Objawy raka trzustki nie są jednoznaczne, przez co łatwo pomylić je z innymi chorobami układu pokarmowego – zatruciem pokarmowym, alergią czy problemami trawiennymi. Ich zlekceważenie, szukanie przyczyny gdzie indziej lub leczenie dolegliwości na własną rękę może opóźnić prawidłowa diagnozę i zmniejszyć nasze szanse na przeżycie.
Trzustka – co warto wiedzieć?
źródło: canva
Trzustka zlokalizowana jest w tylnej części jamy brzusznej, na wysokości odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Jest to narząd, który pełni w organizmie dwie ważne funkcje. Po pierwsze dostarcza do jelita cienkiego enzymu umożliwiające trawienie pożywienia. Po drugie odpowiada za produkcję hormonów regulujących poziom glukozy we krwi.
Rak trzustki ma najniższy wskaźnik przeżycia spośród częstych nowotworów złośliwych
źródło: canva
Dzieje się tak, ponieważ nowotwór ten trudno diagnozować i niełatwo leczyć. Na jego usunięcie mają szansę tylko Ci, u których zmiany nowotworowe zostaną odpowiednio gwałtownie wykryte – szacuje się, iż na chwilę obecną jest to około 10-20 procent pacjentów. Przeżywalność wynosi najczęściej 12-18 miesięcy. To m.in. dlatego ponad 95 organizacji z 35 państw apeluje o zwiększenie świadomości na temat czynników ryzyka i objawów nowotworu trzustki.
Trzustka nie jest narządem łatwo dostępnym do badania. Jednocześnie objawy raka trzustki zwykle ujawniają się w momencie znacznego zaawansowania choroby, kiedy trudno jest mówić o możliwości łatwej operacji. Na raka trzustki zwykle nie chorują osoby młode, często mamy do czynienia z licznymi chorobami towarzyszącymi. To w całości powoduje, iż operacyjne usunięcia raka trzustki jest możliwe tylko u małej części chorych – mówi prof. Lucjan Wyrwicz
Istnieje bardzo duża potrzeba wczesnego rozpoznania nowotworu trzustki
źródło: canva
Wczesne zdiagnozowanie raka trzustki może być najważniejsze w walce o życie osoby chorej. Problem polega na tym, iż nie ma testu wykrywającego nowotwór na wczesnym etapie choroby, a pierwsze objawy choroby często są bagatelizowane.
Każdego dnia ponad 1 257 osób na świecie jest diagnozowanych na raka trzustki, a szacuje się, iż 1 184 umrze z powodu tej choroby. Do 2025 roku może zachorować choćby 557 688 osób na świecie. W samej Unii Europejskiej w tym roku zachoruje blisko 94 897, a przeżyje ok. 8% z nich. Rak trzustki charakteryzuje się najniższym wskaźnikiem przeżycia i wynosi w różnych krajach od 8% do 14%. W Polsce dziennie diagnozę raka trzustki słyszy 10 osób, a 5-letnie przeżycia wynoszą poniżej 10%. Niestety wykrywamy tego raka zbyt późno, dlatego też szanse na wyleczenie są tak małe – podkreśla Iga Rawicka, wiceprezes Fundacji EuropaColon Polska, członkini World Pancreatic Cancer Day Committee
Pierwsze objawy raka trzustki
#1 Ból brzucha
źródło: canva
Ból brzucha może być objawem wielu „nieprawidłowości”. Kiedy ma on związek z chorą trzustką, występuje zwykle pod lewym podżebrzem i jest wyjątkowo dotkliwy. Niektórzy opisują go jako ból przeszywający promieniujący do pleców. Nie bez znaczenia jest także moment jego występowania. Ból trzustki pojawia się bowiem zwykle około 30 minut po spożytym posiłku oraz po spożyciu alkoholu, choć nie jest to regułą. Nieustępujący przez kilka dni mól może świadczyć o rozwijającym się stanie zapalnym trzustki, podczas gdy nawracające bóle mogą sygnalizować niebezpieczny nowotwór.
#2 Ból kręgosłupa
Jak już wspomnieliśmy, ból zlokalizowany pod lewym podżebrzem potrafi promieniować do pleców, a zwłaszcza środkowego odcinka kręgosłupa – lokalizacja ściśle związana z położeniem trzustki. Ból kręgosłupa spowodowany chorą trzustką i pojawiający się mniej więcej pół godziny po posiłku lub po wypiciu alkoholu jest dość specyficzny i przypomina, jakby ciało obejmowała silna obręcz.
#3 Biegunki tłuszczowe
Biegunki tłuszczowe, które są często wyjątkowo cuchnące, mają miejsce, kiedy dochodzi do niedostatecznego trawienia tłuszczów, przez co wydalane są wraz z kałem. Zwykle towarzyszy im ból brzucha po lewej stronie lub nudności.
#4 Żółta zabarwienie skóry lub białek oczu
źródło: canva
Żółtaczka to kolejny objaw chorej trzustki, co może objawiać się poprzez żółtawe zabarwienie skóry, białek oczu i błon śluzowych. Przyczyną mogą być w tym przypadku powiększone węzły chłonne, które utrudniają odpływ żółci z wątroby do jelit czy uciskanie dróg żółciowych przez guzy. Co bardzo istotne, jest to objaw, który odnotowuje się u 9 na 10 chorych na nowotwór trzustki.
#5 Świąd skóry
W wyniku chorej trzustki pod skórą zaczynają gromadzić się kompleksy białkowe z bilirubiną. Objawia się to poprzez swędzenie skóry. Świąd, który może się nasilać, zwykle nie jest na tyle dotkliwy, żeby utrudniał codzienne funkcjonowanie. Jest to jednak objaw, którego nie można ignorować – może sygnalizować raka trzustki – zwłaszcza jeżeli utrzymuje się przez kilka tygodni.
#6 Utrata masy ciała
źródło: canva
Chudniesz i nie wiesz dlaczego, bo w Twojej diecie nic się nie zmieniło? Przyczyna może leżeć w trzustce jest to bardzo częsty objawy w przypadku rozwijającego się nowotworu.
Do najczęstszych czynników nowotworu trzustki zaliczamy:
– świeżo rozpoznaną cukrzycę typu 2, którą może być czynnikiem ryzyka zachorowania na raka trzustki,
– palenie,
– nadwagę,
– otyłość,
– historię raka trzustki w rodzinie,
– przewlekłe zapalenie trzustki
