Kiedy melatonina może szkodzić? Wyniki badań pokazują jasno

oen.pl 1 rok temu

Część odnośników w artykule to linki afiliacyjne. Po kliknięciu w nie możesz zapoznać się z ofertą na konkretny produkt – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz pracę naszej redakcji i jej niezależność.

Melatonina to hormon produkowany głównie przez szyszynkę. Odpowiada ona za funkcje snu i czuwania, jest biologicznym modulatorem nastroju, uczestniczy w procesach starzenia
Zaburzenia wydzielania melatoniny mogą w konsekwencji doprowadzić do otyłości, cukrzycy, depresji, nowotworów
Od 2000 r. melatoninę można kupić w aptekach bez recepty (jako lek OTC lub suplement)
Badania pokazują jednak, iż stosowana długotrwale, bez konsultacji z lekarzem, może przynieść skutek odwrotny do zamierzonego
Czego nie wypada osobie w żałobie? Posłuchaj rozmowy z psychotanatologiem w podcaście Medonetu „Anatomia Śmierci”
Więcej informacji znajdziesz na stronie głównej Onet

Melatonina — o czym tak naprawdę mówimy?

W Polsce melatonina sprzedawana jest jako suplement uznany za bezpieczny i niemożliwy do przedawkowania. Część ekspertów podkreśla jednak, iż mamy do czynienia z hormonem, a zatem sprzedawanie go bez ograniczeń nie jest do końca adekwatne.

Nieodpowiednia suplementacja melatoniną może wbrew zamierzeniom nasilić zaburzenia snu, a choćby rozregulować układ hormonalny, negatywnie wpływać na rytm serca i powodować wiele innych komplikacji. Neurobiolog profesor Richard Wurtman z Massachusetts Institute of Technology, w którym prowadzi się od lat badania naukowe nad działaniem melatoniny, przekonuje wręcz, iż nie powinno się jej sprzedawać bez recepty i samodzielnie przyjmować ze względu na ryzyko rozregulowania pracy wielu narządów i układów organizmu.

Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo.

Melatonina jest produkowana przez szyszynkę, ale jej niewielkie ilości są też wytwarzane w soczewce i siatkówce oka, komórkach krwi i nabłonku przewodu pokarmowego. Odpowiada za rytm dobowy, czyli za funkcje snu i czuwania. Dzięki temu, iż rozpuszcza się w tłuszczach i w wodzie oraz dzięki swojej drobnocząsteczkowej budowie wpływa też na wiele tkanek w organizmie i odgrywa istotną rolę w produkcji niektórych hormonów. Uczestniczy w regulacji postaw behawioralnych oraz wielu procesów fizjologicznych.

Co robić, gdy nie możesz zasnąć? Żelazna zasada neurologa. Prosta i zaskakująca

Do czego prowadzą zaburzenia wydzielania melatoniny?

Wykazano również, iż melatonina jest biologicznym modulatorem nastroju, snu, zachowań seksualnych i reprodukcyjnych, funkcji immunologicznych oraz uczestniczy w procesach starzenia. Badania wykonane w ciągu ostatniej dekady, zapoczątkowane w pracowni profesora Rusella J. Reitera w San Antonio w Teksasie, wykazały, iż jest jednym z najbardziej efektywnych zmiataczy wolnych rodników. Inne badania naukowe jasno dowodzą, iż zaburzenia jej wydzielania, przyczyniając się do rozchwiania cyklu dobowego, prowadzą w konsekwencji do otyłości, cukrzycy, depresji i nowotworów. W publikacjach naukowych coraz częściej pojawiają się doniesienia o cytostatycznym działaniu melatoniny w niektórych postaciach nowotworów płuc i piersi.

Melatoninę w szyszynce odkrył 1958 r. amerykański dermatolog Arthur C. Iverson z Massachusetts Institute of Technology (stało się to podczas badań naukowych nad procesem barwienia skóry zwierząt). Z czasem hormon stał się przedmiotem kolejnych intensywnych analiz w wielu ośrodkach naukowych na świecie, co przyczyniło się do szybkiego odkrywania jego kolejnych złożonych funkcji w organizmie człowieka oraz w organizmach zwierząt. W tym tej najbardziej rozpoznawalnej, związanej z regulacją rytmu snu i czuwania jako regulatora rytmu dobowego w zespołach opóźnionej fazy snu, a także przy zmianach stref czasowych czy bezsenności spowodowanej pracą zmianową.

Wiele danych wskazuje, iż melatonina odgrywa pewną rolę w regulacji odpowiedzi immunologicznej. Zostało udowodnione przez wiele grup badaczy, iż zarówno zmiany okołodobowe, jak i sezonowe w układzie immunologicznym korelują ze zmianami w wydzielaniu melatoniny i mogą być przez nią kontrolowane. Melatonina pomaga w leczeniu niektórych chorób oczu. Ustalono, iż jej wydzielanie jest hamowane przez jaskrawe światło.

Skutki uboczne niewłaściwego stosowania melatoniny

Przy swoich niekwestionowanych zaletach, stosowana długotrwale, bez konsultacji z lekarzem, może paradoksalnie pogorszyć jakość snu i negatywnie wpływać na rytm dobowy. Ustalenie odpowiedniej dawki melatoniny, zwłaszcza u osób po 50. roku życia, kiedy znacząco spada wydzielanie jej przez szyszynkę, ma najważniejsze znaczenie dla poprawy komfortu rytmu dobowego. Innym ważnym czynnikiem jest przyjmowanie tego hormonu w określonych godzinach i nie są to standardowe przedziały czasowe, takie same dla wszystkich.

Eksperci uczulają również na fakt, iż problemy z zasypianiem, jak i spaniem bez przerwy przez co najmniej pięć godzin mogą wynikać z poważniejszych zaburzeń zdrowia psychicznego, na przykład depresji czy stanów lękowych. W tym wypadku melatonina nie jest rozwiązaniem problemu, przyczyny są bowiem dużo głębsze niż niski poziom tego hormonu w organizmie. Melatonina w tym przypadku nie będzie lekiem wystarczająco skutecznym.

Długotrwałe i niewłaściwe dawkowanie melatoniny może wręcz nasilić problemy z rytmem czuwania i snu, a jej zbyt duże dawki mogą prowadzić do nadmiernej senności i dezorientacji w ciągu dnia, a w nocy do koszmarów sennych, utrudniających prawidłowy odpoczynek.

Jedna rzecz, której nie wolno robić, jeżeli masz problemy z zasypianiem

Melatonina a inne leki. Lista przeciwwskazań

To niejedyne skutki uboczne niewłaściwego stosowania melatoniny. Wprawdzie ustalono, iż nie można się od niej uzależnić ani przedawkować w sposób zagrażający życiu, niemniej jednak melatonina może wchodzić w interakcje z innymi lekami. U niektórych osób może wpływać na zdolność koncentracji i refleks, co wpływa na bezpieczeństwo prowadzenia pojazdów i obsługę różnego rodzaju maszyn. Osoby cierpiące na choroby kardiologiczne przed zastosowaniem suplementu bezwzględnie powinny skonsultować się z lekarzem, dlatego iż u niektórych pacjentów melatonina może powodować zaburzenia rytmu serca. Może także wchodzić w interakcje z lekami przeciwkrzepliwymi.

Do listy przeciwwskazań dla niekontrolowanego stosowania melatoniny dodać należy przyjmowanie immunosupresantów i leków przeciwdrgawkowych, choroby metaboliczne wątroby i nerek. Naukowcy ostrzegają, iż długotrwałe przyjmowanie melatoniny ma wpływ na produkcję innych hormonów w organizmie. Bezpieczeństwo stosowania melatoniny w okresie ciąży i karmienia piersią wciąż nie zostało zbadane, tak więc tylko lekarz może decydować o ewentualnej suplementacji.

Niedobór jakiej witaminy powoduje bezsenność? Lekarz mówi jasno

Od roku 2000 melatonina jest dostępna w aptekach bez recepty jako lek OTC lub suplement. Pacjenci najczęściej sięgają po nią bezwiednie, zachęcani przez reklamy. W świetle badań wiadomo już, iż melatonina nie jest złotym środkiem na problemy ze snem, mimo iż większość pacjentów jest zadowolona z rezultatów. W związku z jej szerokim działaniem na organizm człowieka oraz ewentualnymi interakcjami z innymi lekami, co zostało udowodnione naukowo, zasadna jest dalsza edukacja pacjentów zarówno przez farmaceutów polecających w aptece jej stosowanie, jak i lekarzy. Wskazania i przeciwwskazania należy równoważyć, a to leży w gestii profesjonalistów. Stosowana w niewłaściwy sposób może odnieść skutek odwrotny do zamierzonego.

Źr.:

Onet.

ZOBACZ TAKŻE

Treści z serwisu Medonet mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem a jego lekarzem. Serwis ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

materiał promocyjny

Melatonina – Co to jest i jak działa? | Porady Zielares

Problemy ze snem dotykają coraz szerszych grup ludzi. Badania wskazują, iż na zaburzenia snu może cierpieć choćby połowa populacji. To bardzo niepokojące dane,…
Melatonina na sen? Skonsultuj się z lekarzem

Coraz więcej osób, aby zasnąć, przyjmuje melatoninę w postaci suplementów, a niektórzy zażywają ją w niebezpiecznie wysokich dawkach – wykazały nowe badania….

Małgorzata Krajewska
materiał promocyjny

Co się dzieje w twoim organizmie, gdy zaczyna w nim brakować melatoniny?

Masz problemy z zaśnięciem, Twój sen jest płytki, często wybudzasz się, a w dzień jesteś senny, zmęczony, drażliwy i bez sił. Przyczyną może być zbyt niski poziom…
materiał promocyjny

Melatonina w leczeniu zaburzeń rytmu snu u osób po 55. roku życia

Choć z wiekiem ubywa nam sił i wydawałoby się, iż powinniśmy spać więcej, to właśnie po 55 roku życia u wielu osób zaczynają się problemy ze snem. Jedną z…
Melatonina – sposób na walkę z koronawirusem

Melatonina jest stosowana na dobry sen. To wiadomo nie od dziś. Okazuje się jednak, iż melatonina może mieć o wiele większy wpływ na nasze zdrowie, niż do tej…
materiał promocyjny

Fakty i mity o melatoninie, czyli co warto wiedzieć, by w końcu się wyspać?

Melatonina przywraca prawidłowy rym dnia i nocy oraz pomaga w zaburzeniach rytmu snu. Ma wysoki profil bezpieczeństwa. Co warto o niej wiedzieć więcej, by zadbać…
materiał promocyjny

Jak dobrze spać w czasie pandemii. Czy melatonina wpływa na COVID-19?

Zmiana rytmu codziennych aktywności wymuszona przez obostrzenia związane z pandemią COVID-19 powoduje wiele objawów ze strony zdrowia psychicznego – szczególnie…
Melatonina – co to jest i jak działa? Czy melatonina jest bezpieczna i w jakich dawkach ją zażywać? [WYJAŚNIAMY]

Nieświadome wybudzanie się podczas snu jest zjawiskiem normalnym. Natomiast o bezsenności można mówić wtedy, gdy pojawiają się kłopoty z zasypianiem, trudności w…
Melatonina może spowolnić rozwój raka piersi

Hormon regulujący cykl dobowy, melatonina, może pomóc spowolnić rozwój niektórych nowotworów piersi – wynika z badań opublikowanych w piśmie PLOS One.
Melatonina LEK-AM – działanie, przeciwwskazania, dawkowanie

Melatonina to organiczny związek chemiczny, którego wytwarzanie regulowane jest m.in. przez światło. Suplementy zawierające melatoninę są stosowane wspomagająco w…

MP