Wraz z nadejściem cieplejszych miesięcy obserwujemy zwiększenie aktywności fizycznej wśród społeczeństwa. Wiosenne i letnie miesiące charakteryzują się intensyfikacją aktywności sportowo-rekreacyjnej, co bezpośrednio przekłada się na częstsze występowanie urazów mechanicznych. Stłuczenia mięśniowe stanowią drugi najczęstszy typ urazów sportowych, zaraz po naderwaniach [1].
Urazy, stłuczenia, obrzęki i siniaki, czyli wiosna i lato w pełni
Uraz mechaniczny definiuje się jako uszkodzenie tkanek spowodowane działaniem zewnętrznej siły fizycznej. Obrzęk pourazowy kończyn dolnych charakteryzuje się długotrwałym obrzękiem kończyny i rumieniem w miejscu urazu, co sugeruje, iż miejscowy stan zapalny [2]. Obrzęk to nic innego jak nadmierne gromadzenie się płynu w przestrzeni międzykomórkowej tkanek. Tkanki miękkie mogą pomieścić znaczną objętość płynów przed pojawieniem się widocznego obrzęku [3]. Z kolei siniak powstaje wskutek uszkodzenia naczyń krwionośnych i wylania krwi do tkanek. Stłuczenie może spowodować uszkodzenie ścian naczyń krwionośnych, pozwalając krwi przedostać się do otaczających tkanek [4].
Dlaczego akurat wiosna i lato?
Zwiększona częstość urazów w okresie letnim wynika z kilku czynników. Po pierwsze odpowiada za to wzrost aktywności fizycznej – szczególnie sportów kontaktowych i rekreacyjnych [5]. Po drugie, zwiększona ekspozycja na czynniki środowiskowe oraz częstsze przebywanie na świeżym powietrzu sprzyja urazom mechanicznym. Dodatkowym czynnikiem odpowiedzialnym za częstsze obrzęki skórne są ukąszenia owadów, które w okresie letnim nierzadko są na porządku dziennym. Przyczyną urazów z obrzękiem są także oparzenia – np. oparzenia słoneczne.
Co na obrzęki i siniaki?
W terapii obrzęków pourazowych szczególne znaczenie ma zastosowanie środków o działaniu ściągającym i przeciwzapalnym. Octowinian glinu stanowi jeden z najważniejszych składników aktywnych w leczeniu miejscowych stanów zapalnych skóry.
Octowinian glinu jest środkiem ściągającym, czyli substancją, która powoduje kurczenie się lub zwężanie tkanek ciała – zwykle miejscowo po podaniu na skórę. Kurczenie się lub zwężanie następuje poprzez osmotyczny przepływ wody (lub innych płynów) z obszaru, w którym zastosowano środek ściągający oraz denaturację białek [6,7]. Octowinian glinu pomaga w leczeniu objawów takich jak wysięk i obrzęk, powodując zwężenie naczyń, zmniejszenie stanu zapalnego i przyspieszenie gojenia tkanek [6,7].
Wartym uwagi jest także mentol. Mentol stanowi istotny składnik preparatów w kompleksowej terapii obrzęków pourazowych. Mentol jest selektywnym aktywatorem kanałów TRPM8. Jako środek miejscowy działa poprzez wywieranie efektu chłodzącego i oddziałując na nocyceptory w skórze [8]. Działanie chłodzące mentolu ma bezpośredni wpływ na zmniejszenie miejscowego stanu zapalnego i obrzęku.
Kombinacja octowinianu glinu i mentolu tworzy synergistyczne działanie w terapii obrzęków pourazowych. Octowinian glinu działa ściągająco, zmniejszając przepuszczalność naczyń i ograniczając gromadzenie się płynu w tkankach, podczas gdy mentol zapewnia działanie chłodzące i przeciwbólowe.
W jakich sytuacjach można zastosować kombinację octowinianu glinu i mentolu?
Preparaty zawierające w składzie octowinian glinu i mentol mają szeroki wachlarz zastosowań. Kiedy warto zarekomendować je pacjentom? Okazuje się, iż mogą być stosowane praktycznie przez całe rodziny, w przypadku:
- Obrzęków wywołanych ukąszeniem owada/ów
- Obrzęków poszczepiennych u dzieci
- Urazów na świeżym powietrzu oraz w domu
- Obrzęków pozabiegowych
- Oparzeń 1 stopnia, np. oparzeń słonecznych [7].
Produkt o takim składzie powinien być zatem zawsze na wyposażeniu domowej i podróżnej apteczki. Wszak nie trudno o ukąszenia owadów na rodzinnym pikniku poza miastem czy też o uraz u taty podczas sportowej rywalizacji na świeżym powietrzu.
Altacet żel to kompleksowe rozwiązanie na różnorodne obrzęki pourazowe
Produktem leczniczym, który w swoim składzie zawiera octowinian glinu i mentol jest żel Altacet [7]. Produkt leczniczy Altacet stosuje się miejscowo na skórę w stłuczeniach, obrzękach stawowych i pourazowych, a także w obrzękach spowodowanych oparzeniami 1 stopnia [7]. Tym o czym warto pamiętać jest fakt, iż Altacet można stosować już u dzieci powyżej 3 roku życia [7]. Dzięki korzystnym adekwatnościom octowinianu glinu preparat można stosować chociażby w przypadku obrzęków poszczepiennych u dzieci, oparzeń słonecznych 1 stopnia czy też „zwykłych”, codziennych urazów z obrzękiem i siniakiem. Altacet to kompleksowe rozwiązanie dla całej rodziny.
Bibliografia:
- https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/muscle-contusion-bruise
- Szczęsny G, Olszewski WL. The pathomechanism of posttraumatic edema of the lower limbs: II -Changes in the lymphatic system, The Journal of Trauma: Injury, Infection and Clinical Care, 55(2): 350-354, 2003
- Amandeep Goyal, Baltej Singh, Peripheral Edema, 5 April 2025
- Dana Neutze, Jodi Roque, Clinical evaluation of bleeding and bruising in primary care, Am Fam Physican, 2016;93(4): 279-286
- Joel M. Kary, Diagnosis and management of quadriceps strains and contusions, Curr Rev Musculoskelet Med., 2010 jul 30;3(1-4): 26-31
- https://go.drugbank.com/drugs/DB14518
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Altacet
- V. Pergolizzi, et.al., The role and mechanism of action of menthol in topical analgesic products, J Clin Pharm Ther. 2018 Jun;43(3): 313-319