Kolka u noworodka

Kolka u noworodka to bardzo częsta dolegliwość, która spędza rodzicom sen z powiek i powoduje dyskomfort u dziecka. Szacuje się, iż dotyczy choćby do 40% dzieci do 3. miesiąca życia, przy czym po 3. miesiącu życia zwykle samoistnie przemija. Istnieje wiele domowych metod łagodzących kolki u noworodków, choć w razie wątpliwości zaleca się konsultację pediatryczną.

Kolka u noworodka – przyczyny

Kolki u noworodka wynikają głównie z niedojrzałości układu pokarmowego, w tym z braku adekwatnych ruchów perystaltycznych jelit. Dziecko spożywa duże ilości pokarmu w stosunku do masy ciała, co wywołuje przeciążenie objętościowe niezaadaptowanego przewodu pokarmowego. Także układ nerwowy, odpowiedzialny za czucie trzewne i odbieranie fizjologicznych bodźców w postaci rozciągania ścian jelita przez pokarm, nie jest w pełni ukształtowany. W efekcie odbiera parcie na stolec jako bolesne. Pozostałe przyczyny i czynniki ryzyka kolek noworodkowych:

• zaburzenia w obrębie mikroflory jelitowej;
• niepokój rodziców, który jest gwałtownie przejmowany przez tak małe dzieci;
• nadmiar bodźców zewnętrznych (co jest niebezpiecznym połączeniem z niedojrzałym układem nerwowym);
• połykanie powietrza w czasie jedzenia;
• nadprodukcja gazów jelitowych;
• nadwrażliwość na białko mleka krowiego;
• nietolerancja laktozy.

Wciąż jednak nie wiadomo, dlaczego u niektórych noworodków kolki się pojawiają, a u innych nie, pomimo narażenia na te same czynniki ryzyka.

Objawy kolek u noworodka

Kryteria Rzymskie opublikowane w 2006 roku określają definicję kolki u noworodka jako dolegliwość, do której rozpoznania konieczne jest spełnienie 3 warunków jednocześnie:

• napady grymaszenia, rozdrażnienia lub płaczu rozpoczynające się i kończące bez określonej przyczyny;
• napady trwające przynajmniej 3 godziny w ciągu doby, pojawiające się przez minimum 3 dni w tygodniu, przez okres co najmniej tygodnia;
• rozwój dziecka i jego wzrastanie są prawidłowe.

Zgodnie z założeniami, kryteria te dotyczą dzieci do ukończenia 4. miesiąca życia. Podczas napadów kolki charakterystyczne jest podkurczanie nóżek, płacz oraz niekiedy zaczerwienienie na twarzy dziecka. Płacz ustaje nagle po kilku minutach, gdy treść pokarmowa nieco się przesunie w obrębie jelit, prowadząc do czasowego ustąpienia objawów. Dodatkowo stwierdza się:

• rozdęcie brzucha;
• oddawanie zielonego, śluzowego stolca;
• częste wydalanie gazów jelitowych;
• gwałtowne ruchy wyprostu w stawach biodrowych.

Cechą charakterystyczną dla kolek u noworodka jest ich nagły początek i nagły koniec.

Kolki u noworodka – diagnostyka

Rozpoznanie ustala się na podstawie obrazu klinicznego. Zawsze jednak należy zróżnicować kolki z innymi schorzeniami, które mogą dawać podobne objawy. Są to m.in.: zakażenie układu moczowego, wgłobienie jelit, alergia pokarmowa, refluks żołądkowo-przełykowy oraz uwięźnięcie przepukliny brzusznej. Warto wykonać USG jamy brzusznej dziecka, aby ocenić stan narządów wewnętrznych.

Kolka u noworodka – leczenie

Na samym początku warto zmienić metodę karmienia lub rodzaj mleka modyfikowanego, jeżeli kobieta nie karmi piersią. Niekiedy już tak prosta czynność powoduje ustąpienie dolegliwości. Do innych metod zaliczamy:

• delikatne kołysanie dziecka po karmieniu;
• ciepłe okłady na brzuszek lub ciepłe kąpiele, ponieważ wyższe temperatury działają rozkurczająco;
• eliminację podstawowych alergenów z diety matki, a także eliminacja kawy, mocnej herbaty, ostrych przypraw, orzechów oraz czekolady (w przypadku karmienia piersią);
• stosowanie hydrolizatów o znacznym stopniu hydrolizy, np. preparaty serwatkowe, kazeinowe (w przypadku karmienia mlekiem modyfikowanym).

Jeśli to nie pomaga, pediatrzy zalecają farmakoterapię, która ogranicza się do leków spazmolitycznych i przyspieszających usuwanie gazów jelitowych (np. simetikon, dimetikon, trimebutyna). Można też zastosować substancje naturalne o podobnym działaniu, np. werbena pospolita, mięta, rumianek.

Dawniej popularne było podawanie dzieciom naparów z kopru włoskiego, dziś jednak wiadomo, iż nie jest to dobre rozwiązanie. Nie należy podawać tego zioła dzieciom do 4. roku życia. Zawiera on w składzie estragol, czyli hormonopodobną substancję, która może wywoływać przedwczesne dojrzewanie płciowe i może działać rakotwórczo. Wykazano, iż u dziewczynek pijących regularnie napary z kopru włoskiego poziom estrogenów jest 20-krotnie wyższy.

	Spirulina 100% naturalna Spirulina platensis – alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej...
	Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Czerwionka-Szaflarska M., Gawryjołek J., Kolka jelitowa w praktyce pediatrycznej, Forum Medycyny Rodzinnej, 6/2010.
2. Rurarz A., Ratajczak K., Feleszko W., Kolki niemowlęce, Pediatra i Medycyna Rodzinna, 12/2016.
   Jastrzębska I., Kolka jelitowa, Pediatria po Dyplomie, 6/2013.