca się wywietrzyć pomieszczenie przed jedzeniem. Posiłki dobrze jest też dzielić z innymi osobami, ponieważ wtedy z reguły smakują lepiej. Apetyt zaostrza także przebywanie na świeżym powietrzu np. spacerowanie.
Jakość posiłków ważniejsza niż kiedykolwiek
W czasie leczenia może dochodzić do zmian w odczuwania smaku, dlatego warto próbować nowych potraw czy sposobów ich przyrządzania. Pomocne okazują się dania płynne takie jak koktajle, musy, zupy, ponieważ zjada się je łatwiej i chętniej, choćby wtedy, kiedy nie dopisuje apetyt. Więcej skonsumujemy także żywności miękkiej, chłodnej lub choćby mrożonej (w formie lodów). Warto zwrócić uwagę także na spożywanie płynów. Lepiej sięgać po nie przed lub po posiłku. Wypijane w trakcie mogą ograniczać apetyt wypełniając żołądek. Ponadto unikać należy dań bardzo słodkich, ponieważ powodują szybkie uczucie sytości i mogą wywołać nudności. jeżeli zjadane porcje są niewielkie warto zadbać by w małej objętości zawierały jak największą ilość energii i składników odżywczych. W tym celu do potraw zaleca się dodawać oleje roślinne, masło, orzechy, jaja, mięso, ryby, produkty mleczne (jeśli tolerowane). Zupy krem z wkładką mięsno-jajeczną czy koktajle z dodatkiem orzechów to tylko przykłady takich działań.
Kiedy nic nie pomaga
Jeśli mimo starań klasyczne posiłki zjadane są w niewielkich ilościach po konsultacji z lekarzem zaleca się wprowadzenie do menu wsparcia żywieniowego w postaci preparatów odżywczych. Tego typu produkty jak np. Resource Protein w małej objętości zawierają komplet składników odżywczych i pomagają dostarczyć pełnowartościowego białka i zwiększyć energetyczność diety. jeżeli żadna forma doustnej podaży żywności nie wchodzi w grę nie warto czekać. Należy jak najszybciej zgłosić to lekarzowi, który będzie mógł zdecydować o zastosowaniu zgłębnika lub stomii odżywczej. W obu przypadkach jest to procedura odwracalna, dlatego nie należy obawiać się takich rozwiązań. W trudnych momentach mogą nam pomóc w dostarczeniu składników odżywczych i dać możliwość walki z choroba nowotworową.
dr Katarzyna Zadka
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Stosować pod kontrolą lekarza. Resource Protein: Do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia, któremu może towarzyszyć zwiększone zapotrzebowanie na białko.
Tekst powstał we współpracy z
Dziękujemy, iż przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. o ile Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook,
