Narodziny dziecka to moment pełen emocji, ale też ogromnego stresu, zwłaszcza gdy maluch musi pozostać w szpitalu a Ty, zamiast spokojnie cieszyć się rodzicielstwem, spędzasz dni na oddziale neonatologicznym. Czy wiesz, iż od 2025 roku prawo będzie po Twojej stronie bardziej niż dotąd? Wprowadzony do Kodeksu Pracy uzupełniający urlop macierzyński to konkretna forma wsparcia dla rodziców w najtrudniejszych momentach.
W tym artykule pokażę Ci, kto może skorzystać z tego rozwiązania, ile trwa taki urlop, jak go dostać i co trzeba przygotować. Wszystko w prosty, zrozumiały sposób, tak, byś wiedział, co Ci się należy i jak zadbać o swoje prawa, nie gubiąc się w paragrafach.
Warunki przyznania uzupełniającego urlopu macierzyńskiego według Kodeksu Pracy
Nowelizacja Kodeksu Pracy, która zaczęła obowiązywać od 19 marca 2025 roku, przynosi istotne zmiany dla rodziców noworodków, które muszą spędzić więcej czasu w szpitalu po porodzie. W takich przypadkach możesz skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, ale wcześniej musisz w pełni wykorzystać standardowy urlop macierzyński.
Co mówią przepisy? Artykuł 180² §1 KP określa dokładnie, kiedy możesz ubiegać się o uzupełniający urlop macierzyński.
- Gdy Twoje dziecko urodziło się przed 28. tygodniem ciąży lub ważyło maksymalnie 1000 gramów, przysługuje Ci tydzień urlopu za każdy tydzień hospitalizacji, ale nie dłużej niż do 15. tygodnia życia dziecka.
- Gdy Twoje dziecko przyszło na świat między 28. a 37. tygodniem ciąży, a jego waga była powyżej 1000 gramów, to obowiązuje Cię limit do 8. tygodni po porodzie, a zasada jest taka sama: tydzień urlopu za każdy tydzień pobytu w szpitalu.
- Gdy Twój maluch urodzony jest po 37. tygodniu i hospitalizowany przez minimum 2 dni między 5. a 28. dniem życia, również możesz doliczyć tydzień wolnego za każdy tydzień leczenia do 8. Tygodni po rozwiązaniu ciąży.
W przypadku ciąży mnogiej bierze się pod uwagę dziecko z najniższą wagą urodzeniową i najdłuższym czasem hospitalizacji. Sumujesz wtedy czas pobytu w szpitalu do odpowiedniego tygodnia życia dziecka, a jeżeli leczenie trwało krócej niż tydzień, możesz zaokrąglić czas w górę.
Nie zapomnij, wniosek o urlop uzupełniający musisz złożyć w czasie, gdy przez cały czas przebywasz na podstawowym urlopie macierzyńskim.
Kto może skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego?
Jeśli Twoje dziecko przyszło na świat przedwcześnie lub wymagało dłuższego pobytu w szpitalu po porodzie, możesz skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Ale ważne jest jedno – najpierw musisz wykorzystać podstawowy urlop macierzyński w całości. Dopiero potem możesz się ubiegać o ten wyjątkowy czas wolny, który jest swego rodzaju rekompensatą za to, iż pierwsze tygodnie życia malucha spędził on w szpitalu.
Kodeks Pracy jasno wskazuje, kto ma do tego prawo. Uzupełniający urlop przysługuje każdemu pracownikowi, który jest rodzicem – bez względu na płeć. To znaczy, iż możesz z niego skorzystać, jeżeli jesteś:
- mamą dziecka,
- tatą,
- rodzicem adopcyjnym,
- opiekunem zastępczym.
Ważne jest, by spełnić wszystkie formalne warunki, o których mówi prawo, dopiero wtedy możesz wnioskować o dodatkowe dni wolne.
Ile wynosi zasiłek za uzupełniający urlop macierzyński?
Masz prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego i zastanawiasz się, czy to się opłaci? Odpowiedź jest prosta. Dostajesz pełną stawkę, czyli 100% podstawy zasiłku macierzyńskiego. To oznacza, iż nie musisz martwić się obniżką pensji w tym czasie.
Dzięki temu możesz wykorzystać dodatkowy urlop bez obaw o swoje finanse. Takie rozwiązanie ma dać Ci komfort i poczucie bezpieczeństwa, kiedy Twoje dziecko jeszcze potrzebuje szczególnej opieki.
Jak załatwić uzupełniający urlop macierzyński krok po kroku
Zanim złożysz wniosek o dodatkowy urlop, upewnij się, iż spełniasz warunki zapisane w Kodeksie Pracy. Najważniejsze, musisz zrobić to najpóźniej 21 dni przed końcem podstawowego urlopu macierzyńskiego. jeżeli przegapisz ten termin, możesz stracić prawo do dodatkowego wolnego.
Sam wniosek możesz złożyć zarówno w wersji papierowej, jak i elektronicznej, zależnie od tego, jak funkcjonuje Twój zakład pracy i jak Ci wygodniej. Pamiętaj, by zawrzeć w nim:
- swoje dane osobowe,
- datę zakończenia podstawowego urlopu macierzyńskiego,
- dokładny okres, na jaki wnioskujesz o urlop uzupełniający.
Ten urlop możesz dostać tylko raz i wyłącznie na swój wniosek, dlatego nie odkładaj sprawy na ostatnią chwilę. Dobrze przygotowany dokument to podstawa, żeby wszystko przebiegło bez komplikacji.
Jakie załączniki są wymagane przy wniosku o dodatkowy urlop po porodzie?
Jeśli chcesz dostać uzupełniający urlop macierzyński, nie wystarczy sam wniosek, musisz jeszcze dołączyć odpowiednie zaświadczenia i oświadczenia. Najważniejsze to:
- oświadczenie o tym, iż drugi rodzic nie będzie korzystać z urlopu,
- dokument ze szpitala, potwierdzający tydzień urodzenia, wagę dziecka i czas, jaki spędziło w szpitalu.
W przypadku, gdy jesteś rodzicem adopcyjnym lub pełnisz funkcję opiekuna zastępczego, przygotuj również:
- oświadczenie o przyjęciu dziecka na wychowanie,
- dokumenty potwierdzające adopcję lub opiekę, np. potwierdzoną kopię wniosku do sądu, zaświadczenie z sądu opiekuńczego z datą złożenia wniosku o przysposobienie, orzeczenie o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej lub odpowiednią umowę ze starostą.
Najważniejsze informacje o uzupełniającym urlopie macierzyńskim, które warto zapamiętać
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, każdy dodatkowy urlop – również ten macierzyński uzupełniający – powinien być wpisany do dokumentacji pracowniczej. Twój wniosek trafia do części B akt osobowych, czyli tej, w której zapisuje się przebieg Twojej pracy – w tym przyznane urlopy. To standardowa procedura wynikająca z przepisów Kodeksu Pracy i rozporządzenia resortu rodziny i pracy.
Oprócz ewidencji dobrze też zapamiętać kilka kluczowych faktów o uzupełniającym urlopie macierzyńskim:
- Dotyczy rodziców dzieci, które potrzebowały hospitalizacji po narodzinach, niezależnie od tego, czy jesteś biologicznym rodzicem, czy sprawujesz nad dzieckiem opiekę zastępczą.
- Nie należy Ci się z urzędu, musisz złożyć wniosek odpowiednio wcześnie (czyli minimum 21 dni przed zakończeniem zwykłego urlopu macierzyńskiego).
- Pracodawca musi zaakceptować wniosek, jeżeli przedstawisz zaświadczenie szpitalne potwierdzające hospitalizację dziecka.
- Wymiar urlopu zależy od wielu czynników, tygodnia, w którym odbył się poród, oraz czasu leczenia noworodka w szpitalu.
- Urlop przyznawany jest jednorazowo, od razu po urlopie macierzyńskim podstawowym.
- Jeśli dziecko było w szpitalu kilka razy we wskazanym ustawą okresie, liczysz łączny czas, a niepełne tygodnie możesz zaokrąglić w górę.
Masz jeszcze wątpliwości? Kadry lub doradca prawny chętnie pomogą Ci upewnić się, iż wszystko załatwisz zgodnie z prawem.
