Kortyzol to hormon steroidowy, który odgrywa kluczową rolę w reakcjach organizmu na stres. Choć w odpowiednich ilościach jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania, to jego zaburzone stężenie może prowadzić do szeregu dolegliwości. Dowiedz się, jakie są objawy jego nadmiaru i niedoboru oraz jak naturalnie regulować jego poziom.
Czym jest kortyzol?
Kortyzol wydzielany jest przez korę nadnerczy i jest hormonem steroidowym. Nazywany jest także hormonem stresu. Wywodzi się to z tego, iż odpowiada za zwiększenie ilości glukozy we krwi, na skutek sytuacji stresujących. Jego poziom zmienia się w ciągu dnia, a o poranku jego stężenie jest największe, wieczorem za to najmniejsze. Zaburzenia wydzielania kortyzolu dotyczą zarówno jego nadmiaru, jak i niedostatku i są wiązane z wieloma schorzeniami.
Objawy podwyższonego stężenia kortyzolu
W przypadku osób z podwyższonym poziomem kortyzolu, zauważalny jest nadmiar tkanki tłuszczowej w okolicach barków, szyi i karku. Dodatkowo sylwetka może ulec zmianie, ponieważ osłabiają się mięśnie kończyn. Natomiast na skórze mogą pojawiać się zmiany trądzikowe, rozstępy. Oprócz tego jest ona bardziej podatna na uszkodzenia i cieńsza. Częste jest także współwystępowanie nadciśnienia tętniczego, któremu towarzyszą bóle i zawroty głowy. Ze względu na zwiększoną ilość glukozy we krwi, można zauważyć zwiększone pragnienie i częstsze oddawanie moczu. Bywa również, iż podwyższonemu kortyzolowi towarzyszy obniżony nastrój i objawy depresyjne.
Objawy obniżonego stężenia kortyzolu
Osoby z obniżonym poziomem kortyzolu charakteryzują się ogólnym osłabieniem. Często temu towarzyszą omdlenia i niskie ciśnienie tętnicze krwi. Jednocześnie obniża się stężenie glukozy we krwi, co może prowadzić do pogorszenia samopoczucia. Dodatkowo pojawiają się problemy trawienne, takie jak biegunki, nudności czy bóle brzucha. Oprócz tego zauważalna jest obniżona tolerancja na stres, czemu towarzyszy nerwowość, drażliwość oraz trudności z koncentracją. Osoby uprawiające sport wyraźnie wykazują mniejszą odporność na zmęczenie.
Jak obniżyć poziom kortyzolu?
Osobom zmagającym się z podwyższonym poziomem kortyzolu, zaleca się stosowanie technik relaksacyjnych oraz włączenie do swojej codzienności medytacji lub ćwiczeń oddechowych, które pomagają wyciszyć układ nerwowy i obniżyć poziom stresu. Ważne jest także odpowiednie wysypianie się i dbanie o zasypianie o regularnych porach, najlepiej przed północą, ponieważ jakość snu wpływa bezpośrednio na regulację poziomu kortyzolu. Jednak w przypadku, gdy podwyższony poziom tego hormonu wynika z choroby, warto zadbać w pierwszej kolejności o podjęcie leczenia przyczyny problemu. Można również zadbać o codzienną aktywność fizyczną o umiarkowanej intensywności. Mogą być to takie aktywności, jak spacery, joga czy pływanie, które pomagają w naturalny sposób regulować poziom kortyzolu. Dieta również ma ogromne znaczenie. Warto ograniczyć spożycie cukrów prostych, kofeiny i wysoko przetworzonej żywności, za to zwiększyć udział produktów bogatych w magnez, witaminy z grupy B oraz zdrowe tłuszcze.
